Μα τι συμβαίνει τελικά με το Χρηματιστήριο Αθηνών; Γιατί ενώ ο S&P καταγράφει νέα υψηλά, ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών παραμένει καθηλωμένος κάτω από τις 900 μονάδες; Πότε επιτέλους η οκτάμηνη συσσώρευση θα οδηγήσει σε ανοδική έκρηξη; Τι θα γίνει αν γυρίσει το κλίμα στις ξένες κεφαλαιαγορές; Μήπως τότε η μακροχρόνια συσσώρευση εξελιχθεί σε κατάρρευση; Θα προλάβει το Χρηματιστήριο, να ενσωματώσει τα θετικά τρέχοντα νέα και να προεξοφλήσει τη μελλοντική ανάπτυξη; Πού είναι οι ξένοι επενδυτές;
Η προηγούμενη εισαγωγική παράγραφος περιλαμβάνει μερικά από τα καθημερινά ερωτήματα, που απασχολούν την εγχώρια χρηματιστηριακή κοινότητα. Καθημερινά αναπάντητα ερωτήματα, που εκφράζουν πλέον μια ισχυρή ανησυχία, αφού τα καλά νέα και οι θετικές οικονομικές ειδήσεις, φαίνεται ότι «καίγονται» μέσα σε ένα κλίμα γενικότερης αμφιβολίας που φτάνει στις παρυφές της απαξίωσης.
Μήπως τα καλά νέα, μετουσιωθούν με άνοδο της αγοράς μέσα στο 2022; Τότε που η Ελλάδα σύμφωνα με τις τελευταίες αναλύσεις, επιτύχει να αποκτήσει και πάλι επενδυτική διαβάθμιση, γεγονός που θα σημάνει τη μηχανική είσοδο κεφαλαίων από θεσμικούς επενδυτές του εξωτερικού; Όμως αν αυτό είναι το καλύτερο σενάριο, πως και δεν έχουν εμφανιστεί τα γνωστά funds και κάνουν το λεγόμενο front running, που αγοράζουν δηλαδή μετοχές σήμερα σε φθηνές τιμές, αφού είναι σίγουρο ότι θα καταφέρουν να τις μεταπωλήσουν στους θεσμικούς επενδυτές που αναγκαστικά θα αποκτήσουν έκθεση στην Ελλάδα, μετά από την επενδυτική της αναβάθμιση;
Τα κεφάλαια από το εξωτερικό που έχουν εισρεύσει στο Χρηματιστήριο Αθηνών μέσα στο 2021, δεν μπορεί κανείς να τα πει λίγα. Ωστόσο, διοχετεύτηκαν σε πολύ συγκεκριμένους στόχους. Με τα κεφάλαια αυτά αγοράστηκαν κατά πρώτον, εταιρικά ομόλογα με ικανοποιητικές αποδόσεις, σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων. Κατά δεύτερον, τα κεφάλαια αυτά οδηγήθηκαν σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου του τραπεζικού κλάδου και του ενεργειακού κλάδου. Συμμετείχαν με ασφάλεια σε αγορά μετοχών, όχι «μέσα από το ταμπλό», αλλά μέσα από τη διαδικασία «book building», δηλαδή μέσα από το βιβλίο των προσφορών, σε τιμές χαμηλότερες της αγοράς, δίχως καταβολή δικαιωμάτων και μέσα σε ένα περιβάλλον υψηλών προμηθειών.
Αυτό έχει και θετικά στοιχεία, αλλά και αρνητικά. Στα θετικά συμπεριλαμβάνεται το γεγονός της κάλυψης των απαιτούμενων κεφαλαίων από ένα καθόλου ευκαταφρόνητο αριθμό ξένων επενδυτών. Στα αρνητικά συμπεριλαμβάνεται, ο μηδενισμός της αξίας των δικαιωμάτων των παλαιών μετόχων, ανάμεσα στους οποίους είναι παραδοσιακοί επενδυτικοί οίκοι του εξωτερικού, που έχουν συνεχή παρουσία στο Χρηματιστήριο Αθηνών τόσο στις καλές, όσο και στις κακές εποχές. Αυτοί οι επενδυτικοί οίκοι, είναι αμφίβολο αν θα συμμετάσχουν στο μέλλον, στα χρηματιστηριακά δρώμενα με τον ίδιο ζήλο.
Οπότε μπορούμε να ισχυριστούμε με σχετική ασφάλεια, ότι οι ξένοι επενδυτές που εμφανίστηκαν το 2021 και ο τρόπος που «μπήκαν στην αγορά», αποτελούν ειδικές περιπτώσεις.
Οι ξένοι επενδυτές που κινούνται «μέσα στο ταμπλό» και που «τρίβονται» με το εσωτερικό χρηματιστηριακό περιβάλλον, θα λέγαμε ότι δεν έχουν αποκομίσει και την καλύτερη εικόνα για την αγορά μέσα στο 2021. Διότι ενώ ορισμένοι από αυτούς έχουν καταγράψει σημαντικά κέρδη, παραμένουν επιφυλακτικοί για το γενικότερο κλίμα.
Το πρόσφατο παράδειγμα με τα δυο αντιμαχόμενα μετοχικά μπλοκ μεγάλης εισηγμένης εταιρείας, που οδήγησαν την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς να λάβει σχετικές αποφάσεις, που όχι μόνο δεν συνέτισαν τον αλλοδαπό μέτοχο, αλλά τον έφεραν τόσο στο γραφείο του πρωθυπουργού, όσο και στο γραφείο του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, με σκοπό τη άσκηση πολιτικών πιέσεων, δεν προσφέρεται σαν επίδειξη θετικού δείγματος. Μια κίνηση που προσπάθησε να εκθέσει τον πρωθυπουργό, μετά και από την έκδοση σχετικών εταιρικών ανακοινώσεων.
Υπάρχει άλλο ευρωπαϊκό χρηματιστήριο στο οποίο μεγαλομέτοχος εταιρείας, που βρίσκεται για πολύ συγκεκριμένους λόγους στο στόχαστρο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, να συναντάται με τον πρωθυπουργό και τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, με πιθανό σκοπό την επίλυση του προβλήματος του; Ποια είναι η εικόνα που διαμορφώνουν οι ξένοι επενδυτές από αυτό το γεγονός και μόνο; Θα πλησιάσουν σε ένα Χρηματιστήριο, με την εικόνα της προσπάθειας πολιτικής παρέμβασης; Διότι ας μην κοροϊδευόμαστε, αυτήν την εικόνα προσπάθησε να περάσει ο ενδιαφερόμενος μέτοχος.
Και να ήταν μόνο αυτό. Στην ιστορία της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου (ΑΜΚ) της Τράπεζας Αττικής πέρα από το ροντέο που έγινε με την τιμή της μετοχής, υπάρχουν συμβάντα που δεν τιμούν την κεφαλαιαγορά. Το αρχικό ενημερωτικό δελτίο που συντάχθηκε τον Οκτώβριο του 2021 και εγκρίθηκε το Νοέμβριο του 2021, αλλάζει, ενώ ήδη η ΑΜΚ βρίσκεται σε εξέλιξη, με σκοπό «την παροχή προς τους επενδυτές, που έχουν ήδη ασκήσει δικαιώματα προτίμησης, του δικαιώματος ελεύθερης υπαναχώρησης από την εγγραφή τους για Νέες Μετοχές (το «Δικαίωμα Υπαναχώρησης») το οποίο θα δύναται να ασκηθεί μέχρι το τέλος της περιόδου άσκησης των δικαιωμάτων προτίμησης». Φυσικά, αυτό είναι κάτι που όπως αναφέρεται στο ενημερωτικό δελτίο γίνεται στο πλαίσιο της χρηματιστηριακής νομοθεσίας. Δεν παύει όμως να προσφέρει μια μη ικανοποιητική εικόνα στους επενδυτές του εξωτερικού.
Και ενώ δεν έχει κλείσει ακόμα η ΑΜΚ, ανακοινώνεται ότι θα υπάρξει και δεύτερη ΑΜΚ, που θα μεταβάλει άρδην τη μετοχική ισορροπία και που θα πραγματοποιηθεί είτε με δικαίωμα προτίμησης των παλαιών μετόχων, είτε μέσω book building. Και η ανακοίνωση της Τράπεζας Αττικής αναφέρει και το ενδεχόμενο «τρίτης εισφοράς κεφαλαίου». Οπότε ποιος επενδυτής εγχώριος ή αλλοδαπός, θα διανοηθεί να ακουμπήσει τη μετοχή της Τράπεζας Αττικής, όταν δεν γνωρίζει τι του ξημερώνει αύριο;
Οι ξένοι επενδυτές είναι πολύ πιο προσεκτικοί, από όσο εκτιμούν οι περισσότεροι. Αποφεύγουν τις κακοτοπιές και τις ασάφιες. Έχουμε αργήσει να τακτοποιήσουμε τα του οίκου μας και ως αποτέλεσμα ο ερχομός ξένων επενδυτών «μέσα του ταμπλό», δεν παρουσιάζει ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Και ως γνωστόν «οι καιροί ου μενετοί», όπως αναφέρει ο Θουκυδίδης, στον Πελοποννησιακό Πόλεμο.
