Η Ελλάδα έλαβε χθες τη δεύτερη αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας από έναν μεγάλο οίκο αξιολόγησης, τη Fitch Ratings, η οποία μας έδωσε το BBB- από BB+. Υπενθυμίζουμε ότι η χώρα ανέκτησε την πρώτη αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας από μεγάλο οίκο αξιολόγησης, τη Standard & Poor’s φέτος στις 20 Οκτωβρίου, ενώ λίγο νωρίτερα την είχε εξασφαλίσει από τους μικρότερους οίκους DΒRS, Scope Ratings και την ιαπωνική R&I.
Κομβικό σημείο για τα ομόλογα
Πρόκειται για μια κομβική εξέλιξη για τα ελληνικά ομόλογα, γιατί η μεθοδολογία για τους δείκτες ευρωπαϊκών ομολόγων EGB, αλλά και πολλών άλλων δεικτών ομολόγων, απαιτεί αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας -IG- τουλάχιστον εκ των δύο από τους τρεις μεγαλύτερους οίκους, S&P, Fitch ή Moody's.
Η απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας και από τη Fitch λοιπόν άνοιξε το δρόμο για την ενσωμάτωση των ελληνικών ομολόγων σε όλους τους δείκτες, ώστε να είναι επιλέξιμοι τίτλοι από τα διεθνή funds.
Μπορεί προς το παρόν να μη δούμε κάποια αστρονομική αντίδραση τιμών στα ελληνικά ομόλογα, καθώς η αγορά έχει προεξοφλήσει ως έναν βαθμό τις τρέχουσες εξελίξεις με τα περιθώρια -spreads- δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου να έχουν δραματικά μειωθεί και τα ελληνικά ομόλογα να έχουν μπει ήδη στο ραντάρ διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων, εντούτοις ανοίγει ο δρόμος για μια σταθερά ανοδική πορεία, καθώς τα ελληνικά ISIN θα φιγουράρουν πλέον μεταξύ άλλων, στους κορυφαίους δείκτες FTSE World Government Bond Index και iBoxx της Standard & Poor’s. Πρόκειται για δείκτες που ακολουθούν οι μεγαλύτεροι διαχειριστές κεφαλαίων και ιδιοκτήτες περιουσιακών στοιχείων σε όλο τον κόσμο.
Στο σημείο αυτό θα αναφέρουμε ότι σύμφωνα με τη Société Générale, παρά την αναβάθμιση πιθανότατα να δούμε να επαναλαμβάνεται η περίπτωση της επιστροφής της Πορτογαλίας στην επενδυτική βαθμίδα, η οποία επίσης είχε προεξοφληθεί σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό και έτσι η ένταξη της στους δείκτες δεν οδήγησε σε σημαντικές ροές.
Ακόμα και αν έχουμε όμως μια παρεμφερή εξέλιξη, αυτό δεν σημαίνει ότι η αξιολόγηση της Fitch δεν έχει ειδικό βάρος. Στην ουσία αποτελεί έναν σημαντικό λίθο στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης της επενδυτικής κοινότητας σε διεθνές επίπεδο στα δημόσια οικονομικά της χώρας μας, ενώ την ίδια στιγμή αντανακλά τα βελτιωμένα θεμελιώδη μεγέθη και τη δημοσιονομική εξυγίανση της Ελλάδος.
Η άνοδος των τιμών των ελληνικών ομολόγων θα αποκτήσει διάρκεια και θα είναι πιο συμπαγής, ενώ μπαίνουν τα θεμέλια της συνέχειας μιας αυτόνομης πλέον ανοδικής πορείας, χωρίς την εντατική βοήθεια από την ΕΚΤ ή τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς ΕSM/ΕFSF, χάρη στην οποία η χώρα μας κατάφερε να μείνει με το «κεφάλι έξω από το νερό» την κρίσιμη περίοδο μετά το 2010.
Υπενθυμίζουμε ότι ο ESM υποστήριξε την Ελλάδα χρηματοδοτώντας την όχι με το επιτόκιο της αγοράς -για τα 10ετή ομόλογα στο απόγειο της κρίσης είχε φτάσει στο 30%- αλλά με το επιτόκιο μιας χώρας με το υψηλότερο διαθέσιμο επίπεδο επενδυτικής βαθμίδας.
Χάρη στη «πλάτη» του ESM λοιπόν η χώρα μας δεν κατάφερε απλά να μείνει με το κεφάλι «έξω από το νερό», αλλά εξασφάλισε χαμηλά και αντισταθμισμένα επιτόκια για τις επόμενες δεκαετίες, λόγω της ευνοϊκής δομής χρέους με την πρώτη δόση το 2034 και μια τελική λήξη έως το 2060.
Η εξέλιξη αυτή μια περίοδο κάθετης αύξησης των επιτόκιων αντιστοιχεί σε κάτι περισσότερο από μια «καλή προίκα», ενώ το ταμείο ΝGEU μας δίνει τα εργαλεία να καταστήσουμε τη δεκαετία που διανύουμε κάτι παραπάνω από «φωτεινή».
Ήδη το 2024, το σχέδιο δημοσιονομικού σχεδιασμού της Ελλάδας προβλέπει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα συνεχίσει να αυξάνεται από 0,1% του ΑΕΠ το 2022 και 1,1% του ΑΕΠ το 2023 σε 2,1% του ΑΕΠ.
Παρεμφερή για το 2023 είναι και τα νούμερα στο review του Οκτωβρίου της Fitch, όπου ο οίκος εκτιμά πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα στο 1,2%, υποστηριζόμενο από την ισχυρή αύξηση των εσόδων και τον περιορισμό των δαπανών.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι τα έξοδα για τόκους, τα οποία θα μειωθούν ελαφρώς από 3,3% του ΑΕΠ το 2023 σε 3,2% του ΑΕΠ το 2024, κάτι που αναδεικνύει το γεγονός ότι η χώρα μας σε αντίθεση με πολλές ευρωπαϊκές χώρες, βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση ακριβώς γιατί απολαμβάνει ένα κλειδωμένο χρέος με μικρά επιτόκια για τα επόμενα χρόνια.
Όλα αυτά έχουν οδηγήσει πάρα πολλούς αναλυτές να συστήνουν θέσεις αγοράς στα ελληνικά δεκαετή ομόλογα, αναγνωρίζοντας ακριβώς ότι τα θεμελιώδη μεγέθη της χώρας μας βελτιώνονται.
Σε πρώτη φάση λοιπόν αναμένεται να δημιουργηθεί πρόσθετη ζήτηση της τάξης των 7 δισ. ευρώ για ελληνικά ομόλογα, καλύπτοντας ουσιαστικά τις ανάγκες του δανειακού προγράμματος του 2024. (σ.σ:Σημειωτέον ότι η προσφορά ομολόγων στην Ελλάδα θα παραμείνει χαμηλή γύρω στα 12 δισ. σε μικτό επίπεδο και μόλις 5 δισ. καθαρά).
Σε δεύτερη φάση η ζήτηση αναμένεται να φτάσει συνολικά τα 16 δισ. ευρώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις της BofA. Δεδομένου ότι υπάρχουν μόνο 74 δισ. ευρώ ελληνικών ομολόγων σε κυκλοφορία, εκ των οποίων τα 35 δισ. ευρώ βρίσκονται στην ΕΚΤ, γίνεται κατανοητό ότι τα 16 δισ. είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό νούμερο.
Κομβικό σημείο για τράπεζες και χρηματιστήριο
Το 2022 οι άμεσες καθαρές επενδύσεις στην Ελλάδα ήταν οι υψηλότερες της 20ετίας. Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί τώρα που πλέον η χώρα μας απολαμβάνει και πάλι την επενδυτική βαθμίδα.
Άλλωστε η χώρα αναπτύσσεται με ρυθμό σταθερά υψηλότερο της Ευρωζώνης και οι επιδόσεις αυτές αναμένεται έστω με επιβραδυνόμενο ρυθμό, να συνεχιστούν και για το 2024.
Επιπλέον, όπως προαναφέραμε η κυβέρνηση στοχεύει στον διπλασιασμό του πρωτογενούς πλεονάσματος τη νέα χρονιά, ήτοι στο 2,1% του ΑΕΠ, το Ελληνικό Δημόσιο αποχωρεί από τις τράπεζες με την πρώτη αποεπένδυση από την Εθνική να έχει προσελκύσει ήδη στο μετοχολόγιο της μεγάλα διεθνή ονόματα, ενώ το χρέος παραμένει σε τροχιά αποκλιμάκωσης με πρόωρες αποπληρωμές μνημονιακών δανείων, όπως εκείνη της πρόωρης εξόφλησης δανείων 5,3 δισ. ευρώ από τα μνημονιακά δάνεια, η οποία είναι προγραμματισμένη να ολοκληρωθεί στις 15 Δεκεμβρίου.
Όλα αυτά ήδη αντικατροπτίζονται στις επιδόσεις του Χρηματιστηρίου Αθηνών, το οποίο μετρά αντίστροφα για την αναβάθμιση του στις ώριμες αγορές, κάτι που θα προσελκύσει έως και δεκαπλάσια επενδυτικά κεφάλαια σε σχέση με αυτά που επένδυαν μέχρι πρότινος στη χώρα.
Η κίνηση των τραπεζών στο χρηματιστηριακό ταμπλό προεξοφλεί τις αναβαθμίσεις που θα ακολουθήσουν για τον τραπεζικό κλάδο, κάτι που θα βοηθήσει τις τράπεζες να μειώσουν το κόστος χρηματοδότησής τους από τις αγορές, καθώς η αξιολόγηση του δημοσίου και το κόστος χρηματοδότησης του αποτελούν και το σημείο αναφοράς για την ιδιωτική χρηματοδότηση που αντλείται από τράπεζες και εταιρείες.
Εκτιμάται λοιπόν ότι η μείωση θα είναι της τάξεως του 30% - 40%, ενώ σύμφωνα με πρόσφατες αναλύσεις, η επενδυτική βαθμίδα θα φέρει εξοικονόμηση κόστους τόκων για τις μελλοντικές εκδόσεις MREL - η ελάχιστη απαίτηση για τα ίδια κεφάλαια και τις επιλέξιμες υποχρεώσεις- ύψους 8 δισ. και βελτίωση της ποιότητας των χαρτοφυλακίων των τίτλων των τραπεζών που αποτελούνται κυρίως από ελληνικά κρατικά ομόλογα.
Χάρη σε αυτή τη βελτίωση θα εξασφαλισθεί η ομαλοποίηση της περαιτέρω χρήσης των ελληνικών κρατικών ομολόγων ως εξασφάλιση στις πράξεις αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας -τουτέστιν θα έχουν μεγαλύτερη αξία τα ενέχυρα που καταθέτουν για δανεισμό οι τράπεζες από την ΕΚΤ- και η άνοδος της αξίας των senior ομόλογων που διακρατούν από τις τιτλοποιήσεις του «Ηρακλή», ενώ τυχόν νέες τιτλοποιήσεις θα γίνουν με χαμηλότερο κόστος για τη λήψη κρατικών εγγυήσεων.
Το σημαντικότερο όλων όμως είναι ότι το χαμηλότερο κόστος δανεισμού για τις τράπεζες θα στηρίξει τη δυνατότητα να χρηματοδοτούν σταδιακά με επίσης χαμηλότερο κόστος τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, επεκτείνοντας τα οφέλη της επενδυτικής βαθμίδας σε όλο το εύρος των οικονομικών μονάδων.
Σε απλά ελληνικά, αν η Ελλάδα μπορεί να δανειστεί φθηνότερα, το ίδιο μπορούν και οι ελληνικές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.Και όπως έχουμε ξαναπεί, στο τέλος της ημέρας αυτό είναι κάτι που μας αφορά όλους, είτε επενδύουμε στο χρηματιστήριο, είτε όχι.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
