Οι μέτοχοι της δεύτερης μεγαλύτερης εξορυκτικής εταιρείας στον κόσμο, της αγγλοαυστραλιανής Rio Tinto (RIO, LONDON, NYSE, SYDNEY), ξέρουν πολύ καλά πως η πορεία της επιχείρησης και κατ’ επέκταση η πορεία της μετοχής της, είναι πολύ στενά συνδεδεμένη με την κινεζική ζήτηση για σιδηρομετάλλευμα.
Η ανάγκη της Κίνας για την παραγωγή τεράστιων ποσοτήτων χάλυβα είχε ως αποτέλεσμα την ταχύτατη ανάπτυξη του κλάδου στην χώρα και την πολύ μεγάλη αύξηση για την πρώτη ύλη του χάλυβα, δηλαδή το σιδηρομετάλλευμα. Η Rio Tinto είναι μία από τις μεγαλύτερες δυνάμεις στον κόσμο στον τομέα της εξόρυξης σιδηρομεταλλεύματος μαζί με την βραζιλιάνική Vale (VALE NYSE) και την επίσης αγγλοαυστραλιανή BHP (BHP LONDON, NYSE, SYDNEY).
Οι έντονες διακυμάνσεις που παρατηρούνται παραδοσιακά στην τιμή του σιδηρομεταλλεύματος στις χρηματιστηριακές αγορές οφείλονται στις συχνές μεταβολές στην ζήτηση από την Κίνα. Αυτό πολύ συχνά επηρεάζει υπέρμετρα την πορεία των μετοχών της Rio Tinto αφού πάνω από το 50% του κύκλου εργασιών της προέρχεται από τις πωλήσεις σιδηρομεταλλεύματος. Όπως όμως υποστηρίζει ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, ο Γιάκομπ Στράουσχολμ, από εδώ και μπρος δεν πρέπει να περιμένουμε σημαντική ανάπτυξη του συγκεκριμένου κλάδου.
Μιλώντας στο Bloomberg την Δευτέρα που μας πέρασε δήλωσε πως βρισκόμαστε πολύ κοντά στην κορύφωση της ζήτησης για χάλυβα στην Κίνα, όχι γιατί θα σταματήσει η ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας αλλά λόγω του ότι έχει αρχίσει να ωριμάζει. Μιλώντας για την παγκόσμια ζήτηση, εκτίμησε πως θα αυξάνεται από ορισμένες αναπτυσσόμενες χώρες όπως, κυρίως, η Ινδία αλλά θα μειώνεται λόγω της αυξανόμενης χρήσης της ανακυκλωμένου χάλυβα.
Όπως είπε χαρακτηριστικά, η ζήτηση για σιδηρομετάλλευμα θα είναι καλή αλλά σταθερή για τα επόμενα χρόνια. Μιλώντας πιο γενικά για το μέλλον υποστήριξε πως η ανάπτυξη στον τομέα των εξορυκτικών επιχειρήσεων θα έρθει κυρίως από τα μέταλλα τα οποία είναι απαραίτητα για την μετάβαση στην πράσινη οικονομία και την ηλεκτροκίνηση. Όπως υπενθύμισε στους τηλεθεατές, η εταιρεία του έχει πολύ ισχυρή παρουσία σε κάποια από αυτά, το αλουμίνιο και τον χαλκό, κάτι που την φέρνει σε πολύ ισχυρή θέση ενόψει των μελλοντικών εξελίξεων.
Η θέση της στην παγκόσμια βιομηχανία αλουμινίου είναι δεσπόζουσα, καθώς είναι η μεγαλύτερη εταιρεία του κλάδου στον δυτικό κόσμο. Η μεγάλη εξαγορά στην οποία είχε προχωρήσει προ πολλών ετών, αυτή της καναδικής Alcan, της έχει δώσει ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής της βρίσκεται στον Καναδά και τροφοδοτείται με ηλεκτρική ενέργεια από τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια της χώρας. Πέρα από το γεγονός πως αυτό της εξασφαλίζει χαμηλό κόστος παραγωγής, της δίνει και ένα μελλοντικό πλεονέκτημα για το μέλλον.
Σύμφωνα με τον Στράουσχολμ, θα πρέπει σύντομα να γίνει διαχωρισμός μεταξύ του αλουμινίου που παράγεται με χρήση ενέργειας σημαντικού ανθρακικού αποτυπώματος και αυτού που παράγεται με πολύ χαμηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Προφανώς, το αλουμίνιο της Rio Tinto ανήκει στην δεύτερη κατηγορία αφού τροφοδοτείται από υδροηλεκτρικά εργοστάσια ρεύματος. Ο Στράουσχολμ θεωρεί πως αργά ή γρήγορα θα ληφθούν τέτοια μέτρα από τις κυβερνήσεις και τους διεθνείς οργανισμούς που οι παραγωγοί «πράσινου αλουμινίου» θα μπορούν να πουλάνε το αλουμίνιό τους σε υψηλότερη τιμή από τους «βρώμικους» παραγωγούς.
Η Rio δεν είναι τόσο δυνατή στον τομέα του χαλκού, αλλά αυτό θα αλλάξει σε μερικά χρόνια με την σταδιακή ανάπτυξη του μεγάλου ορυχείου Oyu Tolgoi στην Μογγολία. Η Rio απέκτησε τον ουσιαστικό έλεγχό του μέσα στο 2022 και, ύστερα από πολύχρονες προσπάθειες, κατάφερε να ξεκαθαρίσει τις σχέσεις της με την κυβέρνηση της χώρας. Αυτό σημαίνει πως μέχρι το 2030 το ορυχείο θα έχει φθάσει στην πλήρη δυναμικότητά του και θα είναι ένα από τα πέντε μεγαλύτερα στον κόσμο, κάτι που θα κάνει την εταιρεία μία από τις μεγαλύτερες παγκόσμιες δυνάμεις.
Πέρα από το αλουμίνιο και τον χαλκό όμως, η Rio δεν έχει σημαντική παρουσία σε άλλα μέταλλα που παίζουν σημαντικό ρόλο στην πράσινη μετάβαση, όπως ας πούμε το νικέλιο και το κοβάλτιο. Ούτε στο λίθιο, το οποίο παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην βιομηχανία μπαταριών για ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Καθώς όμως η εταιρεία επιθυμεί να παίξει σημαντικό ρόλο σε ό,τι έχει σχέση με την μετάβαση στην περίοδο της ηλεκτροκίνησης και των μηδενικών εκπομπών άνθρακα, είναι υποχρεωμένη να διευρύνει την παρουσία της. Σε αυτά τα πλαίσια, έχει επιλέξει την επέκτασή της στην εξόρυξη και επεξεργασία λιθίου.
Προς το παρόν η προσπάθεια βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο αλλά όπως υποστηρίζει ο Στράουσχολμ, θα είναι πολύ σοβαρή, επίμονη και συγκροτημένη. Το βασικό της χαρακτηριστικό είναι πως δεν θα βασιστεί σε εξαγορές μικρών ή μεγάλων επιχειρήσεων που έχουν ήδη παρουσία στον τομέα της εξόρυξης και επεξεργασίας λιθίου αλλά στην αυτόνομη ανάπτυξή της στον τομέα με την δημιουργία ιδιόκτητων ορυχείων.
Η επιλογή αυτή είναι και αναγκαστική, καθώς η Rio Tinto εκτιμά πως οι εξαγορές δεν έχουν νόημα αυτή την στιγμή λόγω των πολύ ακριβών αποτιμήσεων και εθελοντική, καθώς η εταιρεία θεωρεί πως η μεγάλη της εμπειρία στον τομέα των εξορύξεων μετάλλων θα της επιτρέψει να κατασκευάσει ορυχεία και εργοστάσια επεξεργασίας λιθίου με οικονομικό και φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο.
Μέχρι στιγμής, σημαντική πρόοδος έχει γίνει στην Αργεντινή, όπου έχουν ήδη ληφθεί οι απαραίτητες άδειες από τις τοπικές αρχές. Σε εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία στην Αυστραλία, με την Rio να έχει ξεκινήσει σημαντικές προσπάθειες εντοπισμού κοιτασμάτων λιθίου στα δυτικά της χώρας. Όσον αφορά στο πολύ σημαντικό project στην Σερβία, όπου η κυβέρνηση της χώρας σταμάτησε τις διαδικασίες μετά τις διαμαρτυρίες των κατοίκων, ο Στράουσχολμ απέφυγε να πει κάτι συγκεκριμένο αλλά άφησε να εννοηθεί πως υπάρχει έδαφος συνεννόησης με τους κατοίκους της περιοχής και την κυβέρνηση.
Παρακολουθώντας την συνέντευξη του διευθύνοντος συμβούλου της μεγάλης εξορυκτικής επιχείρησης, είναι εύκολο να διακρίνουμε μία σημαντική στροφή, επιβεβλημένη από τις συνθήκες της εποχής. Σταδιακά, το κέντρο βάρος της δραστηριότητάς της θα μεταφερθεί από την εξόρυξη σιδηρομεταλλεύματος προς τρία από τα πιο βασικά μέταλλα της πράσινης μετάβασης: το αλουμίνιο, τον χαλκό και το λίθιο.
Αυτό δεν σημαίνει πως ο τομέας σιδηρομεταλλεύματος θα ατονήσει αλλά πως θα μεγαλώσει η συμμετοχή των άλλων στον κύκλο εργασιών της επιχείρησης. Θεωρητικά τουλάχιστον, το χαμηλό ανθρακικό αποτύπωμα του τομέα αλουμινίου και η προσπάθειά της να αναπτύξει τον τομέα λιθίου με έμφαση στην ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον θα την φέρουν σε πλεονεκτική θέση απέναντι σε ανταγωνιστές.
Αν το σχέδιο εκτελεστεί επιτυχώς οι μέτοχοι θα δουν την εξάρτησή τους από τις διακυμάνσεις της κινεζικής ζήτησης να μετριάζεται και την επιχείρησή τους να θεωρείται σε μερικά χρόνια από τώρα ένας από τους στυλοβάτες της πράσινης μετάβασης. Εκτός απροόπτου, αυτό θα αποδειχθεί ευεργετικό και για την τιμή της μετοχής τους.
