Βρισκόμαστε σε ένα πολύ κρίσιμο σημείο και οι επόμενες ημέρες θα κρίνουν πολλά για την τάση που θα κυριαρχήσει το 2024 στις αγορές. Ο λόγος φυσικά είναι τα επιτόκια και η στρατηγική που θα ακολουθήσουν οι κεντρικές τράπεζες και κυρίως η Fed. Το σημαντικό ράλι του τελευταίου μήνα οφείλεται κατά κύριο λόγο στην εκτίμηση ότι οι αυξήσεις επιτοκίων έχουν τελειώσει οριστικά και ότι μέσα στο νέο έτος Fed και ΕΚΤ θα προχωρήσουν σε έως και 3 μειώσεις.
Στις τελευταίες 20 συνεδριάσεις ο S&P 500 έχει καταγράψει πτώση μόνο 4 φορές. Οι επενδυτές περίμεναν εδώ και πολύ καιρό το σημείο καμπής σε ό,τι αφορά τη νομισματική πολιτική των μεγαλύτερων κεντρικών τραπεζών. Φαίνεται, λοιπόν, ότι η ώρα έχει έρθει για να κηρύξουν τόσο η Fed όσο και η ΕΚΤ το τέλος του πιο επιθετικού και συντονισμένου κύκλου αύξησης επιτοκίων της σύγχρονης ιστορίας.
Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ συνεδριάζει στις 13 και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στις 14 Δεκεμβρίου. Τζερόμ Πάουελ και Κριστίν Λαγκάρντ αναμένεται να δηλώσουν έτοιμοι να χρησιμοποιήσουν οποιοδήποτε από τα διαθέσιμα εργαλεία κριθεί απαραίτητο, όπως λ.χ. μία νέα αύξηση των επιτοκίων. Ωστόσο, οι αναλυτές των μεγάλων επενδυτικών οίκων πιστεύουν ότι στις συνεδριάσεις του Δεκεμβρίου, οι δύο μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες να βάλουν οριστικά… ταφόπλακα στις αυξήσεις επιτοκίων.
Αυτομάτως αυτό συνεπάγεται ότι οι αγορές ξεκινούν την αντίστροφη μέτρηση για τις πρώτες μειώσεις επιτοκίων, οι οποίες σήμερα εκτιμάται ότι θα γίνουν προς τα μέσα του 2024. Είναι η σημαντικότερη ευχή των αγορών για το νέο έτος: να αρχίσουν οι κεντρικές τράπεζες να μειώνουν τα επιτόκια, έτσι ώστε να γίνει πιο φθηνό το χρήμα και να βελτιωθούν οι συνθήκες ρευστότητας. Εδώ ξεκινούν τα δύσκολα, γιατί οι ειδικοί προειδοποιούν για ένα παράδοξο φαινόμενο που θα δούμε παρακάτω.
Οι αγορές ομολόγων δεν θέλουν τίποτα περισσότερο από την αντιστροφή του κύκλου των αυξήσεων. Παρ’ όλα αυτά, ενώ οι εστίες αβεβαιότητας είναι πολλές, τις τελευταίες ημέρες καλλιεργείται ένα κλίμα περίεργης νηνεμίας που στην πραγματικότητα δεν συνάδει με το τι συμβαίνει διεθνώς. Για παράδειγμα, ορισμένοι αναλυτές εκφράζουν ανησυχίες για τις συνθήκες ρευστότητας που θα επικρατήσουν ολόκληρο το 2024 και παρά τις πρώτες μειώσεις που προβλέπεται να σημειωθούν.
Τα τεράστια προγράμματα στήριξης που εφαρμόστηκαν από κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες κατά τη διάρκεια της πανδημίας… έπνιξαν τις αγορές με ρευστότητα, όμως τους τελευταίους μήνες, τόσο η Fed όσο και η ΕΚΤ έχουν επιδοθεί στη λεγόμενη νομισματική σύσφιξη ή QT, τραβώντας στην ουσία ρευστότητα από το σύστημα. Το QT είναι ήπιας μορφής αλλά οι ειδικοί πιστεύουν ότι το ζήτημα θα μας απασχολήσει πολύ περισσότερο καθ’ όλη τη διάρκεια του νέου έτους.
Διότι το μεγάλο παράδοξο του 2024 θα είναι ότι οι συνθήκες ρευστότητας στις αγορές είναι πολύ πιθανό να επιδεινώνονται την ώρα που τα επιτόκια θα μειώνονται. Κάτι τέτοιο δεν είναι συνηθισμένο και οι αγορές καλούνται να προσαρμοστούν σε μία νέα πραγματικότητα, μέχρι να βρεθούν οι απαραίτητες ισορροπίες. Fed και ΕΚΤ θα πρέπει να είναι πολύ προσεχτικές να μην το… παρακάνουν με την αποστράγγιση ρευστότητας από το σύστημα, ενώ ήδη υπάρχει ένα ζήτημα στη ρευστότητα των αμερικανικών κρατικών ομολόγων.
Αναλυτές εκτιμούν ότι το ουδέτερο επιτόκιο για τη Fed είναι το 3% και για την ΕΚΤ το 2%-2,5%. Θα φτάσουμε σε αυτά τα επίπεδα επιτοκίων κάποια στιγμή μέσα στο 2025, που σημαίνει ότι μέσα στην επόμενη διετία τα επιτόκια θα μειωθούν κατά περίπου 2,5 ποσοστιαίες μονάδες στις ΗΠΑ και κατά 1,5%-2% στην Ευρωζώνη. Όμως πόσες μειώσεις θα γίνουν το 2024;
Τον περασμένο Σεπτέμβριο η ίδια η Fed προέβλεπε ότι το βασικό επιτόκιο θα υποχωρήσει στο 5% στο τέλος του 2024, υποδηλώνοντας δύο μειώσεις στην περίπτωση που δεν μεσολαβήσει καμία αύξηση. Τα πράγματα από τότε έχουν αλλάξει και πλέον το FedWatch Tool «δείχνει» τέσσερις μειώσεις των 25 μονάδων βάσης που συνεπάγεται πτώση του βασικού επιτοκίου κατά 1 ποσοστιαία μονάδα στο 4,25%-4,50%.
Οι απόψεις, βέβαια, στις τάξεις των αναλυτών διίστανται και υπάρχουν εξίσου δημοφιλή σενάρια για δύο ή τρεις μειώσεις. Τα ίδια πάνω κάτω ισχύουν και για την ΕΚΤ. Ενώ κυριαρχεί η πεποίθηση ότι θα γίνουν τέσσερις μειώσεις τη νέα χρονιά, υπάρχουν και αναλυτές που πιστεύουν ότι το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ θα αποδειχθεί τελικά πιο επιφυλακτικό παρά την ύφεση.
