Αποφασισμένος να βρει λύσεις για την άρση του αδιεξόδου ταξιδεύει ο Μπάιντεν στο Βίλνιους και στο πλαίσιο αυτό έχει ενεργοποιήσει όλους τους διαύλους, όπως προκύπτει από την επικοινωνία Μπλίνκεν με Φιντάν και Μητσοτάκη, αλλά και του ίδιου του Aμερικανού προέδρου με τον Ερντογάν, προκειμένου να μη στιγματιστεί η κρίσιμη Σύνοδος με ένα αδιέξοδο σε ό,τι αφορά την διεύρυνση της Συμμαχίας με τη Σουηδία, κίνηση συμβολικής αλλά και ουσιαστικής συμμαχίας.
Το στίγμα των διεργασιών δίνει το πολυεπίπεδο παζάρι που βρίσκεται σε εξέλιξη με πρωταγωνιστές αφενός τον πρόεδρο Μπάιντεν και τον Ρετζεπ Ταγιπ Ερντογάν για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, αφετέρου μεταξύ του αμερικανού προέδρου και του Κογκρέσου για την αποδέσμευση των F-16 προς την Τουρκία.
Επί της ουσίας ο Μπάιντεν επιχειρεί να παρουσιάσει ένα «πακέτο», όπως υπονόησε, μιλώντας χθες στο αμερικανικό δίκτυο CNN, που να συνδέει την πώληση των F-16 με τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, και για να κάμψει την αντισταση του Κογκρεσου, μιλά και για ενίσχυση της Ελλάδας, υπονοώντας τα F35.
«Η Τουρκία επιδιώκει τον εκσυγχρονισμό των αεροσκαφών F-16. Και ο (Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος) Μητσοτάκης στην Ελλάδα αναζητά επίσης κάποια βοήθεια», τόνισε ο Μπάιντεν. «Οπότε, αυτό που προσπαθώ, για να είμαι ειλικρινής, είναι να συγκροτήσω μια μικρή σύμπραξη σε αυτή την περίπτωση, ώστε να ενισχύσουμε το ΝΑΤΟ όσον αφορά τη στρατιωτική ικανότητα τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας, και να επιτρέψουμε στη Σουηδία να ενταχθεί. Αλλά αυτό βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Δεν έχει πραγματοποιηθεί», τόνισε ο Αμερικανός προέδρος που επί της ουσίας διαπραγματεύεται σε δύο μέτωπα.
Και για να κάμψει την αντίσταση του Μπομπ Μενέντεζ, του ελληνοαμερικανικού λόμπι, όπως και των γερουσιαστών που ζητούν με χθεσινή τους επιστολή εποπτικό μηχανισμό που θα διασφαλίζει ότι η Τουρκία δεν θα χρησιμοποιήσει τα νέα μαχητικά F-16 για την παραβίαση της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο, η αμερικανική προεδρία αναζητά μια φόρμουλα.
Και επικαλείται την απουσία υπερπτήσεων από πλευράς Άγκυρας, αλλά και την ενίσχυση της Αθήνας με τα F-35 σε μια λογική ότι ενισχύεται στρατιωτικά και άρα με την πώληση των αμερικανικών F-16 δεν ανατρέπεται η ισορροπία δυνάμεων, όπως υποστηρίζει η Τουρκία.
Η εξίσωση δεν είναι εύκολη ούτε για τον Ερντογάν. Στο παρά πέντε της συνόδου επιμένει να στέλνει το μήνυμα ότι δεν δέχεται την είσοδο της Σουηδίας στην Συμμαχία. Και χθες μάλιστα ξεκαθάρισε, σύμφωνα με όσα διέρρευσε η τουρκική προεδρία μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον πρόεδρο Μπάιντεν, ότι για να συνηγορήσει η Τουρκία στη σουηδική υποψηφιότητα, δηλαδή για να εκπληρώσει μια βασική της υποχρέωση ως μέλους της Συμμαχίας, πρέπει να εξασφαλίσει ανταλλάγματα.
Ναι μεν, όπως είπε, η Σουηδία έχει κάνει κάποια βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση με τις αλλαγές που επέφερε στην αντιτρομοκρατική νομοθεσία, αλλά ισχυρίστηκε ότι «οι υποστηρικτές της κουρδικής «τρομοκρατικής» οργάνωσης PKK/ PYD/YPG συνεχίζουν να πραγματοποιούν διαδηλώσεις ελεύθερα, γεγονός που ακυρώνει τα βήματα που έγιναν. Και υποστήριξε ότι δεν είναι σωστό να συσχετίζεται το αίτημα της Τουρκίας για τα F-16 με την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ευχαριστώντας παράλληλα τον πρόεδρο Μπάιντεν για την υποστήριξη του στο τουρκικό αίτημα για τα αμερικανικά μαχητικά.
Είχε προηγηθεί η δήλωση του Αμερικανού προέδρου στο CNN, για μια προσπάθεια τήρησης ισορροπιών στους στρατιωτικούς εξοπλισμούς μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας.
Η αλήθεια είναι ότι εάν ο Ερντογάν επιμείνει να αντιτάσσεται στην ένταξη της σκανδιναβικής χώρας στο ΝΑΤΟ, θα δυσκολέψει πάρα πολύ τον Μπάιντεν να ασκήσει πιέσεις στο Κογκρέσο για να ξεμπλοκάρει η εκκρεμότητα με την πώληση των μαχητικών.
Εφόσον ο Ερντογάν ανάψει το «πράσινο φως» για την ένταξη της Σουηδίας στην Συμμαχία και καταφέρει να έχει μια συνάντηση σε θετική ατμόσφαιρα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, θα είναι πιο εύκολο για τον πρόεδρο Μπάιντεν να ισχυριστεί στον Κογκρέσο ότι η Άγκυρα έχει αλλάξει στάση.
Και ότι αφού ήρε το αδιέξοδο για την ένταξη της Στοκχόλμης στο ΝΑΤΟ, βελτίωσε τις σχέσεις με τους γείτονές της, «συνυπάρχει ειρηνικά με την Αθήνα – όπως είχε δηλώσει πρόσφατα ο Aμερικανός πρέσβης στην Άγκυρα- τότε θα πρέπει και οι ΗΠΑ να ξεμπλοκάρουν την πώληση των F-16, καθώς η χώρα είναι λίαν σημαντική για την άμυνα της Συμμαχίας και χωρίς εκσυγχρονισμό του στόλου της θα παραμένει ένας αποδυναμωμένος σύμμαχος.
Εξάλλου, ο εδώ και μήνες εκμηδενισμός των παραβιάσεων πάνω από τον Αιγαίο αποσκοπεί ακριβώς σε αυτή την συστηματική καλλιέργεια του προφίλ μιας ειρηνικής Τουρκίας.
Τα πάντα ωστόσο αυτήν τη στιγμή είναι ανοικτά. Ένα 24ωρο πριν την κρίσιμη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, παρά την έντονη διπλωματική κινητικότητα των τελευταίων εβδομάδων και παρ' ότι έχουν περάσει 14 μήνες από το αίτημα ένταξης της σκανδιναβικής χώρας στην Συμμαχία, το σίριαλ συνεχίζεται.
Και η επιστολή των έξι Αμερικανών βουλευτών που στάλθηκε στον υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, υπέρ ενός εποπτικού μηχανισμού για τα αμερικανικά μαχητικά, που θα είναι σε θέση να παγώσει, να καθυστερήσει ή ακόμα και να ακυρώσει τη μεταφορά των μαχητικών αναλόγως με τη συμπεριφορά της Τουρκίας, κάνει ακόμη πιο δύσκολο το έργο του Μπάιντεν απέναντι στο Κογκρέσο.
Στο πλαίσιο της fast track διπλωματίας των τελευταίων ωρών, ο Ερντογάν, εκτός του Μπαίντεν, θα δει τους Μακρον, Σολτς, την ηγεσία της ΕΕ, αλλά και τον Ορμπαν - η Ουγγαρία έχει διαμηνύσει ότι θα ακολουθήσει την Τουρκία στην τελική της απόφαση για την Σουηδία, όποια και αν είναι αυτή.
Η ελληνική πλευρά θα έχει διμερείς επαφές, όπως αυτές μεταξύ Γεραπετρίτη- Φιντάν και Δένδια - Γκιουλέν, με την βασική συνάντηση φυσικά να επικεντρώνεται σε αυτήν του Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο την Τετάρτη 12 Ιουλίου.
Διαβάστε επίσης:
Αμερικανοί βουλευτές: Ζητούν εποπτικό μηχανισμό για τα μαχητικά
