Ο Sotheby’s της Νέας Υόρκης στην πώληση του Μαρτίου με τίτλο «Prints & Multiples» διαθέτει χαρακτικά έργα του Μαρκ Σαγκάλ από μικρό τιράζ και σαφώς πιο οικονομικά από τη δημοπρασία του οίκου στο Λονδίνο. Αν λάβετε υπόψη ότι ο φόρος είναι ακριβώς ο ίδιος (25%), πρέπει να στρέψετε το βλέμμα στις Η.Π.Α. και να κάνετε τα πονταρίσματά σας έως τις 19 Μαρτίου οπότε και ολοκληρώνεται η διαδικασία.
Μάρτη του 1985 πεθαίνει σε ηλικία 98 ετών ο Ρώσος ζωγράφος εβραϊκής καταγωγής Μαρκ Σαγκάλ. Aπό τους μείζονες καλλιτέχνες του 20ου αιώνα, ο Σαγκάλ άφησε το δικό του αναγνωρίσιμο αποτύπωμα στη μοντέρνα τέχνη. «Συντέλεσε στη συγχώνευση της ποίησης και των πλαστικών τεχνών. Ο μεταφορικός λόγος, χάρη σ' αυτόν, κάνει τη θριαμβευτική του είσοδο στη μοντέρνα ζωγραφική και τη σημαδεύει» θα πει για το έργο του ο Αντρέ Μπρετόν. Ωστόσο, αν και επηρεασμένος από τα ρεύματα της εποχής του, ο Σαγκάλ δεν ένιωσε την ανάγκη να ενταχθεί σε κάποιο από αυτά. «Κάτω ο νατουραλισμός, ο ιμπρεσιονισμός και ο ρεαλιστικός κυβισμός. Με θλίβουν και με περιορίζουν.[...] Για μένα η τέχνη είναι κυρίως μια ψυχική κατάσταση» έγραψε στο βιβλίο του με τον εύγλωττο τίτλο «Η ζωή μου».
Μέσα στον κόσμο του μοντερνισμού ο Σαγκάλ παραμένει περίπτωση μοναδική και εξακολουθεί να φιγουράρει στις μεγάλες δημοπρασίες. H διαφορετικότητά του έγκειται στο ότι κολύμπησε απέναντι στο ρεύμα. Σε μια εποχή διάλυσης των μορφών, ο δημιουργός στράφηκε στη δημιουργία ενός κόσμου με εικόνες και σύμβολα, που ακόμη σήμερα συγκινεί, καθώς τα έργα του ταξιδεύουν τον θεατή στον κόσμο των παραμυθιών, συνδυάζοντας ποιητικά το πραγματικό με το φανταστικό.
Εμπνέεται από το ρωσικό και εβραϊκό φολκλόρ, τους θρύλους, τα λαϊκά μοιρολόγια. «Ο Σαγκάλ είναι ένας ρεαλιστής καλλιτέχνης που ζωγραφίζει με ακρίβεια ό,τι βλέπει γύρω του και βλέπει αγελάδες στα κεραμίδια, κοκόρια στην αυλή του χωριού του, βλέπει τη γυναίκα του να πετάει μαζί του στον ουρανό και τον βιολιστή στη στέγη. Δεν μπορεί να διαχωρίσει ο ίδιος την ποίηση από τη ζωγραφική. Άλλοτε την περιγράφει σε ποιήματα και άλλοτε σε χρώματα. Οι φαινομενικές υπερβάσεις δεν τον ενοχλούν ούτε τον απασχολούν. Πιστεύει ότι αυτό που κάνει είναι αληθινό και δεν δίνει εξηγήσεις για τίποτα. Αν και δεν γίνεται κατανοητό, είναι σίγουρα δικό μας πρόβλημα. Το ταλέντο του είναι τόσο μεγάλο και ιδιόμορφο, ώστε δικαιώνει απόλυτα το έργο του», επισημαίνει ο αλησμόνητος Δημήτρης Μυταράς στον πρόλογο της ελληνικής έκδοσης με τα ποιήματα του ζωγράφου.
Job in Despair (ο απελπισμένος Ιώβ) λαχνός 15
Έγχρωμη Λιθογραφία του 1960, υπογεγραμμένη κι αριθμημένη με μολύβι (44/50), από τη σειρά «Σχέδια για τη Βίβλο». Τυπωμένη σε χαρτί Arches, η σειρά εκδόθηκε από τον παριζιάνικο οίκο Verve, Paris. Διατίθεται σε κάδρο. Με τιμή εκτίμησης 4.000 – 6.000 δολ. βγαίνει στα 3.200 δολ.
Painter's Dream (Το όνειρο του καλλιτέχνη) λαχνός 16
«Όταν ζωγραφίζει ο Σαγκάλ δεν ξέρεις αν είναι ξύπνιος ή αν κοιμάται. Πρέπει να υπάρχει κάποιος άγγελος στο κεφάλι του» είχε πει ωραία για τον καλλιτέχνη ο Πικάσο που δεν χαριζόταν εύκολα σε συναδέλφους. Λιθογραφία τυπωμένη σε χρώματα του 1967, με μολύβι και με αρίθμηση 31/50, σε χαρτί Arches, πλαισιωμένο. Εκτιμάται στα 4.000 – 6.000 δολ. και προσφέρεται στα 3.200 δολ.
For a Woman, What Remains? (Για μια γυναίκα, τι απομένει;) λαχνός 17
«Μια τέχνη», μας λέει ο Σαγκάλ, «δίχως αναφορές στον ορατό κόσμο είναι η τέχνη ενός κόσμου δίχως Θεό». H θρησκευτικότητα αυτή είναι εμφανής σε όλες τις περιόδους του: στον «Ευαγγελισμό» του 1917 η γυναίκα του Μπέλα εμφανίζεται ως κυβιστικός άγγελος Γαβριήλ πετώντας μέσα από πρασινογάλαζα σύννεφα, για να εμπνεύσει τον ζωγράφο.
Στη «Λευκή Σταύρωση» του 1938, ένας Εβραίος Χριστός πάσχει δίχως λύτρωση εν μέσω καιόμενων συναγωγών, ενώ στο «Πάσχα» του 1968, τέσσερις Εβραίοι σε στάση προσευχής τηρούν το Πάσχα κάτω από ένα άσπρο φεγγάρι, ενώ ένας άγγελος καλύπτει με το φτερό του ένα απειλητικό κόκκινο άστρο. Η ουσία του μοντερνισμού του είναι ίσως η «αισθητική» όψη της θρησκευτικότητάς του.
Εδώ έχουμε άλλη μία έγχρωμη λιθογραφία τυπωμένη το 1967, υπογεγραμμένη με μολύβι και πρόσθετη υπογραφή του καλλιτέχνη, εκτός από την αριθμημένη έκδοση 12/25, σε χαρτί Arches, από τη σειρά «The Land of the Gods» (έκδοση Mourlot, Παρίσι). Το έργο είναι σε κορνίζα. Εκτιμάται στα 7.000 – 10.000 δολ. κι έχει τιμή εκκίνησης 4.500 δολ.
Couple Against a Black Background II (Ζευγάρι σε μαύρο φόντο II) λαχνός 18
Ο Σαγκάλ συνέχισε να είναι παραγωγικός μέχρι τα βαθιά του γεράματα και να εργάζεται σε μνημειακά έργα, κάνοντας τοιχογραφίες, ψηφιδωτά και βιτρό σε ναούς και δημόσια κτίρια. Το πιο οικονομικό έργο της δημοπρασίας (με τα περισσότερα, όμως, πονταρίσματα) είναι μια έγχρωμη λιθογραφία του 1973, με μολύβι και αριθμημένη 12/50, σε υφαντό χαρτί Arches, που εκδόθηκε από τον Maeght, Παρίσι. Εκτιμάται 3.000 – 5.000 δολ. και προσφέρεται μόλις στα 2.000
Sirene with Poet (Η σειρήνα κι ο ποιητής) λαχνός 19
Έγχρωμη λιθογραφία του 1967, με μολύβι και αρίθμηση L / LXXV σε χαρτί Arches, τυπωμένο και εκδομένο από τον Mourlot, Παρίσι. Η εκτίμηση του έργου είναι 5.000 – 7.000 δολ. και προσφέρεται στα 4.000 δολ. Σημειώστε ότι στη δημοπρασία του Λονδίνου, πάλι από τον Sotheby’s, το ίδιο έργο βγαίνει στις 5.000 λίρες (6.950 δολ)
Εκτός από τα έργα του Σαγκάλ, η δημοπρασία «Sotheby's March Prints & Multiples» διαθέτει ευρεία γκάμα χαρακτικών που εκτείνονται από τον 20ο αιώνα έως σήμερα από καταξιωμένους καλλιτέχνες όπως: M.C. Escher, Joan Miró, Jasper Johns, Damien Hirst, Jonas Wood και Banksy. Η υποβολή προσφορών κλείνει στις 19 Μαρτίου.
Περισσότερα εδώ.
