Χρειάστηκαν λίγα λεπτά από την ανακοίνωση της Fed για τα επιτόκια, για να εκφράσει ο Ντόναλντ Τραμπ τη δυσαρέσκειά του σχετικά με την… απραξία του Τζέι Πάουελ. Τα επιτόκια διατηρήθηκαν αμετάβλητα και η ρητορική του προέδρου της Fed «δείχνει» δύο μειώσεις επιτοκίων, την ώρα που ο Αμερικανός πρόεδρος καλεί την Ομοσπονδιακή Τράπεζα να «κάνει το σωστό», ήτοι να συνεχίσει σύντομα τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής. Η αλήθεια είναι ότι η απόσταση που χωρίζει τον Τραμπ και τον Πάουελ στο θέμα των επιτοκίων δεν είναι μεγάλη, ωστόσο η κόντρα τους έχει ιδιαίτερη σημασία για τις αγορές.
Ο Τραμπ δεν μπορεί να αναγκάσει τον Πάουελ να μειώσει τα επιτόκια, ενώ κάθε μορφή πίεσης είναι ενάντια στον ανεξάρτητο χαρακτήρα της κεντρικής αρχής. Όμως, από την αρχή της προεδρίας του έχει αποδείξει ότι δεν διστάζει να παρέμβει σε κάθε ομοσπονδιακή αρχή που οι αποφάσεις της δεν τον ικανοποιούν. Μπορεί, επίσης, να δηλώνει ό,τι θέλει στο αγαπημένο του Truth Social, ελπίζοντας ότι ο Πάουελ αργά ή γρήγορα θα… συνετιστεί. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Τραμπ χαρακτηρίζει τη 2α Απριλίου ως Ημέρα Απελευθέρωσης της Αμερικής, καθώς την 1η Απριλίου θα έχουν ολοκληρωθεί οι σχετικές μελέτες για την επιβολή «ανταποδοτικών δασμών».
Τελικά, πόσο πιθανό είναι να «ελέγξει» ο Τραμπ και τη Fed, ήτοι να τη φέρει στα νερά του; Ίσως είναι πιο πιθανό απ’ ότι προεξοφλούν σήμερα οι αγορές. Και αυτό γιατί οι δασμοί θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη, που συνεπάγεται ότι η Fed αργά ή γρήγορα θα κληθεί να αποφασίσει μεταξύ πληθωρισμού και ύφεσης.
Αυτό που άλλαξε την περασμένη Τετάρτη είναι ότι ο Πάουελ σχολίασε για πρώτη φορά την απειλή των δασμών καθώς και τις υπόλοιπες εξελίξεις που διαμορφώνουν τις προοπτικές για την ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας. Ο επικεφαλής της Fed δεν δίστασε να κάνει λόγο για χαμηλότερη ανάπτυξη και ελαφρώς υψηλότερο πληθωρισμό, μία συνθήκη που θα δυσκολέψει αρκετά την αποστολή της κεντρικής τράπεζας. Και όπως τόνισε ο ίδιος, για τη συγκεκριμένη κατάσταση ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό οι δασμοί. Ήδη, η πρόβλεψη για την ανάπτυξη υποβαθμίστηκε στο 1,7% φέτος, από 2,1% προηγουμένως και για τον πληθωρισμό αναθεωρήθηκε προς τα πάνω στο 2,7%, από 2,5% προηγουμένως.
Ο Τραμπ απαντάει στον Πάουελ λέγοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε μία πολύ κρίσιμη κατάσταση και είναι φυσιολογικό η οικονομία να διανύσει μία μεταβατική περίοδο, καθώς θα εφαρμόζονται οι δασμοί. Στόχος της στρατηγικής είναι να «πάρουμε πίσω την Αμερική», όπως πολλές φορές έχει τονίσει ο Τραμπ, κάτι που θα κοστίσει βραχυπρόθεσμα αλλά θα έχει πολύ θετικές επιπτώσεις μακροπρόθεσμα.
Οι αγορές ανησυχούν ότι μέσα στο 2025 η Fed θα βρεθεί αντιμέτωπη με ένα πρόβλημα, το οποίο δεν θα μπορεί να επιλυθεί με μία μείωση επιτοκίων. Η αναθέρμανση του πληθωρισμού και η επιβράδυνση της ανάπτυξης θα… δέσει τα χέρια του Πάουελ, καθώς μία μείωση θα κινδύνευε να οδηγήσει υψηλότερα τον πληθωρισμό, ενώ μία αύξηση θα περιόριζε ακόμη περισσότερο την οικονομική δραστηριότητα.
Όμως οι αγορές χρειάζονται μία κατεύθυνση και ένα νέο αφήγημα για να ξεφύγουν από το τέλμα των τελευταίων εβδομάδων. Η αβεβαιότητα έχει ήδη στείλει τους βασικούς δείκτες της Wall Street σε πτώση έως και άνω του 10% και την τιμή του χρυσού έως και άνω των 3.060 δολαρίων. Η συνθήκη του αυξημένου πληθωρισμού μετά από μία τριετία ακρίβειας επαναφέρει τη συζήτηση για πιθανή ύφεση στις ΗΠΑ. Και μπορεί μία ύφεση να είναι η απάντηση στον πληθωρισμό και να φέρει μεγάλες μειώσεις επιτοκίων που με τη σειρά τους θα έχουν θετικό αντίκτυπο στις αγορές, ωστόσο μέχρι τότε τα χρηματιστήρια δεν αποκλείεται να περάσουν μία σοβαρή τρικυμία, παρόμοια με το 2022.
Εν κατακλείδι, το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Τραμπ θα συνεχίσει τη στρατηγική των δασμών, παρά το γεγονός ότι δεν έχει «σύμμαχο» τη Fed και αυτή η άτυπη κόντρα μπορεί να επιφέρει πλήγμα στο επενδυτικό πλήγμα στους επόμενους μήνες. Μόνο που η πραγματική αιτία για την πιθανή επιδείνωση του κλίματος θα είναι οι πολιτικές που εφαρμόζονται και έχουν οδηγήσει σε έναν γενικευμένο εμπορικό πόλεμο και όχι το γεγονός ότι η Fed δεν μειώνει τα επιτόκια.
