Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον καλύπτουν τα ισραηλινά ειδησεογραφικά μέσα τη σημερινή τριμερή συνάντηση που πραγματοποιούν σήμερα στην Αθήνα οι Υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ, η οποία περιγράφεται ως «επανεκκίνηση της συνεργασίας του Ισραήλ με τα δύο ελληνικά κράτη». Αυτό ανέφερε την Πέμπτη (13/03) ο επισκέπτης καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου και ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Γαβριήλ Χαρίτος, περιγράφοντας το κλίμα που επικρατεί στα κέντρα λήψεως αποφάσεων στην Ιερουσαλήμ.
Πολιτικοί παραλληλισμοί: Η Τριμερής των Αθηνών του 2025 με την Τριμερή της Μπεέρ Σέβα του 2018
Συγκεκριμένα, μιλώντας στην ΕΡΤ, ο Γ. Χαρίτος τόνισε πως η σημερινή Τριμερής των Αθηνών θυμίζει σε αρκετά σημεία την αντίστοιχη Τριμερή των Υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ που είχε πραγματοποιηθεί τον Δεκέμβριο του 2018 στην πόλη Μπεέρ Σέβα, όπου έκανε για πρώτη φορά την εμφάνισή του σε αυτήν και ο τότε Υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, και διατυπώθηκε για πρώτη φορά το «Σχήμα 3+1», προσθέτοντας και τις Ηνωμένες Πολιτείες στην εξίσωση της στρατηγικής περιφερειακής και ενεργειακής συνεργασίας.
Σχολιάζοντας τις ιστορικές συμπτώσεις, ο ίδιος εξέφρασε την εκτίμηση ότι ίσως δεν είναι τυχαίο ότι πριν από μερικές μέρες ο Πρόεδρος Τραμπ στον λογαριασμό του σε αμερικανικό κοινωνικό δίκτυο ανήρτησε άρθρο που αναφερόταν στην ένταξη του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ελλάδας στην εμπορική/ενεργειακή δίοδο που συνδέει την Ινδία, τον Περσικό Κόλπο, την Ανατολική Μεσόγειο και καταλήγει στην Ελλάδα με προορισμό τη μεγάλη ευρωπαϊκή αγορά.
Από την άλλη, επίκαιρο τελευταία παραμένει το πρότζεκτ του υποθαλάσσιου καλωδίου που θα μεταφέρει ηλεκτρικό ρεύμα από το Ισραήλ προς την Κύπρο και την Ελλάδα, προσθέτοντας ότι όταν πριν από μία τριετία ο νυν Υπουργός Άμυνας, και τότε Υπουργός Ενέργειας, Ισράελ Κατς, είχε επισημάνει πως η διαδρομή του υποθαλάσσιου ηλεκτρικού καλωδίου είχε σχεδιαστεί κατά τέτοιον τρόπο ώστε να ακολουθεί την πορεία του πλέγματος υποθαλάσσιων ενεργειακών αγωγών, όταν στο μέλλον θα καταστεί δυνατή η μεταφορά φυσικού αερίου από το Ισραήλ προς την Ευρώπη.
Πάντως αναφερόμενος στον τρόπο με τον οποίον «διαβάζουν» τις εξελίξεις στο Ισραήλ, ο Γαβριήλ Χαρίτος μετέφερε την αίσθηση συγκρατημένης ανησυχίας σχετικά με τις δυσκολίες που έχουν αναφερθεί στην πρόοδο της ηλεκτρικής διασύνδεσης – ένα θέμα που αναμένεται να συζητηθεί στη σημερινή συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη, Κωνσταντίνου Κόμπου και Γκιντόν Σάαρ.
Σιγή ασυρμάτου στις επαφές για εκεχειρία
Ενώ οι επαφές στην Ντόχα του Κατάρ συνεχίζονται για το μέλλον της εκεχειρίας στη Γάζα, αλλά και για το καθεστώς διακυβέρνησης του παλαιστινιακού θύλακα «την επόμενη μέρα», ο Γαβριήλ Χαρίτος ανέφερε ότι επικρατεί σιγή ασυρμάτου. Το μόνο αισιόδοξο στοιχείο είναι ότι η ισραηλινή αντιπροσωπεία διαπραγμάτευσης παραμένει στο Κατάρ. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά τις χθεσινές επαφές που είχε στην καταριανή πρωτεύουσα ο ειδικός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου, Στίβεν Γουίτκοφ, δεν προέβη σε δηλώσεις, παρότι συναντήθηκε με εκπροσώπους αραβικών κρατών που τον ενημέρωσαν για το αιγυπτιακό σχέδιο ανοικοδόμησης της Γάζας, όπως αυτό υιοθετήθηκε πρόσφατα από την έκτακτη διάσκεψη των ηγετών των χωρών-μελών του Αραβικού Συνδέσμου, με κύριο χαρακτηριστικό τον αποκλεισμό της πιθανότητας εκκένωσης του θύλακα από τους κατοίκους του ενόσω θα διαρκούν τα έργα ανοικοδόμησης. Ουδείς ωστόσο δεν είναι σε θέση να γνωρίζει εάν οι επαφές αυτές θα αποφέρουν κάποιο πρακτικό αποτέλεσμα, επεσήμανε ο κ. Χαρίτος.
Η Δαμασκός προσπαθεί για «συμφωνία-πακέτο» με Κούρδους και Δρούζους
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ανακατατάξεις που σημειώνονται στο μέτωπο της Συρίας. Αναφερόμενος στις προσπάθειες του προσωρινού Προέδρου της χώρας, Άχμαντ Αλ-Σάραα (Αλ-Τζολάνι), είναι γεγονός ότι την ημέρα της υπογραφής της συμφωνίας με τους Κούρδους της Βορειοανατολικής Συρίας περί συμμετοχής τους στην μελλοντική ενιαία πολιτειακή δομή του συριακού κράτους, πραγματοποίησε στην Δαμασκό συνάντηση με εκπροσώπους των Δρούζων της Νότιας Συρίας. Οι επαφές αυτές δεν σχετίζονται μόνο με την υπογραφή της συμφωνίας με τους Κούρδους αλλά και με το γεγονός ότι προ δεκαημέρου συστάθηκε από την κυβέρνηση της Δαμασκού επιτροπή με την αρμοδιότητα να επεξεργαστεί και να οριστικοποιήσει το περιεχόμενο του νέου Συντάγματος της Συρίας.
Αναφερόμενος στον τρόπο με τον οποίον αποτιμούν τις συριακές εξελίξεις στο Ισραήλ, ο Γαβριήλ Χαρίτος επεσήμανε ότι η ισραηλινή πλευρά έχει στραμμένη την προσοχή της στις αποφάσεις που θα λάβουν οι Δρούζοι της Νότιας Συρίας, περιοχή την οποία ελέγχουν τα ισραηλινά στρατεύματα, αφότου κατέρρευσε το καθεστώς Άσαντ στις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου. Το γεγονός ότι χθες μετέβησαν στο βόρειο Ισραήλ 100 δημογέροντες-Σεΐχηδες της Κοινότητας των Δρούζων της Νότιας Συρίας με αφορμή ένα θρησκευτικό προσκύνημα στην Βόρεια Γαλιλαία και στα Υψώματα του Γκολάν, ο Γαβριήλ Χαρίτος το αποκάλεσε «πρόφαση», προκειμένου η ηγεσία των Δρούζων της Νότιας Συρίας να έρθουν σε επαφή με την ισραηλινή πλευρά για να συντονίσουν τις ενέργειές τους ή ακόμα και για να αποφασίσουν έως ποιο βαθμό θα έχουν την δυνατότητα να ικανοποιήσουν τις ισραηλινές περιφερειακές επιδιώξεις. Περιγράφοντας το κλίμα που επικρατεί στην κοινότητα των Δρούζων της Συρίας, ο Γαβριήλ Χαρίτος τόνισε ότι οι δρουζικοί πληθυσμοί στις νότιες επαρχίες της χώρας φαίνονται να είναι πιο δεκτικοί στην ενίσχυση των δεσμών τους με το Ισραήλ, αφού η ισραηλινή κυβέρνηση έχει υποσχεθεί να χορηγήσει άδειες εργασίες σε ισραηλινές μεθοριακές κωμοπόλεις, με ημερομίσθιο πολύ υψηλότερο από τις αντίστοιχες αμοιβές που ισχύουν στη Συρία. Από την άλλη, όμως, οι Δρούζοι που κατοικούν βορείως της Δαμασκού και στα περίχωρα του Χαλεπίου στην Βόρεια Συρία, δεν επηρεάζονται από το Ισραήλ, πλην όμως το νέο καθεστώς επιδιώκει να έρθει σε μία συνολική συμφωνία με όλους τους Δρούζους της χώρας – επιδίωξη που προς το παρόν τουλάχιστον, φαίνεται ανέφικτη.
Ισραήλ - Λίβανος: Διαπραγματεύσεις «με το ζόρι»
Σημαντική εξέλιξη σημειώθηκε προχθές (11/3) όταν, ύστερα από πιέσεις των ΗΠΑ και της Γαλλίας, το Ισραήλ και Λίβανος δεσμεύθηκαν να επιλύσουν με διαπραγματεύσεις τις διαφορές τους στην οριοθέτηση των χερσαίων συνόρων τους. Όπως ανέφερε ο κ. Χαρίτος, τόσο η λιβανική όσο και η ισραηλινή πλευρά δεν φαίνονται ιδιαίτερα πρόθυμες να ακολουθήσουν υπό τις παρούσες συνθήκες έναν οδικό χάρτη διαπραγμάτευσης.
Ωστόσο, η συμφωνία που επετεύχθη προβλέπει ότι οι δύο χώρες θα συστήσουν τρεις ομάδες εργασίες, που θα αποφασίσουν εάν το Ισραήλ θα διατηρήσει τα πέντε στρατιωτικά φυλάκια που εγκατέστησε επί λιβανικού εδάφους, αφότου τα ισραηλινά στρατεύματα αποχώρησαν από τον Νότιο Λίβανο. Επίσης, οι ομάδες εργασίας καλούνται να επιλύσουν τις συνοριακές τους διαφορές στην χερσαία οριογραμμή επί 13 σημείων – διαφωνίες που εκκρεμούν από το 2000, οπότε και τότε το Ισραήλ είχε αποχωρήσει από τον Νότιο Λίβανο.
Ο Γαβριήλ Χαρίτος ανέφερε ότι ο ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου δήλωσε σήμερα ότι «το Ισραήλ δεν πρόκειται να εκκενώσει τα πέντε φυλάκια που έχει εγκαταστήσει πρόσφατα». Τέλος, σε σχέση με την διαδικασία της διαπραγμάτευσης Ισραήλ-Λιβάνου, ο κ. Χαρίτος επεσήμανε ότι δεν έχει γίνει γνωστό βάσει ποιών κριτηρίων θα συσταθούν οι ομάδες εργασίας και ποιο θα είναι το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί – ως επίσης και εάν ένα τέτοιο χρονοδιάγραμμα θα είναι δεσμευτικό για τα μέρη.
