Λίγες ημέρες πριν το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αποφασίσει την απαγόρευση λειτουργίας της πλατφόρμας TikTok στην Αμερική, ο Ίλον Μασκ εμφανίζεται ως ο από μηχανής θεός που θα βγάλει από… το αδιέξοδο δεκάδες χιλιάδες τικτόκερς, εξαγοράζοντας τον αμερικανικό του βραχίονα. Ίσως, να έχετε παρατηρήσει ότι τελευταία ολοένα και περισσότεροι creators του κορυφαίου μέσου κοινωνικής δικτύωσης, καλούν τους ακολούθους τους να τους βρουν σε άλλες πλατφόρμες, όπως το Instagram, καθώς στις 19 Ιανουαρίου είναι πολύ πιθανό το TikTok να ρίξει… «μαύρο» στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το θέμα όμως είναι πολύ μεγαλύτερο από το αν θα βγουν στην αεργία κάθε λογής influencers. Η κινεζική εταιρεία διέψευσε ότι θα επιτρέψει την πώληση, ενώ ο πολυμήχανος Μασκ δεν είναι ο μοναδικός που ερίζει για αμερικανικό TikTok. Τεχνολογικά μεγαθήρια, όπως η Microsoft και η Oracle, αλλά και εναλλακτικά σχήματα όπως το Project Liberty, του δισεκατομμυριούχου Φρανκ Μακόρτ και του «καρχαρία» (επενδυτή του Shark Tank) Κέβιν Ολίρι, αποτελούν τους έως σήμερα μνηστήρες για την εξαγορά των δραστηριοτήτων της κινεζικής εταιρείας στις ΗΠΑ.
Η υπόθεση του TikTok αποτελεί το πιο πρόσφατο επεισόδιο του εμπορικού πολέμου που κλόνισε τις αγορές το 2018 και ο οποίος στην ουσία δεν έχει σταματήσει. Είναι, επίσης, συνέχεια της διαμάχης που θέλει τις αρχές των ΗΠΑ και της Κίνας να θέτουν εμπόδια στη λειτουργία εταιρειών συμφερόντων της… απέναντι πλευράς, επικαλούμενες την εθνική ασφάλεια. Πώς φτάσαμε στον «πόλεμο» για το TikTok και τι μπορεί να σημαίνει για το μέλλον και άλλων εφαρμογών διεθνώς, αλλά και συνολικά για τον προστατευτισμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
Αρχικά να πούμε ότι κάθε μέσο κοινωνικής δικτύωσης ουσιαστικά είναι μία τρομακτικά μεγάλη δεξαμενή προσωπικών, βιομετρικών, καταναλωτικών και άλλων δεδομένων. Μία δεξαμενή πολύτιμη για τις επιχειρήσεις, τους διαφημιστές, ακόμη και για τους πολιτικούς. Στην εποχή της πληροφορίας, η διαμάχη για τα social media μοιάζει με την αμφισβήτηση της κυριαρχίας σημείων του πλανήτη πλούσιων σε φυσικούς πόρους.
Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν κατηγορήσει την ByteDance σχεδόν για κατασκοπεία, υποστηρίζοντας ότι συγκεντρώνει δεδομένα των περίπου 170 εκατομμυρίων χρηστών του TikTok στις ΗΠΑ και τα δίνει στην κινεζική κυβέρνηση. Σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης, η μητρική του TikTok αποτελεί «απειλή τεράστιου βάθους και κλίμακας για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ».
Είναι ενδεικτικό ότι η Ουάσιγκτον χαρακτηρίζει «στρατιωτική εταιρεία» την κινεζική Tencent, τον τεχνολογικό κολοσσό των 435 δισ. δολαρίων χρηματιστηριακής αξίας, με αποτέλεσμα να την έχει συμπεριλάβει στη μαύρη λίστα. Η Tencent δεν δημιουργεί μόνο video games, αλλά έχει και την πλατφόρμα WeChat, που είναι κάτι σαν την κινεζική έκδοση του «Whatsapp», ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης, που εκτός από άμεσα μηνύματα, δίνει στους χρήστες και πολλές επιπλέον δυνατότητες όπως η διενέργεια πληρωμών και η κράτηση αεροπορικών εισιτηρίων και ξενοδοχείων.
Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει επιβάλλει περιορισμούς σε 140 κινεζικές εταιρείες. Το Πεκίνο από την πλευρά του, διαθέτει τη δική του «μαύρη λίστα» αμερικανικών εταιρειών, υποστηρίζοντας ότι η Ουάσιγκτον όχι μόνο επιβάλλει αυστηρούς περιορισμούς στην εμπορική και τεχνολογική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών, αλλά επίσης προσπαθεί να επηρεάσει τις σχέσεις της Κίνας με την Ταϊβάν. Μάλιστα, πριν από λίγες ημέρες πρόσθεσε άλλες 28 εταιρείες στη σχετική λίστα.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν έδωσε τον περασμένο Απρίλιο διορία 9 μηνών στην ByteDance να βρει έναν «επιλέξιμο» αγοραστή για τις δραστηριότητές του TikTok στις ΗΠΑ. Ο κινεζικός «κολοσσός» από την πλευρά του, αρνείται φυσικά κάθε σχέση του με την κινεζική κυβέρνηση και κατηγορεί την αμερικανική κυβέρνηση ότι θέλει να λογοκρίνει τους χρήστες του TikTok.
Γίνεται αντιληπτό πως οποιαδήποτε αμερικανική εταιρεία εξαγοράσει το TikTok στις ΗΠΑ αποκτά αμέσως πρόσβαση σε στοιχεία 170 εκατομμυρίων πολιτών, όσων περίπου διαθέτουν και οι πλατφόρμες Facebook και Instagram της Meta. Αν, για παράδειγμα, «πλειοδοτήσει» ο Ίλον Μασκ, τότε μαζί με το Χ θα έχει πρόσβαση σε δεδομένα που αφορούν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού των ΗΠΑ.
Βέβαια, ο Μασκ είχε δηλώσει τον περασμένο Απρίλιο ότι το TikTok δεν θα έπρεπε να απαγορευτεί στις ΗΠΑ, παραδεχόμενος ωστόσο ότι μία τέτοια εξέλιξη θα ωφελούσε την πλατφόρμα Χ. Ζούμε στην εποχή των social media, της απίστευτα γρήγορης διάδοσης ειδήσεων και πληροφοριών, αλλά και στην εποχή που ο προστατευτισμός είναι η κυρίαρχη τάση που εξαπλώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο.
