Η μητέρα των αγορών, ο S&P 500 έδωσε χθες νέα ιστορικά υψηλά καθώς οι επενδυτές γύρισαν την πλάτη στις συγκρατημένες δηλώσεις των αξιωματούχων των Κεντρικών Τραπεζών στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός για τις επερχόμενες μειώσεις των επιτοκίων και αποφάσισαν να κινηθούν στον ρυθμό των εταιρικών αποτελεσμάτων και της ανακούφισης που έδωσε το Κογκρέσο εγκρίνοντας νομοσχέδιο για τη χρηματοδότηση δημόσιων δαπανών έως τις αρχές Μαρτίου, αποτρέποντας το shutdown.
Κοιτώντας όμως κανείς μόνο τις αγορές των μετοχών ή τις αποκλιμακωμένες τιμές του πετρελαίου, κινδυνεύει να υποβαθμίσει την κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα και να αφήσει ρακένδυτο το χαρτοφυλάκιο του από στρατηγικές διαχείρισης κινδύνου.
Η αγορά των ομολόγων από την άλλη αξιολογεί με μεγαλύτερη σοβαρότητα την κρισιμότητα της κατάστασης στην Ερυθρά θάλασσα απ’ ότι η αγορά του πετρελαίου ή οι μετοχές. (σ.σ: θυμηθείτε σχετική ανάλυση εδώ).
Η απόδοση του αμερικανικού 10ετούς διαμορφώνεται πλέον πέριξ του 4,17% και η διετία πέριξ του 4,39%. Σαφώς και έπαιξαν τον ρόλο τους τα τελευταία στοιχεία για την ανεργία σύμφωνα με τα οποία, παρά τις αυξήσεις των επιτοκίων, η αγορά εργασίας παραμένει ισχυρή.
Όμως η διαδρομή από το 3,78% που ήταν η απόδοση του αμερικανικού 10ετούς στις 27 Δεκεμβρίου έως τα σημερινά επίπεδα, δεν έγινε μόνο λόγω των εξελίξεων στην αγορά εργασίας.
Το ίδιο ισχύει και για τις προειδοποιήσεις των Κεντρικών Τραπεζιτών από το βήμα του Νταβός, όσον αφορά τις μειώσεις επιτοκίων, οι οποίες θα αργήσουν, καθώς θέλουν να διασφαλίσουν ότι ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να υποχωρεί προς τον στόχο του 2% και δεν θα προκύψουν δυσάρεστες εκπλήξεις.
Με τα δύο όμως από τα πέντε περάσματα «κλειδιά» για το παγκόσμιο εμπόριο να βρίσκονται σε πραγματικό κίνδυνο, λόγω χαμηλής στάθμης νερού ο Παναμάς και λόγω των επιθέσεων των Χούθι η Διώρυγα του Σουέζ, πόσο σίγουροι μπορεί να είμαστε ότι δεν θα προκύψουν αυτές «οι δυσάρεστες εκπλήξεις»;
Αν και προς το παρόν στο θέμα των ενεργειακών τιμών μας «σώζει» το γεγονός ότι ερχόμαστε από ένα τρίμηνο με σημαντική επιβράδυνση της παγκόσμιας ζήτησης πετρελαίου, ενώ την ίδια στιγμή αναμένεται για το 2024 να καταγραφεί μεγάλο πλεόνασμα λόγω του συνδυασμού της κάμψης των οικονομιών και της αύξησης της παραγωγής από τα κράτη εκτός ΟΠΕΚ, εντούτοις η διαταραχή του παγκόσμιου εμπορίου αν συνεχιστεί, απειλεί με νέο πληθωριστικό κύμα στα τρόφιμα και ακόμα βραδύτερη ανάπτυξη.
Μια χρονιά σαν τη φετινή, όπου ο μισός ενήλικος πληθυσμός του πλανήτη καλείται στις κάλπες, ένα τέτοιο σενάριο στέλνει «σεισμικά κύματα» στις κυβερνήσεις.
Ήδη για τον Σούνακ στη Μεγάλη Βρετανία και τον Μπάιντεν στις ΗΠΑ τα γεγονότα στη Μέση Ανατολή θα μπορούσαν να ανατρέψουν τις βελτιωμένες προοπτικές για οικονομική ανάκαμψη και συνεπώς τις πιθανότητές τους στην κάλπη.
Πόσο κοντά μας όμως είναι ένα νέο πληθωριστικό κύμα;
Θέμα χρόνου ο πληθωρισμός τροφίμων
Ο John Llewellyn, εταίρος στην Independent Economics και πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης –ΟΟΣΑ- θέτει πλέον την πιθανότητα σοβαρών διαταραχών στο παγκόσμιο εμπόριο στο 30%, από 10% πριν από μια εβδομάδα.
Εκφράζει μάλιστα τους φόβους του ότι η κρίση θα εξαπλωθεί και στα στενά του Ορμούζ και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή . Σύμφωνα με τον Llewellyn «Οι Χούθι είναι πολύ πιο προετοιμασμένοι και καλά εξοπλισμένοι από ό,τι πολλοί δυτικοί σχολιαστές συνειδητοποιούν. Η απερισκεψία τους και η προθυμία τους να επιδείξουν διάθεση κλιμάκωσης μπροστά σε μια πρόκληση, είναι πάντα υποτιμημένη».
Ο William Bain, ειδικός στο εμπόριο του Βρετανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου μας έδωσε με τη σειρά του ένα εξαιρετικό στατιστικό στοιχείο:Περίπου 500.000 εμπορευματοκιβώτια περνούσαν από τη διώρυγα του Σουέζ τον Νοέμβριο και αυτός ο αριθμός είχε μειωθεί κατά 60% σε 200.000 τον Δεκέμβριο.
Τα πλοία φορτωμένα με τρόφιμα είναι μεταξύ εκείνων που αποφεύγουν τις επιθέσεις των Χούθι στην κεντρική πλωτή οδό πλέοντας γύρω από την Αφρική, μια μακρύτερη και πιο δαπανηρή διαδρομή.
Ωστόσο, σε αντίθεση με τα φορτία φυσικού αερίου, πετρελαίου και καταναλωτικών αγαθών που έχουν επίσης επηρεαστεί, οι μεγαλύτεροι χρόνοι αποστολής απειλούν να καταστήσουν τα ευπαθή τρόφιμα μη πωλήσιμα.
Αυτό είναι κάτι που τρομάζει τη βιομηχανία τροφίμων.
Οι Ιταλοί εξαγωγείς φοβούνται ότι τα ακτινίδια και τα εσπεριδοειδή θα χαλάσουν στο δρόμο, το κινέζικο τζίντζερ γίνεται πιο ακριβό και αρκετά φορτία αφρικανικού καφέ δεν φορτώθηκαν καν. Τα σιτηρά εκτρέπονται επίσης από τη Διώρυγα του Σουέζ με πολλές κτηνοτροφικές εταιρείες να κάνουν το ίδιο.
Εάν οι διαταραχές επιδεινωθούν, είναι θέμα χρόνου να σταματήσει η πτώση στο κόστος των τροφίμων και να αρχίσει ξανά η ανοδική πορεία.
Ο Nitin Agrawal, διευθύνων σύμβουλος της Euro Fruits, ενός μεγάλου ινδικού εξαγωγέα σταφυλιών, μίλησε πρόσφατα στο Bloomberg αποδίδοντας το κλίμα που κυριαρχεί στην αγορά. Η εταιρεία του συνήθως εξάγει στην Ευρώπη μέσω της Ερυθράς Θάλασσας, αλλά τώρα χρησιμοποιεί τη μεγαλύτερη διαδρομή, που υπερβαίνει τον διπλασιασμό του κόστους διαμετακόμισης.
Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Πρόκειται για μια σαφώς μεγαλύτερη διαδρομή που θα επηρεάσει την ποιότητα των σταφυλιών. (σ.σ: Η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζεται γενικά στην Ινδία για το 1/7 περίπου των εισαγωγών σταφυλιού και περισσότερο από το 35% στην κορύφωση της καλλιέργειας, τον Μάρτιο-Απρίλιο).
Οι Ιταλοί εξαγωγείς, που πωλούν περίπου 4,4 δις δολάρια αγροτικών προϊόντων στην Ασία, ανησυχούν επίσης για το ότι η περιήγηση των πλοίων γύρω από το Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας θα μειώσει επικίνδυνα τη φρεσκάδα και θα αυξήσει το κόστος για φρούτα όπως μήλα, ακτινίδια και εσπεριδοειδή. (Tο 2022 η Ιταλία εξήγαγε πάνω από 217 εκατομμύρια κιλά φρούτα, εκ των οποίων πάνω από 182 εκατομμύρια κιλά είναι μήλα, με κύριους προορισμούς τη Σαουδική Αραβία (66 εκατομμύρια κιλά), την Ινδία (πάνω από 51 εκατομμύρια κιλά) και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (πάνω από 15 εκατομμύρια κιλά).
Όπως μάλιστα δήλωσε ο Massimiliano Giansanti, πρόεδρος του αγροτικού ομίλου Confagricoltura, ο «πονοκέφαλος» της όλης κατάστασης δεν περιορίζεται μόνο στους καταναλωτές.
Είναι επίσης πονοκέφαλος και για τους αγρότες που θα χρειαστεί να μειώσουν τις τιμές τους για να αντισταθμιστεί το υψηλότερο κόστος αποστολής, μιας και οι εξαγωγείς συνήθως καταφέρνουν να «καλύπτουν» πάντα το κόστος τους.
Στην ουσία πολλοί αγρότες θα αναγκαστούν να πουλήσουν ακόμα κι αν καταρρεύσουν οι τιμές, καθώς δεν μπορούν να παρατείνουν την περίοδο συγκομιδής.
Η κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα προβληματίζει επίσης τους Ευρωπαίους εξαγωγείς προϊόντων όπως το χοιρινό, τα γαλακτοκομικά και το κρασί, καθώς και τους εισαγωγείς τσαγιού, μπαχαρικών και πουλερικών.
Για τους Ιταλούς για παράδειγμα, μόνο οι εξαγωγές κρασιού στην Κίνα αγγίζουν τα 112 εκατ. ευρώ.
Ο αποκλεισμός της Ερυθράς Θάλασσας επομένως θέτει σε κίνδυνο τις εξαγωγές Made in Italy προς την Κίνα, οι οποίες μόνο για τον αγροδιατροφικό τομέα αξίζουν περισσότερα από 570 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, εκ των οποίων πάνω από το 90% ταξιδεύει με πλοία.
Όσον αφορά τα σιτηρά, πλοία που μετέφεραν περίπου 1,6 εκατομμύρια τόνους σιτηρών και κατευθύνονταν προς τη Διώρυγα του Σουέζ, εκτράπηκαν σε άλλες διαδρομές τις τελευταίες εβδομάδες.
Η Tesco, o βρετανικός γίγαντας σούπερ μάρκετ, έχει προειδοποιήσει ότι η νέα διαταραχή στους εμπορικούς δρόμους είναι θέμα χρόνου να εκτινάξει τις τιμές σε αρκετά αγαθά.
Ήδη οι τιμές του φρέσκου τζίντζερ έχουν εκτιναχθεί περισσότερο από το ένα τρίτο από τον Δεκέμβριο στην αγορά New Spitalfields του Ανατολικού Λονδίνου.
Η προμήθεια ζάχαρης μπορεί επίσης να εξελιχθεί σε πονοκέφαλο, καθώς υπάρχουν πολλά αυτόνομα διυλιστήρια ζάχαρης στην Ερυθρά Θάλασσα, τα οποία αυτή την περίοδο δυσκολεύονται να εξάγουν επεξεργασμένη λευκή ζάχαρη σε εμπορευματοκιβώτια, επειδή ακριβώς τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων αποφεύγουν την περιοχή.
Επιπλέον, είναι θέμα χρόνου να εμφανιστούν ελλείψεις και σε άλλα προϊόντα, ειδικά σε ευπαθή, καθώς ορισμένοι έμποροι έχουν καθυστερήσει την αποστολή των φορτίων τους, περιμένοντας διευκρινίσεις για τη διαδρομή που θα ακολουθήσουν οι μεταφορείς.
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
