Δεν είναι μόνο ο χρυσός που καλπάζει εξαιτίας της ευρύτερης αβεβαιότητας και ειδικότερα λόγω των δασμών. Η τιμή του χαλκού έχει ενισχυθεί σημαντικά φέτος, ξεπερνώντας τα 10.100 δολάρια/τόνο στο χρηματιστήριο μετάλλων του Λονδίνου (LME) την Τετάρτη, με τα συνολικά κέρδη μέσα στο 2025 να αγγίζουν το 15% στην Ευρώπη και το 26% για τα συμβόλαια χαλκού που διαπραγματεύονται στο χρηματιστήριο Comex της Ν. Υόρκης.
Αναλυτές, μάλιστα, εκτιμούν ότι ο κρίσιμος ρόλος του χαλκού σε όλο το μήκος και πλάτος της βιομηχανίας, σε υφιστάμενες και νέες τεχνολογίες, καθώς και στην πράσινη μετάβαση, πυροδοτεί μία νέα μανία που υπόσχεται νέα ιστορικά υψηλά, ακόμα και μέσα στο 2025.
Δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg προκάλεσε σεισμικές δονήσεις μέσα στην εβδομάδα, αναφέροντας ότι ο Ντόναλντ Τραμπ ετοιμάζεται να επιβάλλει δασμούς 25% στις εισαγωγές χαλκού τις επόμενες εβδομάδες και όχι μετά το καλοκαίρι όπως αρχικά αναμενόταν. Για να προλάβουν τους δασμούς, αμερικανικές εταιρείες αγοράζουν τεράστιες ποσότητες χαλκού και αυτό προκαλεί ένα είδος στρέβλωσης στην αγορά. Ο χαλκός στις ΗΠΑ έφτασε να σημειώνει άνοδο 30% φέτος, που είναι η καλύτερη επίδοση από το 2009, ακριβώς εξαιτίας των αυξημένων παραγγελιών ενόψει των δασμών. Η διαφορά μεταξύ των συμβολαίων στο Comex και στο LME έχει ξεπεράσει τα 1.700 δολάρια/τόνο.
Ειδικοί του κλάδου εκτιμούν, με δηλώσεις τους στους FT, ότι η αύξηση της ζήτησης και ο πόλεμος των δασμών είναι παράγοντες που αναμένεται να στείλουν τον χαλκό σε νέο ιστορικό υψηλό, ακόμα και στα 12.000 δολάρια/τόνο κατά τη διάρκεια του έτους. Επίσης, η ανάγκη των ΗΠΑ και της Ευρώπης να αναβαθμίσουν τα δίκτυα ηλεκτροδότησης θα ενισχύσει σε μεγάλο βαθμό τη ζήτηση. Η Citi από την πλευρά της διαφωνεί, προβλέποντας πτώση της τιμής στο β’ εξάμηνο όταν και κατά μέσο όρο η τιμή του μετάλλου θα διαμορφωθεί στα 8.800 δολάρια.
Γενικότερα, διαμορφώνονται συνθήκες αυξημένης ζήτησης που θα διαρκέσει όχι μήνες, ούτε χρόνια, αλλά δεκαετίες. Σύμφωνα με τη μεγαλύτερη εταιρεία εξορύξεων στον κόσμο, BHP, ο κλάδος του χαλκού χρειάζεται τεράστιες επενδύσεις γιατί η παγκόσμια ζήτηση θα αυξηθεί κατά 70% για να φτάσει στους 50 εκατομμύρια τόνους ετησίως το 2050. Στα επόμενα 25 έτη ο κλάδος της ενεργειακής μετάβασης θα ευθύνεται για το 23% της συνολικής ζήτησης χαλκού, από 7% σήμερα. Την ίδια ώρα, η BHP προειδοποιεί ότι μέσα στην επόμενη δεκαετία η παραγωγή θα δεχτεί πλήγμα καθώς πολλά ορυχεία πλησιάζουν στο τέλος της παραγωγικής τους ζωής. Για να καλυφθεί το κενό θα χρειαστούν επενδύσεις της τάξης των 250 δισ. δολαρίων.
Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Φεβρουάριο ο Αμερικανός πρόεδρος ζήτησε από το υπουργείο Εμπορίου να ερευνήσει το κατά πόσο οι εισαγωγές χαλκού αποτελούν απειλή για την εθνική ασφάλεια και παράλληλα να προτείνει τρόπους (όπως λ.χ. η επιβολή δασμών, ο έλεγχος των εξαγωγών ή η προσφορά κινήτρων για την αύξηση της εγχώριας παραγωγής) για την αντιμετώπιση αυτής της απειλής. Έδωσε, μάλιστα, διορία 270 ημερών για την εκπόνηση της μελέτης. Τώρα όλα δείχνουν ότι ο Τραμπ θα κινηθεί ταχύτερα.
Μπορεί ο Τραμπ να θέλει να υποστηρίξει την εγχώρια εξόρυξη χαλκού όμως η κατασκευή νέων ορυχείων χρειάζεται κατά μέσο όρο 16-18 χρόνια και αυτό στο καλό σενάριο. Διότι στις ΗΠΑ οι διαδικασίες αδειοδότησης αυξάνουν το μέσο χρόνο κοντά στα 29 χρόνια, σύμφωνα με την ING. Επομένως, θα είναι δύσκολο, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, να αντικατασταθούν οι εισαγωγές χαλκού των ΗΠΑ από την αμερικανική παραγωγή. Σημειώνεται ότι το 2024 οι Ηνωμένες Πολιτείες κάλυψαν με εισαγωγές γύρω στο 50% της κατανάλωσης χαλκού.
Για τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες οι επιπτώσεις από την άνοδο της τιμής του χαλκού είναι κρίσιμες. Ο χαλκός χρησιμοποιείται από πολλούς κλάδους, όπως της άμυνας, της ενέργειας, των ηλεκτρονικών, των μεταφορών και των κατασκευών. Όταν η τιμή του χαλκού αυξάνεται, το κόστος παραγωγής των προϊόντων αυτών αυξάνεται, ενώ η τάση μπορεί να επηρεάσει και τις εταιρείες που χρησιμοποιούν μεγάλο όγκο χαλκού, όπως κατασκευαστές καλωδίων, συσκευών και αυτοκινήτων.
Σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Χαλκού, η ΕΕ θα καταναλώσει περίπου 4,1 εκατ. τόνους χαλκού το 2025, από τους οποίους το 20% θα καλυφθεί από ορυχεία στην Πολωνία, στη Σουηδία, στη Βουλγαρία και στην Ισπανία. Η Ευρώπη εισάγει χαλκό και από τρίτες χώρες αλλά δεν εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από κάποια μεμονωμένη παραγωγό, ενώ σχεδόν το 50% της ευρωπαϊκής ζήτησης καλύπτεται μέσω της ανακύκλωσης.
