Δεκαεπτά χρόνια μετά την απόρριψη του «Σχεδίου Ανάν» από τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων αδελφών μας, αρχίζει αύριο στο ιστορικό «Μέγαρο των Εθνών» (Palais des Nations) στη Γενεύη που κατασκευάστηκε για να στεγάσει την παραπαίουσα τότε Κοινωνία των Εθνών, η λεγόμενη άτυπη αλλά ουσιαστική «Πενταμερής Διάσκεψη» (5+1) για το Κυπριακό.
Μέσα στο ομιχλώδες τοπίο που έχει δημιουργηθεί τους τελευταίους μήνες από τις θέσεις και τις παράνομες και προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας και του κατοχικού εντολοδόχου της Ερσίν Τατάρ, οι πιθανότητες είναι ελάχιστες για να βρεθεί το κοινό έδαφος ή το «κοινό όραμα» όπως ποιητικά το ονομάζει ο ΓΓ/ΟΗΕ κ. Αντόνιο Γκουτιέρες, προκειμένου να αρχίσουν ξανά οι διαπραγματεύσεις μετά την κατάρρευση τους στο Κραν Μοντανά το 2017.
Σε αυτήν τη διάσκεψη συμμετέχουν οι ΥΠΕΞ των τριών Εγγυητριών Δυνάμεων, Ελλάδας, Τουρκίας και Ηνωμένου Βασιλείου, ο κ. Ερσίν Τατάρ ως ηγέτης της Τ/Κ κοινότητας και ο κ. Ν. Αναστασιάδης ως ηγέτης της Ε/Κ κοινότητας και όχι ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ) η οποία υφίσταται διεθνώς ως οντότητα αλλά εμείς δεχθήκαμε να … «απουσιάζει»!
Για αυτό όμως το ομιχλώδες τοπίο φέρει αναμφίλεκτα πρωτίστως ευθύνη ο ίδιος ο κ. Γκουτιέρες καθόσον στην τελευταία του έκθεση του για τις λεγόμενες «καλές υπηρεσίες» (good offices) που θα προσφέρει, δεν αναφέρεται καθόλου σε ποια μορφή λύσης θα κινηθούν οι συζητήσεις, δεν κάνει αναφορά στη λέξη «Ομοσπονδία» αλλά και στα 6 βασικά σημεία που παρουσίασε στο Κραν Μοντανά (Ιούλιος 2017) και φυσικά στο που κατέληξαν εκείνες οι συνομιλίες.
Η Άγκυρα ξεκινάει με «γκολ» πριν τον αγώνα, μιας και ο ΓΓ/ΟΗΕ αποδέχθηκε την απαίτηση της (υποστηριζόμενη και από τους Βρετανούς) να μη συμμετάσχει στη διάσκεψη ούτε καν ως Παρατηρητής η ΕΕ! Και όπως έγραψε προχθές ο Αρίστος Μιχαηλίδης στον Φιλελεύθερο της Λευκωσίας, «κατά τα άλλα, διαπραγματευόμαστε ευρωπαϊκή λύση, ευρωπαϊκές Αρχές και κεκτημένο και θέλουμε όλοι να φτάσουμε σε ένα …κανονικό κράτος.
Εκμεταλλευόμενη το ασαφές πλαίσιο και ενθαρρυμένη διακριτικά από το Λονδίνο προσέρχεται με τη θέση των δύο κρατών με κυριαρχική ισότητα που όμως αντίκειται στο πλαίσιο λύσης που έχει καθοριστεί με τα σχετικά Ψηφίσματα του ΣΑ/ΟΗΕ. Αυτή τη λύση θέλει άραγε ο πρώην Πρόεδρος κ. Βασιλείου όταν μας λέει ότι δεν πρέπει να χάσουμε αυτήν την τελευταία ευκαιρία;
Η ελληνική πλευρά (Αθήνα και Λευκωσία) κινείται επισήμως στη βάση λύσης της Διζωνικής, Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ) και φυσικά στη διατήρηση της οντότητας της ΚΔ με πιθανή μετεξέλιξη της. Αυτά όμως που κατά διαστήματα αναφέρονται από κύκλους του Προέδρου Αναστασιάδη περί.. «αποκεντρωμένης» Ομοσπονδίας το μόνο που κάνουν είναι να εξασθενίζουν τη θέση μας.
Η Τουρκία ποτέ δεν επεδίωξε τη δημιουργία δύο κρατών γιατί απλούστατα δεν τη συμφέρει! Επιδιώκει αναγνώριση του ψευδοκράτους μέσω εξαναγκασμού σε «λύση συνομοσπονδίας» και πίεση για αυτοκατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτό θα οδηγούσε σε πολιτικό έλεγχο όλης της Μεγαλονήσου που είναι και ο απώτερος στόχος της Υψηλής της Στρατηγικής για το Κυπριακό (Προτάσεις Νιχάτ Ερίμ) όπως ανέλυσα σε σχετικό άρθρο στο Liberal την 17 Φεβρουαρίου.
Στην προσπάθεια της αυτή, η Άγκυρα έχει σύμμαχο το… υποκριτικό Λονδίνο, όπως δείχνει και η δήλωση του Βρετανού Υπουργού Εξωτερικών περί… ανάγκης «ευελιξίας» και «ετοιμότητας συμβιβασμών» στη βάση μιας συνομοσπονδιακής μορφής λύσης την οποία ευσχήμως ονομάζει «αποκεντρωμένη ομοσπονδία». Έτσι διαιωνίζεται το αποικιοκρατικό καθεστώς των «κυρίαρχων» Βρετανικών Βάσεων στη Μεγαλόνησο.
Η «συνομοσπονδιακή λύση» που μεθοδεύει η Τουρκία είναι εκτός του πλαισίου λύσης που έχει καθοριστεί από τα σχετικά ψηφίσματα του ΣΑ/ΟΗΕ για το Κυπριακό και αντιτίθεται στο Διεθνές Δίκαιο. Θα είναι αυτοκτονικό η ελληνική πλευρά να συζητήσει κάτι τέτοιο όταν, τόσο οι ΗΠΑ όσο και η ΕΕ, έχουν κατηγορηματικά τοποθετηθεί εναντίον οποιασδήποτε μορφής «δύο κρατών» και επιμένουν στη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία.
Αυτό που δυστυχώς μάλλον ξεχνάμε είναι ότι δεν πρόκειται για ένα πρόβλημα μεταξύ «δύο κοινοτήτων» αλλά για ένα διεθνές πρόβλημα εισβολής και κατοχής επικράτειας ενός κράτους, μέλους του ΟΗΕ και αυτή που εισέβαλε και κατέχει έδαφος είναι η Τουρκία! O Έλληνας Πρωθυπουργός το επαναλαμβάνει συχνά. Ο εκάστοτε Πρόεδρος της ΚΔ δε συνομιλεί με τον «ηγέτη των Τουρκοκυπρίων» αλλά με την ίδια την Άγκυρα.
Η «πανίσχυρη» Τουρκία, για την οποία λέμε ότι «έχει το κλειδί της λύσης», επιδιώκει τη νομιμοποίηση των τετελεσμένων με συμφωνία των Μερών στις Συνθήκες του 1960 και όχι με αναγνώριση από τη Διεθνή Κοινότητα μετά από 40-50 χρόνια. Και μπορεί να έχουν οι Τούρκοι το ένα κλειδί της λύσης του Κυπριακού αλλά το άλλο κλειδί το βασικό το έχει η ΚΔ. Μπορεί οι Τούρκοι να ισχυρίζονται ότι είναι… εκλιπούσα, αλλά ξέρουν πολύ καλά ότι δεν είναι καθόσον πρόκειται για ένα διεθνώς αναγνωρισμένο κράτος – μέλος του ΟΗΕ και της ΕΕ.
Αν δεν υπογράψει η ίδια η ΚΔ την αυτοκατάργηση της δεν μπορεί να την καταργήσει οποιαδήποτε μονομερής τουρκική ενέργεια. Και για αυτό σε αυτή τη Διάσκεψη αν και άτυπη κρύβονται παγίδες.
Χθες βράδυ συγκλήθηκε στη Γενεύη το Εθνικό Συμβούλιο ενώ συνεδρίασε και η Διαπραγματευτική Ομάδα. Ο κατοχικός Τ/Κ ηγέτης Τατάρ πριν τη Γενεύη συναντήθηκε χθες το απόγευμα με τον Πρόεδρο Ερντογάν προφανώς για λήψη των τελευταίων οδηγιών.
Σήμερα το βράδυ θα δοθεί δεξίωση από τον ΓΓ και από αύριο Τετάρτη αρχίζουν οι συναντήσεις, κατ’ αρχήν ξεχωριστά και κατόπιν όλοι μαζί. Πέμπτη μεσημέρι έχει προγραμματιστεί η τελευταία συνάντηση όλων των μερών, και ανεξαρτήτως της εύρεσης ή όχι του … «κοινού οράματος» καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια από τον κ. Γκουτιέρες να εκδοθεί τουλάχιστον ένα συμφωνηθέν ανακοινωθέν (το έχει μάλλον έτοιμο) που δε θα κλείνει την πόρτα στη συνέχιση των συνομιλιών στο μέλλον για να κάνει ηπιότερο το επαπειλούμενο… «ναυάγιο»! «Κυριακή κοντή γιορτή» λέει ο λαός μας.
Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι και βέβαια υπάρχει η πιθανότητα, αυτή η άτυπη μα συνάμα ουσιαστική «Πενταμερής», να αλλάξει την πορεία του Κυπριακού. To ότι η διάσκεψη αυτή είναι κρίσιμη το επεσήμανε εμφατικά ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Αναστασιάδη χθες το μεσημέρι στο αεροπλάνο λίγο πριν προσγειωθεί στην Γενεύη όπως επίσης και ο κ. Δένδιας μετά την επίσκεψη του στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας, χαρακτηρίζοντας τη σημερινή ημέρα …δύσκολη.
Όμως η τουρκική πλευρά δημιουργεί εκφοβιστικό κλίμα για δύο κράτη και απειλή οριστικής διχοτόμησης, ενισχυόμενη και από «κύκλους» στη Λευκωσία και στην Αθήνα προκειμένου και με τις ευλογίες μας να φθάσουμε στη «λύση της συνομοσπονδίας» που με αυτή κατοχυρώνει αυτά που θεωρεί στρατηγικά της συμφέροντα. Έτσι θα ασκεί πλήρη έλεγχο σε αυτό που θα ονομαστεί «Τουρκοκυπριακό Κράτος» και όμηρο και φινλανδοποιημένο το … «Ελληνοκυπριακό», «βάζοντας στο χέρι» έτσι όλους τους ενεργειακούς πόρους ολόκληρης της Κύπρου.
Παράλληλα θα αποκτήσει πλέον τον στρατηγικό έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου κάτι που δεν μπορεί να επιτευχθεί απλά και μόνο με τη διχοτόμηση και τη μονομερή ανακήρυξη Τ/Κ κράτους ή ακόμα και την προσάρτηση, μία παράνομη πράξη (όχι ότι φοβάται τις παρανομίες) που ουδέποτε θα αναγνωριστεί. Mάλλον ανέφικτο το «κοινό όραμα» που αναζητεί ο κ. Γκουτέρες.
Τέλος, θα επαναλάβω κάτι που επισημαίνω συχνά στην αρθρογραφία μου. Αναντίρρητα οι Κύπριοι αδελφοί μας έχουν τον πρώτο λόγο. Η Ελλάδα όμως ως Εγγυήτρια Δύναμη αλλά και λόγω στρατηγικών και πανεθνικών συμφερόντων θα πρέπει να παίξει τον δικό της ρόλο, τον ρόλο που επιβάλλει η Ιστορία, οι Διεθνείς Συμβάσεις και η υφιστάμενη γεωπολιτική κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή και να παραμείνει ενεργή και δίπλα στην Κύπρο.
Αν και το Κυπριακό είναι ένα διεθνές πρόβλημα, κυβέρνηση, πολιτικός κόσμος και λαός θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη ότι μία δυσμενής για τα ελληνικά συμφέροντα λύση στην Κύπρο, είτε το θέλουμε είτε όχι, επηρεάζει δυσμενώς όλο το φάσμα των λεγομένων ελληνοτουρκικών προβλημάτων που δημιουργούνται από την αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας.
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής, Ιδρυτικό μέλος και Εκτελεστικός Διευθυντής στο «Παρατηρητήριο Ευρωμεσογειακής Ασφάλειας και Συνεργασίας»
ΥΓ1. Σήμερα από τους 300.000 περίπου κατοίκους των κατεχομένων από την Τουρκία εδαφών της ΚΔ, εκτιμάται ότι πλέον μόνο 100-120.000 είναι Τ/Κ με την πλειονότητα να είναι Τούρκοι έποικοι. Μειονότητα στην… Μειονότητα.
ΥΓ2. Στο άρθρο αυτό αναφέρεται η λύσης της ΔΔΟ ως επίσημη θέση της Ελληνικής πλευράς και δεν εξετάζεται αν είναι ή όχι ως ιδανική λύση του Κυπριακού.
