To Brent έχει οριοθετήσει σαν οροφή πλέον τον μέσο κινητό όρο των 200 ημερών και κινείται μεταξύ 74 και 76 δολαρίων/βαρέλι, κρατώντας μεν τη στήριξη των 71,50 δολαρίων, αλλά μην μπορώντας να απομακρυνθεί από την αντίσταση των 78 δολαρίων/βαρέλι.
Η αλήθεια είναι ότι η όποια ανοδική κίνηση του Brent από το περσινό καλοκαίρι και μετά δεν τροφοδοτείται από θεμελιώδη μεγέθη, αλλά από τις ενίοτε ανησυχίες της επενδυτικής κοινότητας για τα γεωπολιτικά προβλήματα στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Μόλις λοιπόν η ένταση στη Μέση Ανατολή μειώνεται και αμβλύνονται οι φόβοι για τυχόν διακοπές της προσφοράς, οι τιμές του πετρελαίου επιστρέφουν στις «εργοστασιακές» ρυθμίσεις που επιβάλλουν τα θεμελιώδη αυτή την περίοδο, που χαρακτηρίζονται κυρίως από τον συνδυασμό της χαμηλής ζήτησης από τη μια και της υπερπροσφοράς πετρελαίου από την άλλη.
Για να είμαστε ακριβοδίκαιοι, αν δεν υπήρχε η ένταση στη Μέση Ανατολή, οι τιμές του πετρελαίου θα είχα υποχωρήσει κατά πολύ περισσότερο, τουλάχιστον έως τα 66 δολάρια/βαρέλι. (σ.σ: Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
Αυτή την περίοδο όμως, έχουν αρχίσει σιγά σιγά και συσσωρεύονται και άλλοι λόγοι που συνεπικουρούν σε πιθανή περαιτέρω διόρθωση των τιμών.
Καταρχάς, η προοπτική αύξησης της προσφοράς από τη Ρωσία λόγω των προσπαθειών λήξης του πολέμου.
Δεύτερον, η προοπτική της επιβολής μιας σειράς δασμών μεταξύ των ΗΠΑ και των εμπορικών τους εταίρων.
Σε έκθεσή της την περασμένη εβδομάδα, η γραμματεία του OPEC προειδοποίησε για τους κινδύνους που εγκυμονούν οι εμπορικοί δασμοί των ΗΠΑ. Μεταξύ άλλων η έκθεση επισημαίνει ότι οι δασμοί «προσθέτουν περισσότερη αβεβαιότητα στις αγορές, η οποία έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει ανισορροπίες προσφοράς-ζήτησης που δεν αντικατοπτρίζουν τα θεμελιώδη μεγέθη της αγοράς και, ως εκ τούτου, να δημιουργήσει μεγαλύτερη μεταβλητότητα».
Τρίτον, η αύξηση της παραγωγής από τα μη-μέλη του OPEC+ αναμένεται να ξεπεράσει την αδύναμη παγκόσμια ζήτηση από το δεύτερο τρίμηνο του 2025 έως τα τέλη του έτους. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας των ΗΠΑ -EIA- η αύξηση της παραγωγής από τους εκτός OPEC παραγωγούς θα είναι εντυπωσιακή, με 1,8 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως για φέτος και 1 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως για το 2026.
Αυτό θα έχει ως συνέπεια η αγορά πετρελαίου να γυρίσει σε πλεόνασμα, παρά την αναμενόμενη παράταση των περικοπών από τα μέλη του OPEC+ αλλά και παρά την αναμενόμενη μείωση προσφοράς κατά 200-300 χιλ. βαρέλια / ημέρα από το Ιράν τους επόμενους μήνες.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας, ακόμη και αν ο OPEC+ διατηρήσει αμετάβλητη την παραγωγή, η παγκόσμια προσφορά θα υπερβεί τη ζήτηση φέτος κατά μέσο όρο 450.000 βαρέλια την ημέρα.
Αυτή η αύξηση της προσφοράς θα καθοδηγηθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες – ο Τραμπ προωθεί την αύξηση της παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου θεωρώντας τις χαμηλότερες τιμές ενέργειας την κεντρική λύση στα προβλήματα του πληθωρισμού και των επιτοκίων – τον Καναδά, τη Γουιάνα και τη Βραζιλία.
Το πλεόνασμα της προσφοράς πετρελαίου σε συνδυασμό με τη διαφαινόμενη αδύναμη ζήτηση είναι ένας από τους βασικότερους λόγους που οδήγησαν τις JPMorgan και Citigroup στην πρόσφατη εκτίμηση ότι οι τιμές δεν αποκλείεται να πέσουν έως και τα 60 δολάρια/βαρέλι πριν από το τέλος του 2025.
Το δίλημμα του OPEC
Το πλεόνασμα της προσφοράς πετρελαίου θα ήταν ακόμα μεγαλύτερο αν ο ΟPEC+ δεν είχε δείξει εντυπωσιακή αυτοσυγκράτηση στην παραγωγή πετρελαίου τα τελευταία τρία χρόνια, σε μια μεταβολή 180 μοιρών από την πάγια τακτική του παρελθόντος να πλημμυρίζει την αγορά με βαρέλια προκειμένου να πέσουν οι τιμές και οι ανταγωνιστές να αναγκαστούν να βγουν από το παιχνίδι λόγω ζημιών.
Η προσφορά του OPEC+ φέτος αναμένεται να προσθέσει μόνο 100.000 βαρέλια ημερησίως και άλλα 600.000 βαρέλια ημερησίως το 2026.
Υπενθυμίζουμε ότι το φθινόπωρο του 2022 ο OPEC+ συμφώνησε σε εθελoντικές περικοπές της παραγωγής συνολικού ύψους περίπου 2,2 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία, η οποία παρέτεινε εν συνεχεία την εθελοντική μείωση κατά 1 εκατ. βαρέλια ημερησίως. Στόχος ήταν να υποστηριχτούν οι τιμές του πετρελαίου παρά την επιβράδυνση της ζήτησης από την Κίνα.
Ο OPEC+ όμως συγκρατώντας ένα σημαντικό μέρος της συνολικής παραγωγής πετρελαίου, - ίσο με περίπου το 5,7% της παγκόσμιας προσφοράς - εμπόδισε μεν την πτώση των τιμών, αλλά έδωσε χώρο στους ανταγωνιστές του να γεμίσουν με δικά τους βαρέλια την αγορά.
Αυτό φυσικά δεν μπορούσε να συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τον Ιούνιο του περασμένου έτους, η συμμαχία του ΟPEC παρουσίασε για πρώτη φορά τα σχέδιά της για τη σταδιακή αναζωογόνηση της παραγωγής. Από τον φετινό Απρίλιο ο OPEC θα ξεκινούσε κανονικά τη μηνιαία αύξηση της παραγωγής πετρελαίου, με στόχο να αποκαταστήσει συνολικά 2,2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως σε μηνιαίες αυξήσεις έως τα τέλη του 2026.
Όμως δεδομένου ότι οι παγκόσμιες αγορές πετρελαίου παραμένουν πολύ εύθραυστες για να αναζωογονηθεί η παραγωγή τώρα, υπάρχει διχασμός ανάμεσα στα μέλη για το αν είναι μια σωστή κίνηση τη δεδομένη στιγμή.
Από την άλλη, ο ΟPEC+ χάνει συνεχώς μερίδιο αγοράς καθώς η προσφορά εκτός ΟPEC συνεχίζει να αυξάνεται.
Σύμφωνα με την EIA, το καρτέλ είχε μερίδιο αγοράς 53% το 2016, όταν δημιουργήθηκε η ευρύτερη ομάδα παραγωγών.
Το 2024, αυτό το μερίδιο είχε μειωθεί στο 47% λόγω των περικοπών και της αυξανόμενης ανταγωνιστικότητας.
Φέτος, η EIA προβλέπει ότι το μερίδιο αγοράς του OPEC+ θα μειωθεί περαιτέρω κατά μία ποσοστιαία μονάδα.
Τυχόν αναβολή της μέτριας αύξησης παραγωγής κατά 120.000 βαρέλια την ημέρα από τον Απρίλιο, θα σηματοδοτήσει την τέταρτη φορά που η συμμαχία καθυστερεί τα σχέδια για την αναβίωση της παραγωγής – ήδη την έχει αναβάλλει τρεις φορές λόγω της επιβράδυνσης της αύξησης της ζήτησης πετρελαίου στην Κίνα και της διόγκωσης της παραγωγής των ΗΠΑ- και πιθανότατα εκ νέου μείωση του μεριδίου αγοράς.
Αν και πράγματι με τις τρέχουσες ισορροπίες προσφοράς-ζήτησης η αγορά δεν έχει χώρο για περισσότερο πετρέλαιο - ήδη τα 74 δολάρια/βαρέλι δυσκολεύουν πολλά μέλη του Οργανισμού να καλύψουν τις κρατικές δαπάνες τους - αναρωτιόμαστε για πόσο καιρό ο OPEC θα αντέξει να βλέπει να ροκανίζεται το δικό του μερίδιο στην αγορά προς όφελος των αντιπάλων του.
Μήπως κάποια μέλη αρχίσουν να νοσταλγούν τις παλαιότερες τακτικές;
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
Μαίρη Βενέτη
Πιστοποιημένη Διαχειριστής από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς
