Η ΕΕ αναζητά στρατηγική σε μεταναστευτικό - Διεύρυνση στη σκιά του ουκρανικού πολέμου
Shutterstock
Shutterstock
Τα μυστικά της Γρανάδας

Η ΕΕ αναζητά στρατηγική σε μεταναστευτικό - Διεύρυνση στη σκιά του ουκρανικού πολέμου

Σε μια νέα απόπειρα προβολής της Ε.Ε. ως κυρίαρχης δύναμης στη Γηραιά Ήπειρο, που μπορεί να φέρει στο ίδιο τραπέζι δίπλα στα κράτη μέλη της και όλες τις χώρες της Ηπείρου εκτός Ρωσίας και Λευκορωσίας θα συναντηθούν την Πέμπτη στη Γρανάδα οι ηγέτες 45 χωρών στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας(EPC).

Πρόκειται για μια πρωτοβουλία του προέδρου Μακρόν που ξεκίνησε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και έχει ήδη συνεδριάσει δυο φορές, το φθινόπωρο του 2022 στην Πράγα και τον Ιούνιο στη Μολδαβία. Την επόμενη ημέρα επίσης στη Γρανάδα θα συνεδριάσει το Άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπου τα ζητήματα που βρίσκονται στην ατζέντα με πρώτο το μεταναστευτικό περισσότερο διχάζουν τα κράτη μέλη παρά δημιουργούν συνθήκες συνεννόησης.

Στη Γρανάδα εκτός απροόπτου θα βρεθεί και ο Τούρκος πρόεδρος Τ. Ερντογάν σε μια προσπάθεια να ξεκινήσει μια πρώτη συζήτηση με τους Ευρωπαίους για την προοπτική ανανέωσης της συμφωνίας του 2016 για το μεταναστευτικό, θέλοντας συγχρόνως όμως να αποσπάσει συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας και κυρίως για το θέμα της απελευθέρωσης της βίζας για τους Τούρκους πολίτες. 

Ο κ. Ερντογάν θα θελήσει στη Γρανάδα να κεφαλαιοποιήσει τον ρόλο της Τουρκίας στις συμφωνίες για την εξαγωγή σιτηρών και να προβάλει τη διαδικασία ομαλοποίησης των σχέσεων με την Ελλάδα, αλλά οι τελευταίες συνεχείς επιθέσεις στην Ε.Ε. και η σαφής επιλογή της στρατηγικής αυτονόμησης της Τουρκίας μάλλον δεν βοηθούν. Εξάλλου η συνεύρεσή του στον ίδιο χώρο με τον πρωθυπουργό της Σουηδίας, θα επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο το κλίμα καθώς το κάψιμο ομοιωμάτων του Τούρκου ηγέτη στη Στοκχόλμη από διαδηλωτές έχουν οδηγήσει σε νέα κρίση τις σχέσεις των δυο χωρών και σε πλήρες αδιέξοδο τη διαδικασία ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. 

Αν και το τυπικό της συνεδρίασης της EPC, επιτρέπει τις άτυπες διμερείς επαφές, σύμφωνα με πληροφορίες δεν έχει μέχρι στιγμής ορισθεί κάποια συνάντηση του Τ. Ερντογάν με τον Κ. Μητσοτάκη χωρίς να αποκλείεται βεβαίως σύντομη συνάντηση ενόψει και της επανέναρξης του πολιτικού διαλόγου. Όμως ο Ερντογάν θα έχει περισσότερο στο μυαλό του την προβολή της ισχύος της Τουρκίας και της «ανάγκης» της Ευρώπης να προσεταιρισθεί αυτή την ισχύ, ώστε να μπορέσει να παζαρέψει πιο αποτελεσματικά.

Στην EPC την παράσταση αναμένεται να κλέψει η προγραμματιζόμενη συνάντηση της ευρωπαϊκής ηγεσίας με τον πρωθυπουργό της Αρμενίας και τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν υπό το πρίσμα των νέων δεδομένων που έχει δημιουργήσει η στρατιωτική επικράτηση του Αζερμπαϊτζάν και η αυτοδιάλυση του Αρτσάχ στο Ναγκόρνο Καραμπάχ…

Στην ατζέντα της EPC βρίσκονται η «ψηφιακή εποχή, οι δεξιότητες, η Ενέργεια και το περιβάλλον και η Πολυμέρεια», θέματα αρκετά γενικά για να περιμένει κανείς συγκεκριμένα αποτελέσματα. Αλλά η πρόσθεση είναι να δοθεί θετικό μήνυμα κοινού βηματισμού της Ευρωπαϊκής Ηπείρου απέναντι στις προκλήσεις που έχει θέσει ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Αλλά και στις 6 Οκτωβρίου όταν συνεδριάσει το Άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με θέματα τη μετανάστευση και την «ικανότητα απορρόφησης» οι Ευρωπαίοι ηγέτες δύσκολα θα μπορέσουν να στείλουν χειροπιαστά θετικά μηνύματα. 

Η σκληρή γραμμή της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τ. Μελονι που βλέπει την πίεση  των μεταναστευτικών ροών να αυξάνεται δραματικά, οι αντιδράσεις της Πολωνίας στην απόφαση του Βερολίνου να επιβάλει ελέγχους στα μεταξύ τους σύνορα και οι διαφωνίες για τους «κανονισμούς αντιμετώπισης κρίσεων», προδιαγράφουν μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση και υπονομεύουν τη διαμόρφωση μιας αποτελεσματικής ευρωπαϊκής πολιτικής για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών.

Όσο για τη διεύρυνση τα θετικά μηνύματα που θέλουν να στείλουν οι 27 κυρίως στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων (φωτογραφίζοντας το 2030 ως χρόνο της επόμενης διεύρυνσης), αλλά και προς την Ουκρανία, τη Γεωργία, τη Μολδαβία που ενισχύουν τη γεωπολιτική επιρροή της Ε.Ε. και δημιουργεί νέες σοβαρές προκλήσεις ειδικά όταν θα διατηρούνται παγωμένες η «θερμές» συγκρούσεις  στα σύνορα τους, όταν έρθει η ώρα της διεύρυνσης.

Είναι όμως σοβαρές οι προκλήσεις σε οικονομικό επίπεδο καθώς τόσο η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) όσο και τα Διαρθρωτικά Ταμεία θα απαιτήσουν τεράστιες συνεισφορές από τα ήδη κράτη μέλη που θα κατευθύνονται στις υπό διεύρυνση χώρες. Και ειδικά όταν η συζήτηση αυτή έρθει σε χώρες του μεγέθους της Ουκρανίας (ακόμη και πριν τις τεράστιες καταστροφές που επέφερε ο πόλεμος) τότε η «ικανότητα απορρόφησης» της Ε.Ε., μάλλον εξανεμίζεται.