Το ενδεχόμενο οι πιέσεις στα ομόλογα να προκαλέσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις στην οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών, με φόντο τη δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, όπως ακριβώς είχε συμβεί στην Ευρώπη, αλλά και ιδίως στην Ελλάδα μετά το 2008, εξετάζουν πλέον με ιδιαίτερη προσοχή οι διεθνείς οικονομικοί αναλυτές.
Σύμφωνα με το Reuters, η ιστορία αυτή έχει παρελθόν και «θύμα» της υπήρξε και ο Μπιλ Κλίντον, όταν ανέλαβε την «ηνία» του αμερικανικού κράτους το 1993.
Οι υψηλές αμυντικές δαπάνες και οι χαμηλοί φόροι, αμφότερες αποτέλεσμα των πολιτικών του Ρόναλντ Ρέιγκαν κατά τη δεκαετία του ‘80, αλλά και του Τζορτζ Μπους που τον διαδέχτηκε, είχαν οδηγήσει σε σημαντική αύξηση το ποσοστό του αμερικανικού χρέους.
Όπως επισημαίνει το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο, το επιτελείο του Κλίντον αλλά και ο ίδιος ανησυχούσαν τότε ότι οι αγορές θα μπορούσαν να τιμωρήσουν τις ΗΠΑ. Πριν βρεθεί σε δύσκολη θέση, ο Κλίντον αποφάσισε να αυξήσει τους φόρους και να μειώσει τις δαπάνες, για να ισοσκελίσει τον Προϋπολογισμό – δύο μέτρα τόσο αποτελεσματικά όσο και αντιδημοφιλή.
Ο ρόλος των «bond vigilantes» με φόντο τη νέα θητεία Τραμπ
Η σκέψη ότι κέρδισε μια δύσκολη αναμέτρηση, αλλά τώρα υπάκουε στα κελεύσματα των «τιμωρών των ομολόγων (σ.σ. bond vigilantes), αυτών που επαγρυπνούσαν πάνω από τις αποδόσεις των ομολόγων, τον αηδίαζε, είχε πει συνεργάτης του Κλίντον που μοιραζόταν και με άλλους συνεργάτες τον φόβο ότι οι traders θα επιστρέψουν για δεύτερο γύρο.
Τρεις δεκαετίες αργότερα, όπως γράφει το Reuters, ο πρόεδρος Τραμπ αναλαμβάνει σε ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον, αυτή τη φορά περισσότερο απειλητικό. Το χρέος, για παράδειγμα, είναι διπλάσιο σε σχέση με το 1993 (ξεπερνά το 100% του ΑΕΠ) και αναμένεται να αυξηθεί και άλλο. Ο πληθωρισμός είναι σε καλό επίπεδο, αλλά οι αποδόσεις των ομολόγων αυξάνονται. Θα αναλάβουν «δράση» οι «τιμωροί των ομολόγων», τώρα που θα βρεθεί ξανά στον Λευκό Οίκο ο Ντόναλντ Τραμπ;
Η πικρή εμπειρία της Ευρώπης (και της Ελλάδας)
Ο κίνδυνος για μια «επέμβαση» αυξάνεται, αλλά το ερώτημα που δεν έχει απάντηση είναι το πότε θα γίνει αυτό. Πάντως, για την ώρα, όπως λένε στο Reuters, οι ειδικοί ο Τραμπ έχει μια κάλυψη από το δολάριο ως νόμισμα πάνω στο οποίο «χτίζονται» τα συναλλαγματικά αποθέματα και από τις πολιτικές της Fed. Αντίθετα, άλλες χώρες έχουν λόγο να ανησυχούν για τις αποφάσεις του Τραμπ κυρίως σε ό,τι αφορά την επιβολή δασμών.
Ωστόσο, δεν συμφωνούν όλοι για το πού πρέπει να επικεντρωθεί ο νέος πρόεδρος. Το έλλειμμα δεν είναι το σωστό σημείο, λέει ο οικονομολόγος Άντριου Λάφερ, που εξηγεί ότι ο Τραμπ θα πρέπει να επικεντρωθεί στη μείωση της φορολογίας.
Οι αγορές, από την πλευρά τους, έχουν τη δική τους λογική. Ενδεχομένως να θελήσουν να πιέσουν μέσω των ομολόγων, σε επανάληψη όσων συνέβησαν στην Ευρώπη (αλλά και την Ελλάδα) μετά το 2008. Το κόστος δανεισμού θα αυξηθεί και θα μετακυλίεται σε καταναλωτές και εταιρείες, από την ανάπτυξη περνάμε στην ύφεση, με τις αγορές να παρακολουθούν τις εξελίξεις με δυσπιστία.
Σε κάθε περίπτωση, οι αγορές θα δώσουν χρόνο στη νέα διακυβέρνηση να εφαρμόσει τις πολιτικές της. Το μέλλον, όμως, κρύβει πολλά αναπάντητα ερωτήματα και ίσως μια «επέμβαση» από τους bond vigilantes να η «απάντηση» που θα δώσουν οι αγορές.
