Σε σκληρό «μπρα ντε φερ» εξελίχθηκε η άτυπη πενταμερής για το Κυπριακό που συγκάλεσε ο ΓΓ του ΟΗΕ Α. Γκουτέρες στην Γενεύη, καθώς η αξίωση της τουρκικής πλευράς και της τουρκοκυπριακής ηγεσίας για διάβρωση και ανατροπή της μέχρι τώρα αποδεκτής βάσης για λύση του Κυπριακού βάσει των αποφάσεων του ΣΑ του ΟΗΕ, προσέκρουσε στην κατηγορηματική απόρριψη αυτής της αξίωσης από Αθήνα -Λευκωσία αλλά και από τέσσερα τουλάχιστον μέλη του ΣΑ του ΟΗΕ, με τον κ. Γκουτέρες με ακροβατισμούς και πειραματισμούς να επιχειρεί να διασώσει μια διαδικασία η οποία είναι καταδικασμένη σε αποτυχία.
Αργά χθες το βράδυ μετά από δυο συνεδριάσεις του σχήματος της Πενταμερούς και διαδοχικές διμερείς επαφές των συμμετεχόντων, στην διάρκεια του δείπνου που παρέθεσε ο ΓΓ, διαπιστώθηκε πλήρης διαφωνία για το περιεχόμενο και την ουσίας της πρότασης του για διορισμό special envoy(πιθανότατα της κ. Λουτ) που θα αναλάβει την προετοιμασία μιας νέας συνάντησης με τον εντελώς ασαφή προσδιορισμό «Crans Montana Plus».
Η πρόταση αυτή του κ. Γκουτέρες ήταν η ύστατη προσπάθεια του να διασώσει μια διαδικασία την οποία επεδίωξε ο ίδιος εκβιαστικά, καθώς η Άτυπη Πενταμερής την οποία συγκάλεσε δεν ήταν αποτέλεσμα μιας διαδικασίας διαλόγου και συνομιλιών που είχαν οδηγήσει σε συγκλίσεις, αλλά ήταν βήμα στο κενό και ενώ ήταν γνωστό ότι η τουρκική πλευρά είχε μετακινηθεί εντελώς εκτός πλαισίου και μάλιστα με τρόπο που παραβίαζε την ίδια την εντολή που είχε ο ΓΓ από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Η προσπάθεια της τουρκικής πλευράς να ανατρέψει το πλαίσιο λύσης του Κυπριακού με την υποβολή για πρώτη φορά γραπτώς μιας πρότασης που ρητά αξίωνε λύση δυο κρατών άφηνε εκτεθειμένο τον ΓΓ ο οποίος αναζητούσε αγωνιωδώς μια οδό διαφυγής, καθώς εκτός όλων των άλλων ο ίδιος θέλει να έχει να επιδείξει μια έστω και μικρή επιτυχία στην θητεία του η οποία κάθε άλλο παρά ήταν παραγωγική .
Ο Έλληνας ΥΠΕΞ Ν. Δένδιας από την χθεσινή πρωινή, πρώτη συνεδρίαση της Πενταμερούς είχε ξεκαθαρίσει ότι η Ελλάδα είναι προσηλωμένη στην αναζήτηση λύσης στην βάση των αποφάσεων του ΣΑ του ΟΗΕ και του ευρωπαϊκού κεκτημένου, με κατάργηση των Εγγυήσεων και την αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων και είχε διαμηνύσει ότι δεν συμφωνεί με την αναζήτηση... εναλλακτικών, αυτού του πλαισίου, επιλογών . Και ο Ν. Αναστασιάδης είχε απορρίψει κάθε αλλαγή της βάσης λύσης του Κυπριακού .
Καθώς η Τουρκική πλευρά επέμενε στην ακραία θέση η οποία ακόμη κι αν ερμηνευτεί ως διαπραγματευτικό χαρτί, ο ΓΓ αντιλαμβάνονταν ότι το αδιέξοδο είναι ορατό καθώς δεν μπορούσε να υπάρξει Συμφωνία των δυο κοινοτήτων αλλά ούτε των εγγυητριών δυνάμεων για την συνέχιση της διαδικασίας σε συγκεκριμένο πλαίσιο .
Έτσι πρότεινε τον διορισμό special envoy χωρίς όμως να είναι σαφές το πλαίσιο της αποστολής του. Εκ των πράγματων είναι αυτονόητο ότι κάθε κίνηση του ΓΓ του ΟΗΕ στο Κυπριακό κινείται εντός της εντολής που έχει πάρει από το ΣΑ στο πλαίσιο των σχετικών αποφάσεων του για την Κύπρο. Έτσι και η ειδική απεσταλμένη του θα πρέπει να κινηθεί εντός του συγκριμένου πλαισίου, το οποίο όμως δεν αποδέχεται και απορρίπτει η τουρκική πλευρά.
Καθώς δεν υπήρξε στην διάρκεια του δείπνου συμφωνία, ο κ. Γκουτέρες συνέστησε σε όλες τις πλευρές να περάσει το βράδυ και το πρωί σήμερα στην επόμενη συνεδρίαση της Πενταμερούς, και αφού ακυρώθηκαν οι διμερείς συναντήσεις που είχε προγραμματίσει για το πρωί, να επανέλθουν για να συζητήσουν και να λάβουν αποφάσεις επί της πρότασής τους.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές εκτιμάται ότι ο κ. Γκουτέρες απευθυνότανε κυρίως προς τον κ.Τσαβούσογλου, ο οποίος παρά την προσπάθεια του να κάνει αισθητή την εμφάνιση του με πολυμελή συνοδεία και... προεδρική αυτοκινητοπομπή, δεν θα μπορούσε να λάβει μόνος του αποφάσεις πριν συμβουλευθεί το Προεδρικό Μέγαρο στην Άγκυρα, κάτι που δεν ήταν εύκολο να συμβεί χθες το βράδυ λόγω του προχωρημένου της ώρας.
Βεβαίως και αυτή η προσπάθεια του κ. Γκουτέρες και της ειδικής απεσταλμένης που θα διορίσει, εάν δεν υπάρξει ουσιαστική αλλαγή της τουρκικής θέσης, έχει προδιαγεγραμμένη κατάληξη.
Όμως η πρόταση που τέθηκε για αποστολή διάρκειας δυο η τριών μηνών, ουσιαστικά παραπέμπει στην Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε του Ιουνίου, καθώς και η Τουρκία θέλει να κερδίσει χρόνο προκειμένου στις Βρυξέλλες να επικαλεστούν οι υποστηρικτές της την «καλή διάθεση» της και την συνέχισή των διαπραγματεύσεων για το κυπριακό, προκειμένου να αποσπάσει ανταλλάγματα κυρίως στο ζήτημα της Τελωνειακής Ένωσης.
Και αυτή είναι η λεπτή ισορροπία που αναζητά ο κ. Γκουτέρες καθώς τουλάχιστον η Αθήνα δεν θέλει να προσφερθεί αυτό το διαπραγματευτικό πλεονέκτημα στην Τουρκία η οποία όχι απλώς δεν δείχνει σημάδια συμβιβασμού και συναίνεσης αλλά αντιθέτως σκληραίνει όλο και περισσότερο την στάση της προβάλλοντας ακραίες και μαξιμαλιστικές θέσεις.
Στην Λευκωσία τα πράγματα είναι πιο περιπλεγμένα, καθώς σε λίγες εβδομάδες πρόκειται να διεξαχθούν οι βουλευτικές εκλογές και πολιτικές δυνάμεις όπως το ΑΚΕΛ αλλά και ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, υποστηρίζουν ότι πρέπει πάση θυσία να συνεχισθεί η διαδικασία των συνομιλιών.
Και αυτή η θέση διατυπώνεται με τρόπο που αποκρύβει την πραγματικότητα όπως διαμορφώνεται με τον εκβιασμό της τουρκικής πλευράς, ότι κάθε περαιτέρω διάλογος προϋποθέτει να μπει στο τραπέζι και η λύση των δυο κρατών. Αυτό δηλαδή που εδώ και σχεδόν έξι δεκαετίες γίνεται προσπάθεια να αποφευχθεί.
Και φυσικά δεν θα πρέπει να παραβλεφθεί το γεγονός ότι όλη αυτή η προσπάθεια του ΓΓ να διασώσει την διαδικασία, ξεπλένει την Τουρκία από τις ευθύνες της για το συνεχιζόμενο αδιέξοδο στο Κυπριακό, καθώς αυτή είναι που αμφισβητεί και επιχειρεί να αλλοιώσει το πλαίσιο των αποφάσεων του ΣΑ του ΟΗΕ.
