Εγκλωβισμένη στην παγίδα του στασιμοπληθωρισμού είναι και θα παραμείνει για πολύ, όπως όλα δείχνουν, η Ευρωζώνη και η αποστολή της ΕΚΤ είναι ταυτόχρονα δύσκολη και επικίνδυνη. Μέσα σε τρεις μήνες η Κριστίν Λαγκάρντ έχει ανακοινώσει την αύξηση των επιτοκίων κατά 200 μονάδες βάσης ή κατά 2%, συνολική αύξηση για την οποία χρειάστηκαν τουλάχιστον 18 μήνες στις δύο φορές που έχει σημειωθεί ξανά στο παρελθόν. Αυτό ίσως δείχνει την κρισιμότητα της κατάστασης σε ό,τι αφορά την ακρίβεια και τον πληθωρισμό.
Πόσο ψηλά θα φτάσουν τα επιτόκια κανείς δεν γνωρίζει. Οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις των αναλυτών αναφέρουν ότι το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων που χθες αυξήθηκε στο 1,50% (από -0,50% που ήταν έως τον Ιούλιο) θα φτάσει έως το 3% στις αρχές του 2023 αλλά και πάλι είναι τόσο ρευστά τα πράγματα που δεν μπορούν να γίνουν ασφαλείς προβλέψεις. Η Λαγκάρντ μάλιστα ακύρωσε εντελώς το περίφημο «forward guidance», λέγοντας ότι οι αποφάσεις για τα επιτόκια θα λαμβάνονται με βάση τα διαθέσιμα σε κάθε συνεδρίαση στοιχεία για τον πληθωρισμό. Η ΕΚΤ θα προσπαθήσει να καθηλώσει τη ζήτηση για να ρίξει τις τιμές και θα το κάνει με κάθε κόστος εις βάρος της ανάπτυξης.
Η ίδια η Λαγκάρντ παραδέχθηκε χθες ότι η επιβράδυνση της οικονομίας θα επιδεινωθεί τουλάχιστον έως την άνοιξη του 2023 και ότι η ύφεση πλησιάζει. Όμως η ΕΚΤ, όπως πρόσθεσε, πρέπει να κάνει τη δουλειά της, δίνοντας προτεραιότητα στην καταπολέμηση του πληθωρισμού. Παραδέχθηκε, επίσης, ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει ψηλά για μεγάλο χρονικό διάστημα. Έχει ήδη ξεκινήσει, λοιπόν, μία εποχή περιορισμένης οικονομικής δραστηριότητας και ραγδαίας ανόδου των τιμών, η λεγόμενη παγίδα στασιμοπληθωρισμού.
Η χθεσινή αύξηση κατά 0,75% ήταν μία μέση λύση για να ικανοποιηθούν κάπως όλες οι πλευρές. Αν η ΕΚΤ αποφάσιζε την αύξηση των επιτοκίων κατά 1%, η Λαγκάρντ θα ήταν «δέσμια του Βερολίνου» και των γερακιών. Αν η ΕΚΤ προχωρούσε σε μικρότερη του αναμενόμενου αύξηση κατά 0,50%, τότε η Λαγκάρντ θα φρόντιζε για τα συμφέροντα του Νότου και κυρίως φυσικά της Γαλλίας μετά και την παρέμβαση του Μακρόν. Τώρα που η ΕΚΤ αύξησε τα επιτόκια κατά 0,75%, όπως αναμενόταν, ήταν… απλώς Πέμπτη.
Το «non event» για τις αγορές που γράφαμε χθες επιβεβαιώθηκε, με μία όμως πολύ κρίσιμη υποσημείωση. Τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ θα συζητήσουν το ενδεχόμενο μείωσης του ισολογισμού, το λεγόμενο QT – αντίθετο του QE, στην επόμενη συνεδρίαση στις 15 Δεκεμβρίου. Την ίδια ώρα, η Λαγκάρντ υπενθύμισε ότι – αν και δεν συζητήθηκε καθόλου στο δσ- υπάρχει το TPI για ώρα ανάγκης (όπου ώρα ανάγκης η περαιτέρω άνοδος των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων).
Πλέον, η ΕΚΤ είναι πολύ πιθανό να προχωρήσει και σε άλλες μεγάλες αυξήσεις στους προσεχείς μήνες, ακόμα και στην περίπτωση που η ύφεση αποδειχθεί πιο βαθιά από τις προσδοκίες. Οι αγορές αντέδρασαν πολύ θετικά στο γεγονός ότι δεν ανακοινώθηκε το QT και ότι δεν υπήρχε καμία αναφορά στο δελτίο τύπου, την ώρα που έγινε αναφορά στο TPI. Η απόδοση του ελληνικού 10ετούς υποχώρησε χθες κάτω από το 4,5% για πρώτη φορά από τις 23 Σεπτεμβρίου και του αντίστοιχου γερμανικού κάτω από το 2%. Αν οι συνθήκες το επιτρέψουν και ανακοινωθεί το QT τον Δεκέμβριο η αντίδραση των αποδόσεων θα είναι ανοδική.
Αναμφίβολα, το QT θα βρεθεί στο επίκεντρο του επόμενο debate στην ΕΚΤ. Με δεδομένη τη δυναμική των πληθωριστικών πιέσεων, είναι αναμενόμενο να συζητείται ανοιχτά πλέον η συρρίκνωση του ισολογισμού της ΕΚΤ, που συνεπάγεται αποστράγγιση ρευστότητας από το σύστημα. Όμως με το QT θα αυξηθεί ο όγκος του δημόσιου χρέους που θα πρέπει να αγοράζει ο ιδιωτικός τομέας, σε μία συγκυρία που η οικονομία πέφτει σε ύφεση και οι κυβερνήσεις δέχονται πιέσεις να προσφέρουν στήριξη. Επομένως, το QT θα οδηγήσει σε άνοδο τα spreads και θα αναγκάσει εντέλει την ΕΚΤ θα ενεργοποιήσει το TPI.
