Ήταν 3 Φεβρουαρίου το 1636 όταν έσκασε η φούσκα της τουλίπας στην Ολλανδία με την εμφάνιση της βουβωνικής πανώλης. Σχεδόν 385 χρόνια αργότερα εν μέσω μιας άλλης πανδημίας, η Wall Street περιμένει να δει πόσο ακόμη θα πάρει για να επαναληφθεί η ιστορία.
Στο επίκεντρο η μετοχή της εταιρείας βιντεοπαιχνιδιών GameStop η μετοχή της οποίας έχει εκτοξευτεί 1.625%, και από πίσω οι μικροεπενδυτές να την ωθούν στα ουράνια προκαλώντας ζημιές δισεκατομμυρίων σε hedge funds που την έχουν σορτάρει.
Ακούγεται σαν παραβολή, μικροεπενδυτές ωθούν ανοδικά μια μετοχή σε επίπεδα εκτός πραγματικότητας μέχρις ότου μία ημέρα στεγνώσουν οι αγοραστές και η τιμή της μετοχής κάνει βουτιά προκαλώντας μεγάλη ζημιά μέσα σε λίγες μόνο ώρες, αφήνοντας πίσω μόνο πόνο.
Πολλοί βλέπουν το φαινόμενο GameStop σαν ένα είδος ταξικής πάλης που εκφράζεται χρηματιστηριακά μέσω της μετοχής της, αλλά διαφέρει σημαντικά από άλλες φάσεις μανίας της αγοράς όπως η φούσκα των dotcom τη δεκαετία του 2000 και η φούσκα των ακινήτων στις ΗΠΑ που οδήγησε στη χρηματοοικονομική κρίση του 2008, πομφόλυγες που τροφοδοτήθηκαν από υπέρμετρες προσδοκίες οικονομικής ανάπτυξης.
Ωστόσο, για τους αγοραστές της GameStop τη λάθος στιγμή το τέλος της ιστορίας θα είναι παρόμοιο.
Η πραγματικότητα είναι ότι η κούρσα της GameStop δεν απειλεί τη Wall Street. Mπορεί να επιφέρει ζημιές σε μερικά hedge fund που την είχαν σορτάρει αλλά δεν θα χυθούν πολλά δάκρυα για αυτά. Για τους μικροεπενδυτές όμως που έχουν μπει στη μάχη και ενδέχεται να χάσουν την αποταμίευση τους, το τέλος θα πονέσει.
Σύμφωνα με τη Barclays, η συνολική αξία των θέσεων short σε μετοχές όπως τη GameStop υπολογίζεται γύρω στα $40 δισ, ποσό που περιορίζει τον πόνο στον χώρο των επαγγελματιών και προκαλεί ζημιές σε μικρό μόνο αριθμό hedge funds.
Συνολικά οι σορτάκηδες της GameStop κατέγραφαν απώλειες γύρω στα $5 δισ. την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με εκτιμήσεις της S3 Partners.
Συγκριτικά η μετοχή της Tesla, με υψηλό όγκο ανοικτών πωλήσεων ανάμεσα στα θεσμικά χαρτοφυλάκια, προκάλεσε απώλειες $245 δισ. το 2020 σε αυτούς που την είχαν σορτάρει.
Η κούρσα της GameStop πάνω από τα $300 ενθάρρυνε πολλούς μικροεπενδυτές να ακολουθήσουν το ράλι, ρίχνοντας λεφτά στη μετοχή μιας εταιρείας που μετά βίας αξίζει λίγο πάνω από τα $13 σύμφωνα με τους αναλυτές επενδυτικών οίκων που περιμένουν το κραχ.
«Η GameStop δεν αξίζει $500, $300, ούτε $200, $100 η $50» δήλωσε στο CNBC ο δισεκατομμυριούχος επενδυτής Leon Cooperman. «Με βάση την εμπειρία μου όλο αυτό θα καταλήξει σε κλάματα».
Με την κούρσα της μετοχής να συνεχίζεται σημειώνοντας άνοδο 67% στα $325 την Παρασκευή και εκατομμύρια μικροεπενδυτών να την αγοράζουν ακόμη, η αμηχανία είναι έκδηλη στους επαγγελματίες της Wall Street.
Η φούσκα των dotcom κορυφώθηκε τον Μάρτιο του 2000 και τα επόμενα δύο χρόνια ο δείκτης Nasdaq έχασε σχεδόν 77% καθώς πολλές εταιρείες στον κλάδο της τεχνολογίας που υπόσχονταν πολλά, στέρεψαν από χρηματοδότηση. Ο δείκτης έπιασε πάτο καταστρέφοντας περιουσίες νοικοκυριών γύρω στα $6,2 τρισ σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Amir Sufi, καθηγητή οικονομικών του πανεπιστημίου του Σικάγο.
Η χρηματοοικονομική κρίση του 2008 έσβησε $16,4 τρισ. περιουσία από τα αμερικανικά νοικοκυριά λόγω της μεγάλης πτώσης του χρηματιστηρίου και των τιμών ακινήτων, σύμφωνα με στοιχεία της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ.
Κανείς δεν περιμένει ότι η φούσκα της GameStop θα επιφέρει παρόμοια καταστροφή καθώς η μετοχή της δεν διακρατείται ευρέως από θεσμικά χαρτοφυλάκια. Η εταιρεία με 53.000 προσωπικό πραγματοποίησε τζίρο $6,5 δισ. πέρυσι.
Ωστόσο, οι επαγγελματίες προβλέπουν ότι θα χυθεί αίμα όταν φτάσει το τέλος της φούσκας. Θα είναι λίγο από τα hedge fund που την σόρταραν και πολύ αίμα από τους μικροεπενδυτές.
Η κούρσα της GameStop εκτυλίσσεται σε μία περίοδο που οι αποτιμήσεις στις αγορές θεωρούνται ήδη υπερβολικά υψηλές. Ο δείκτης S&P 500 έχει υψηλό Ρ/Ε καθώς βρίσκεται σε επίπεδα που ισοδυναμούν με 23,1 φορές τα αναμενόμενα κέρδη των εταιρειών που τον απαρτίζουν και δεν απέχει πολύ από την κορυφή της φούσκας των dotcom. To κρυπτονόμισμα bitcoin σημείωσε άνοδο 14% την Παρασκευή μετά από κούρσα 265% τους τελευταίους 12 μήνες.
Η εξάπλωση των πλατφορμών που προσφέρουν χρηματιστηριακές συναλλαγές με μηδενική προμήθεια έχει ενεργοποιήσει πολλούς μικροεπενδυτές και η τάση εξελίσσεται σε ενδεχόμενο συστημικό κίνδυνο που η αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς δεν φαίνεται έτοιμη να αντιμετωπίσει.
Και αυτό γιατί στην περίπτωση της GameStop, δεν πρόκειται για μία υπόθεση όπου οι μεγάλοι της Wall Street πιέζουν τους μικροεπενδυτές, αλλά έχει να κάνει με έναν πόλεμο εναντίον των hedge fund που έχουν σορτάρει, ένα κλασικό «short squeeze».
Kάθε ανοδικό τίναγμα της τιμής της GameStop προσελκύει νέους σορτάκηδες καθώς τα πιθανά κέρδη που θα αποκομίσουν όταν σκάσει η φούσκα είναι δελεαστικά. Από την άλλη, προσελκύει και νέους αγοραστές, μικροεπενδυτές που θέλουν να καταφέρουν χτύπημα στους μεγάλους και να «δείξουν» ότι υπερτερούν στη Wall Street, με τον κύκλο να συνεχίζεται.
Σύμφωνα με στοιχεία της Lipper, μόνο 367 αμοιβαία κεφάλαια είχαν μετοχές της GameStop στα χαρτοφυλάκια τους ενώ 2.151 αμοιβαία κατείχαν μετοχές της ανταγωνίστριας Best Buy.
Η σχετικά μικρή διακράτηση μετοχών της GameStop από θεσμικά χαρτοφυλάκια εξηγεί γιατί η μετοχή της διέγραψε τόσο εντυπωσιακή άνοδο. Όταν η βάση θεσμικών είναι μεγάλη με πολλά αμοιβαία να έχουν αγοράσει, η μετοχή συνήθως δεν συμπεριφέρεται με τόσο μεγάλη μεταβλητότητα.
Η Blackrock, ο μεγαλύτερος asset manager του κόσμου κατείχε 9,2 εκατ. μετοχές της GameStop στα τέλη Δεκεμβρίου σε διάφορα αμοιβαία του. Αν δεν έχει ρευστοποιήσει, το ποσοστό του στην εταιρεία αξίζει $2,4 δισ. περισσότερο μέχρι στιγμής τη νέα χρονιά.
