Η επίθεση της Χεζμπολάχ στα Υψίπεδα του Γκολάν φέρνει ξανά στην επιφάνεια έναν κίνδυνο που οι αγορές είχαν αρχίσει να υποτιμούν, αυτόν της γενίκευσης του πολέμου στη Μέση Ανατολή. Ο Νετανιάχου υπόσχεται σκληρή απάντηση για τον θάνατο 12 παιδιών και «βλέπει» το Ιράν πίσω από την επίθεση.
Την ίδια ώρα, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απειλεί το Ισραήλ ακόμα και με εισβολή, με το Ισραήλ να τον προειδοποιεί ότι θα καταλήξει σαν τον Σαντάμ Χουσεΐν.
Οι απειλές από όλες τις πλευρές αποδεικνύουν ότι η κατάσταση στην περιοχή μπορεί πολύ εύκολα να ξεφύγει από τον έλεγχο και να έχει επιπτώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Προσώρας, οι αγορές κρύβουν τις γεωπολιτικές τους ανησυχίες στις προσδοκίες για καλύτερα των εκτιμήσεων εταιρικά αποτελέσματα – κυρίως από τις big tech - ενώ παράλληλα αναμένουν ένα σινιάλο από τον Τζερόμ Πάουελ που θα φέρει πιο κοντά την πρώτη μείωση επιτοκίων τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
Οι αγορές έχουν συνηθίσει πλέον να λειτουργούν σε συνθήκης κλιμάκωσης των γεωπολιτικών κινδύνων και αντιδρούν απότομα και φοβισμένα μόνο όταν οι κίνδυνοι επιβεβαιώνονται. Στην παρούσα φάση, εστιάζουν περισσότερο στην κατάσταση της αμερικανικής και της κινεζικής οικονομίας. Όμως, αν ο πόλεμος γενικευθεί και το Ιράν έρθει σε ευθεία σύγκρουση με το Ισραήλ, τότε ο φόβος εκτίναξης των τιμών του πετρελαίου και αναζωπύρωσης του πληθωρισμού διεθνώς θα ενισχυθεί, επιφέροντας σοβαρό πλήγμα στις αγορές.
Το Ιράν ευθύνεται για πάνω από το 3% της παγκόσμιας παραγωγής αργού πετρελαίου, που συνεπάγεται ότι οποιοδήποτε πρόβλημα στην παραγωγή μπορεί να προκαλέσει άνοδο των τιμών του μαύρου χρυσού. Ακόμη μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να προσπαθήσει το Ιράν να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ, απ’ όπου περνάει περίπου το 30% των θαλάσσιων μεταφορών αργού. Μία τέτοια κίνηση, ωστόσο, θα προκαλέσει πιθανότατα την παρέμβαση των ΗΠΑ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την παγκόσμια ασφάλεια.
Η Μέση Ανατολή αποτελεί νευραλγικό σημείο για την παγκόσμια οικονομία, τόσο λόγω του πετρελαίου, όσο και λόγω του εμπορίου καθώς οι επιθέσεις των Χούθι έχουν αναγκάσει εδώ και πολλούς μήνες τις ναυτιλιακές εταιρείες να ανακατευθύνουν τα πλοία τους. Αν προκύψουν νέα προβλήματα στην περιοχή, σε ό,τι αφορά τα δρομολόγια των εμπορικών πλοίων, αναλυτές εκτιμούν ότι θα μπορούσε να δεχθεί μικρή ώθηση ο πληθωρισμός.
Όσο καθυστερεί η εξομάλυνση των συνθηκών σε κομβικά περάσματα όπως το Κανάλι του Σουέζ και η Ερυθρά Θάλασσα, τόσο θα αναγκάζονται οι ναυτιλιακές σε πιο ακριβά και μεγαλύτερης διάρκειας δρομολόγια γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας. Παρ’ όλα αυτά, ενώ το παγκόσμιο κόστος των ναυτιλιακών μεταφορών έχει αυξηθεί κατά 50% φέτος, έχει προσθέσει μόλις 0,1% στις παγκόσμιες τιμές αγαθών. Επομένως, θα χρειαστεί μία πολύ πιο μεγάλη διατάραξη για να αυξηθεί διεθνώς ο πληθωρισμός.
Πάντως, χιλιάδες επιχειρήσεις ανά την υφήλιο παρακολουθούν με αγωνία τις εξελίξεις και έχουν ήδη αρχίσει να σταθμίζουν τον κίνδυνο ενός πολέμου Ισραήλ-Ιράν, ενώ παράλληλα αξιολογούν τις πιθανές επιπτώσεις του στις εφοδιαστικές αλυσίδες, στα εμπορεύματα και τις διεθνείς χρηματαγορές.
Την περασμένη εβδομάδα, οι τιμές του Brent και του αργού τύπου WTI, υποχώρησαν κατά 1,8% και 3,7% αντίστοιχα, εξαιτίας της μειωμένης ζήτησης από την Κίνα και των προσδοκιών για πιθανή συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα. Χθες, η τιμή του Brent διαμορφώθηκε στα 80 δολάρια το βαρέλι, έχοντας ξεπεράσει τα 87 δολάρια στις αρχές του μήνα.
Ο χρυσός, από την πλευρά του, απέδειξε για μία ακόμη φορά ότι αποτελεί το βασικό επενδυτικό καταφύγιο. Στον απόηχο της επίθεσης της Χεζμπολάχ, η τιμή του χρυσού σημείωσε άνοδο έως και 0,5% πλησιάζοντας μία ανάσα από το ιστορικό της υψηλό.
Σε μακροοικονομικό επίπεδο, η Capital Economics εκτιμά ότι ο κίνδυνος γενίκευσης του πολέμου ενισχύει τις πιέσεις στα δημόσια οικονομικά του Ισραήλ, των οποίων ήδη οι αντοχές δοκιμάζονται. Για τον Λίβανο, ένας πόλεμος με το Ισραήλ θα βάθαινε ακόμα περισσότερο την κρίση που περνάει η χώρα. Αντιθέτως, ο οίκος πιστεύει ότι για την παγκόσμια οικονομία, οι επιπτώσεις ενός πολέμου μεταξύ Ισραήλ-Λιβάνου θα είναι περιορισμένες. Ωστόσο, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος αύξησης των τιμών των εμπορευμάτων, ιδιαίτερα στην περίπτωση εμπλοκής και του Ιράν.
Αυτή ακριβώς η εκτίμηση της Capital Economics (στο ίδιο μήκος κύματος είναι οι εκτιμήσεις και άλλων οίκων) δείχνει ότι οι αγορές μάλλον υποτιμούν τον κίνδυνο γενίκευσης του πολέμου. Διότι στην περίπτωση που Λίβανος και Ιράν εμπλακούν σε πολεμική σύγκρουση με το Ισραήλ, οι επιπτώσεις δεν μπορούν να εκτιμηθούν. Οι απειλές, μάλιστα, της Τουρκίας – που είναι μέλος του ΝΑΤΟ – κατά του Ισραήλ, υποδηλώνουν ότι μία σπίθα φτάνει για να βάλει μπουρλότο στην πυριτιδαποθήκη της Μ. Ανατολής.
