Εκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη προσπαθούν καθημερινά να προβλέψουν τις κινήσεις χρηματιστηριακών δεικτών και μετοχών. Τα εφόδια που χρησιμοποιούν για να το πετύχουν ποικίλλουν, έχοντας μάλιστα εξελιχθεί εντυπωσιακά τα τελευταία χρόνια. Από απλοϊκούς διαισθητικούς παράγοντες, μέχρι το «μανιακό» short squeeze της Gamestop ή ακόμα και τα εφαρμοσμένα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, ο ανθρώπινος νους αποδεικνύεται ολοένα και πιο εφευρετικός αναζητώντας ευκαιρίες κερδοσκοπίας.
Την ίδια όμως εποχή που στον καθένα μας εισάγεται η έννοια του metaverse, έχει τεράστιο ενδιαφέρον να κοιτάξουμε τις αγορές χρήματος και κεφαλαίου υπό ένα άλλο, βαθύτερο πρίσμα, με άξονα πάντα την πρόβλεψη βραχείας κίνησης των τιμών των χρεογράφων.
Η μεταψυχολογία, εισάγεται ως το πλέον προηγμένο και ακριβές επιστημονικό αντικείμενο, το οποίο επιτρέπει στους ειδικούς να εντρυφήσουν όσο ποτέ άλλοτε στο ανθρώπινο ψυχικό όργανο, αναγνωρίζοντας τα πανανθρώπινα, πρότυπα, ένστικτα και επιθυμίες σε βαθμό που να καθιστά την ανθρώπινη συμπεριφορά περισσότερο «μοντελοποιήσιμη» και προβλέψιμη. Σκεφτείτε τα εξής: πως θα σας φαινόταν αν γνωρίζατε ότι το «Gamestop mania», ένα προφανές φαινόμενο black swan, θα μπορούσε να προβλεφθεί; Πώς θα σας φαινόταν αν υπήρχαν αποδείξεις ότι οι χρηματιστηριακοί δείκτες παραλληλίζουν σε συμπεριφορά με την ανθρώπινη ψυχή, αποδείξεις μάλιστα οι οποίες τους καθιστούν βραχυπρόθεσμα πολύ περισσότερο κατανοητούς και προβλέψιμους;
Η θεώρηση ότι με το εργαλείο της μεταψυχολογίας μπορεί να ερμηνευθεί βραχυπρόθεσμα η τιμή ενός μετοχικού δείκτη, σίγουρα σε πρώτη ανάγνωση φαντάζει ξένη. Ίσως όμως αυτό ακριβώς το εργαλείο να χρειάζεται κάποιος, ώστε να μπορέσει να εισάγει τις αγορές χρήματος και κεφαλαίου σε ένα δικό τους, ξεχωριστό metaverse, εκεί όπου στις αγορές πολύ βραχυπρόθεσμα εξαλείφονται οι «μαύροι κύκνοι» και το χάος σταματά δίνοντας τη θέση του στην ερμηνεία της εκάστοτε πραγματικότητας.
Φυσικά δεν είναι εύκολη η εκλαΐκευση και κατανόηση της γνώσης των παραπάνω επιστημονικών πεδίων. Κύρια θέση του άρθρου αποτελεί ότι το προαναφερθέν εργαλείο της μεταψυχολογίας θα μπορούσε δυνητικά να μοντελοποιηθεί μαθηματικά και υπολογιστικά, ώστε να γίνει το όχημα που θα εξερευνήσει αυτό το -άγνωστο έως τώρα- metaverse των αγορών, και θα επαληθεύσει τον ντετερμινισμό των παραπάνω υποθέσεων.
Η παραπάνω επαναστατική θεώρηση σίγουρα αξίζει μελέτης και έρευνας από μια άρτια καταρτισμένη διεπιστημονική ομάδα, ώστε διερευνηθεί η ύπαρξη απάντησης στο εξής ερώτημα: Μπορεί η ανθρώπινη ψυχοσύνθεση τελικά να νικήσει – προβλέποντας - τον εαυτό της, το χάος και το ίδιο της το δημιούργημα, την αγορά;
Η έρευνα ξεκίνησε.
Σημείωση: Ο Μαύρος Κύκνος είναι μια θεωρία που παρουσιάστηκε από τον μελετητή και δοκιμιογράφο Νασίμ Νίκολας Τάλεμπ (Nassim Nicholas Taleb) στα βιβλία του: Στην πλάνη του τυχαίου (2004) και Ο Μαύρος Κύκνος (2007 & επανέκδοση με προσθήκες το 2010). Ο «Μαύρος Κύκνος» εννοείται ως ένα λιγο πίθανο και απρόβλεπτο γεγονός που λαμβάνει χώρα σε μια οποιαδήποτε σειρά πιθανών και συνηθισμένων γεγονότων σε κάθε δραστηριότητα μιας κοινωνίας, και ανατρέπει δραματικά προς το χειρότερο ή το καλύτερο τη δομή της. Με βάση τα κριτήρια του συγγραφέα:
- Η εκδήλωση του γεγονότος είναι μια έκπληξη (για τον παρατηρητή). Αυτό σημαίνει πως για έναν άλλο παρατηρητή πιθανώς είναι προδιαγεγραμμένο το συμβάν. Για παράδειγμα ένας εκτροφέας πτηνών γνωρίζει ότι μετά από 1.000 ημέρες θα σφάξει μία γαλοπούλα. Για την ίδια την γαλοπούλα όμως η 1000οστή ημέρα είναι ένας μοιραίος μαύρος κύκνος που ακολουθεί μία απολαυστική ζωή 999 ημερών.
- Η εκδήλωση έχει σημαντική επίδραση είτε αρνητική είτε θετική.
- Μετά το πρώτο καταγεγραμμένο περιστατικό του συμβάντος, σχεδόν πάντοτε υπάρχει εκ των υστέρων εξήγηση που αδυνατεί να προσεγγίσει το τυχαίο του γεγονότος ή την παντελή αδυναμία πρόβλεψης του. Έτσι η κοινωνία εξακολουθεί να αγνοεί την επικινδυνότητα και επιπολαιότητα των προβλέψεων του τύπου: «Τίποτε τόσο εξαιρετικά αρνητικό δεν πρόκειται να συμβεί», και εθελοτυφλεί παντελώς απροετοίμαστη για το επόμενο χτύπημα του Μαύρου Κύκνου.
* Ο Κωνσταντίνος Κεβόπουλος είναι Χρηματοοικονομικός Αναλυτής
