Η διατύπωση για το φαινόμενο της πεταλούδας, σύμφωνα με την οποία αν μια πεταλούδα κινήσει τα φτερά της στον Αμαζόνιο μπορεί να φέρει βροχή στην Κίνα, λέγεται ότι έχει σαν αφετηρία μια αρχαιότερη ρήση του ταοϊστή φιλοσόφου Τσάουνγ Τζου, από το 4ο π.Χ. αιώνα. Ωστόσο, στην πρόσφατη ιστορία, χρησιμοποιήθηκε από τον μετεωρολόγο Έντουαρντ Λόρεντζ την δεκαετία του ‘60, όταν μελετούσε σε υπολογιστή ένα σύστημα διαφορετικών εξισώσεων. Σήμερα, η πεταλούδα κίνησε τα φτερά της στο μυστηριώδες Καζακστάν και σαν αποτέλεσμα, οι παγκόσμιες αγορές περιμένουν τη βροχή.
Μπορεί το Καζακστάν να είναι μια χώρα μακρινή, στα βάθη της Κεντρικής Ασίας, που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή στην παγκόσμια πολιτική σκηνή. Ωστόσο, η οικονομική της βαρύτητα είναι δυσανάλογα μεγάλη σε σχέση με τη γενικότερη πολιτική και πολιτισμική επιρροή της.
Τι γνωρίζουμε για την οικονομική βαρύτητα του Καζακστάν και τις πιθανές επιπτώσεις, που θα έχει η κλιμάκωση της έντασης στο εσωτερικό της χώρας;
Κατά πρώτον γνωρίζουμε, ότι διαθέτει το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ, από το οποίο εκτοξεύονται τα τελευταία χρόνια όλα οι διαστημικές αποστολές που κατευθύνονται στους διαστημικούς σταθμούς γύρω από τη Γη. Δεν φαίνεται ότι τα πρόσφατα γεγονότα θα επηρεάσουν τις διαστημικές αποστολές, διότι υπάρχει συμφωνία ενοικίασης του από τη Ρωσία μέχρι το 2050. Οπότε δεν αναμένεται να υπάρξουν οικονομικές επιπτώσεις, από αυτήν την πλευρά.
Κατά δεύτερον γνωρίζουμε, ότι μεγάλο τμήμα του εμβληματικού project της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, που θα συνδέει οδικώς και σιδηροδρομικώς την Κίνα με τη Δύση, του γνωστού και ως νέου δρόμου του μεταξιού (One Belt – One Road), διέρχεται μέσα από το έδαφος του Καζακστάν και ειδικότερα το τμήμα που συνδέει το Zεντσού και το Λαντσού, με τη Μόσχα. Ο εμπορικός δρόμος από τη στεριά, αποτελεί τη βασική εναλλακτική επιλογή των Κινέζων για τη μεταφορά των προϊόντων τους στη Δύση. Δεν είναι σίγουρο το κατά πόσο τα πρόσφατα γεγονότα θα επηρεάσουν την ομαλή λειτουργία της εμπορικής οδού, δημιουργώντας μια νέα διατάραξη στη παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα. Μόνο η ενεργή εμπλοκή των «ειρηνευτικών δυνάμεων», όπως ονομάζονται τα Ρωσικά στρατεύματα που έχουν επέμβει στο Καζακστάν, μπορεί να αναστείλει τις κινεζικές ροές εμπορικών αγαθών.
Κατά τρίτον γνωρίζουμε, ότι το υπέδαφος του Καζακστάν είναι πλούσιο σε πόρους που είναι απαραίτητοι, για την εύρυθμη λειτουργία της παγκόσμιας οικονομίας. Το Καζακστάν ελέγχει το 42% της παγκόσμιας παραγωγής ουρανίου, με τον Καναδά να ελέγχει το 13%, την Αυστραλία το 12%, τη Ναμίμπια το 9% και το Ουζμπεκιστάν το 6%. Αυτό σημαίνει, ότι μεγάλο μέρος της παγκόσμιας ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από πυρηνικούς αντιδραστήρες, θα τεθεί σε κίνδυνο, αν δεν συνεχιστεί η ομαλή προμήθεια σε U3O8. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι η μετοχή της εθνικής εταιρείας εξόρυξης ουρανίου του Καζακστάν, Kazatomprom, υποχώρησε κατά 10% στο LSE, ενώ η τιμή του U3O8 στα τρέχοντα συμβόλαια στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων ξεπέρασε τα $46,30/lb., καταγράφοντας άνοδο άνω το 7%.
Εκτιμάται ότι το υπέδαφος του Καζακστάν διαθέτει περίπου 30 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου, δηλαδή το 3% των παγκόσμιων αποθεμάτων, περίπου 85 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου, 35 δισεκατομμύρια τόνους άνθρακα και 650 εκατομμύρια τόνους P2O5, δηλαδή φωσφορίτη. Επιπλέον, είναι άγνωστες οι ποσότητες των κοιτασμάτων που βρίσκονται στις Κασπιακές ακτές.
Τι φοβούνται οι αγορές; Την κλιμάκωση της εξέγερσης στο Καζακστάν και της ενεργούς εμπλοκής των Ρωσικών δυνάμεων, την επίδειξη δύναμης από τη πλευρά της Κινεζικής κυβέρνησης που έχει ζωτικά ενεργειακά συμφέροντα στη περιοχή, καθώς και την πιθανή ανάμειξη ακραίων Ισλαμιστικών στοιχείων. Κάτι τέτοιο θα επέτεινε ακόμα περισσότερο το κλίμα ανησυχίας και ανασφάλειας που επικρατεί στις ενεργειακές αγορές και στις αγορές εμπορευμάτων, οδηγώντας συνεπακόλουθα τις τιμές σε υψηλότερα επίπεδα.
Ωστόσο, αυτό που κτυπήθηκε πιο άμεσα, σαν αποτέλεσμα των γεγονότων στο Καζακστάν, είναι το bitcoin, η τιμή του οποίου φλερτάρει πλέον επικίνδυνα με την περιοχή των $40. Το Καζακστάν, αφ’ ενός λόγω της φθηνής ηλεκτρικής ενέργειας που προσφέρει και αφ’ ετέρου λόγω της μεταφοράς «εξορυκτικής δραστηριότητας» bitcoin από τη Κίνα, μετά από τον διωγμό που υπέστησαν οι Κινέζοι miners από το καθεστώς του Πεκίνου, κατέχει σήμερα πάνω από το 18% της παγκόσμιας εξόρυξης κρυπτονομισμάτων.
Τι απαιτεί η εξόρυξη κρυπτονομισμάτων; Φθηνή και άφθονη ενέργεια και γρήγορο διαδίκτυο. Αυτή τη στιγμή στο Καζακστάν, ανατράπηκαν και οι δύο απαραίτητες συνθήκες. Η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας εκτοξεύτηκε και η κυβέρνηση διέταξε τον βασικό τηλεπικοινωνιακό πάροχο της χώρας να διακόψει την υπηρεσία διαδικτύου. Σαν αποτέλεσμα μειώθηκε κατά 18% το crypto mining και η συνολική «αξία» των 9.776 κρυπτονομισμάτων σε όλον τον κόσμο, υποχώρησε αισθητά και βρέθηκε μετά από πολύ καιρό, χαμηλότερα από τα $2 τρισεκατομμύρια.
Και δεν είναι μόνο τα κρυπτονομίσματα που πλήττονται. Αλλά ευρύτερα όλη η επενδυτική κοινότητα, η οποία με έμμεσο τρόπο μέσω μεγάλων εταιρειών που έχουν προσδεθεί στο οικοσύστημα του bitcoin, θα επηρεαστεί, αφού ο φόβος αναταράξεων θα πλήξει και τις χρηματιστηριακές αποτιμήσεις.
