Ο πληθωρισμός στις 19 χώρες του ευρώ επιταχύνθηκε σε υψηλό-ρεκόρ των Ιανουάριο, διαψεύδοντας τις προσδοκίες για σημαντική επιβράδυνση, ασκώντας πίεση στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να παραδεχτεί τελικά ότι η έξαρση του δεν είναι προσωρινή και ήπια όπως επέμενε εδώ και καιρό. Ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ έφτασε στο 5,1% τον περασμένο μήνα από 5% τον Δεκέμβριο, απογοητεύοντας τις προβλέψεις που τον ήθελαν να υποχωρεί στο 4,4%.
Η εξέλιξη σίγουρα εντείνει την πίεση στην ΕΚΤ που συνεδριάζει την Πέμπτη και οι αγορές θα εστιάσουν στα μηνύματα που θα στείλει η κεντρική τράπεζα της Ευρωζώνης συγκριτικά με τη πολιτική της Fed.
Τα 5 ερωτήματα-κλειδιά για τις αγορές:
Θα αλλάξει η ΕΚΤ το αφήγημα της και τη γλώσσα που χρησιμοποιεί όσον αφορά στον πληθωρισμό;
Πιθανό. Με αργό ρυθμό η ΕΚΤ έχει αλλάξει τη γλώσσα της ήδη και μπορεί να συνεχίσει στην ίδια κατεύθυνση. Ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ Philip Lane ανέφερε την προηγούμενη εβδομάδα πως η ΕΚΤ θα έσφιγγε την πολιτική της αν έκρινε ότι ο πληθωρισμός θα διατηρηθεί πάνω από τον στόχο της του 2% αλλά το σενάριο αυτό δεν είναι ιδιαίτερα πιθανό τώρα.
Το γεγονός είναι πάντως οτι μερικοί από τους αξιωματούχους θεωρούσαν ότι η πρόβλεψη για χαμηλότερο πληθωρισμό τον Ιανουάριο ήταν πολύ αισιόδοξη. Τα νέα στοιχεία μπορεί να ενθαρρύνουν τα γεράκια της ΕΚΤ με νέα επιχειρήματα ώστε να πιέσουν για μια αλλαγή στον τόνο της. Τα πρακτικά της συνεδρίασης του Δεκεμβρίου αποκάλυψαν ότι υπάρχει σχίσμα στους κόλπους της όσον αφορά στον πληθωρισμό.
Μπορεί η πιο επιθετική Fed να αναγκάσει την ΕΚΤ να επισπεύσει την επιστροφή στην ομαλότητα;
Mάλλον απίθανο. Η πρόεδρος Lagarde εκτιμά ότι η ΕΚΤ δεν χρειάζεται να προβεί σε τολμηρές κινήσεις όπως η αμερικανική κεντρική τράπεζα, δεδομένων των διαφορετικών οικονομικών συνθηκών. Για παράδειγμα, η αγορά εργασίας στις ΗΠΑ έχει στενέψει πολύ περισσότερο. Στην ευρωζώνη δεν φαίνονται σημάδια υπερθέρμανσης. Ωστόσο, δεν πρόκειται για ένα τυπικό κύκλο και η ΕΚΤ πρέπει να παραμείνει σε εγρήγορση για την πιθανότητα η ανάκαμψη να αποδειχτεί δυνατότερη από τις εκτιμήσεις της.
Σειρά επιτοκιακών αυξήσεων στις ΗΠΑ θα δυσκολέψουν τη ζωή της ΕΚΤ αν η Fed ολοκληρώσει τον κύκλο σύσφιξης της νομισματικής της πολιτικής νωρίτερα από ότι στο παρελθόν, αφήνοντας στην ΕΚΤ μικρότερο χρονικό περιθώριο να αντιδράσει.
Πως βλέπει η ΕΚΤ την τιμολόγηση των αγορών για αύξηση επιτοκίων;
H Lagarde μπορεί να αντικρούσει τα στοιχήματα που βάζουν οι αγορές για αυξήσεις επιτοκίων στο ευρώ, που αντιβαίνουν στην γραμμή της χαλαρής πολιτικής της ΕΚΤ. Τα υψηλότερα δανειακά επιτόκια στις αγορές μπορεί να προκαλέσουν πρόβλημα αν διαμορφώσουν σφιχτότερες χρηματοδοτικές συνθήκες για τις επιχειρήσεις.
Οι χρηματαγορές τιμολογούν μια αύξηση επιτοκίων κατά 10 μονάδες βάσης μέχρι τον Οκτώβριο. Η Deutsche Bank εκτιμά ότι η ΕΚΤ θα κάνει την αρχή με επιθετικότερη αύξηση 25 μονάδων βάσης τον Δεκέμβριο.
Από την πλευρά της, η ΕΚΤ έχει αποκλείσει αύξηση επιτοκίων φέτος. Στοχεύει σε βαθμιαία απόσυρση του προγράμματος αγορών ομολόγων χωρίς όμως σχέδιο μέχρι σήμερα να το παύσει τελείως και δεν θέλει να αυξήσει τα επιτόκια πριν τον τερματισμό του προγράμματος ΡΕΡΡ.
Πότε αναμένει δευτερογενείς επιπτώσεις από τον πληθωρισμό να εμφανιστούν στην ευρωζώνη;
Mε τον πληθωρισμό να έχει ξεφύγει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ότι ήλπιζε και τις τιμές πετρελαίου σε υψηλά επίπεδα, οι αξιωματούχοι προσέχουν αν η συγκυρία αυτή πυροδοτήσει πιέσεις για μισθολογικές αυξήσεις που με τη σειρά τους θα έσπρωχναν τον πληθωρισμό ακόμη υψηλότερα.
Μέχρι στιγμής διατείνονται οτι δεν βλέπουν τους μισθούς να αντιδρούν στον πληθωρισμό σε σημαντικό βαθμό. Η γερμανική κυβέρνηση εκτιμά πως η οικονομική ανάκαμψη και ο υψηλότερος πληθωρισμός θα οδηγήσουν πιθανότατα σε αυξήσεις στους μισθούς φέτος. Οι μισθοί είναι το κομμάτι που λείπει στο παζλ και αν διαπιστωθούν σημαντικές αυξήσεις στους μισθούς τότε είναι πιθανότερο να δούμε αύξηση επιτοκίων γύρω στην άνοιξη.
Πως η μεταβαλλόμενη αντίδραση στην πανδημία επηρεάζει την μακροοικονομική εικόνα;
H μετάλλαξη Όμικρον είχε επίπτωση στην οικονομία αλλά με τις περισσότερες χώρες να έχουν αποφύγει πλήρη lockdowns, τα στοιχεία δείχνουν πως η οικονομική δραστηριότητα παραμένει ανθεκτική.
Για την ΕΚΤ, ενδείξεις ότι η δυναμική της οικονομίας ενισχύεται θα μεταφραστούν σε πίεση να αποσύρει τις έκτακτες πολιτικές στήριξης γρήγορα.
