Η αιφνιδιαστική ακύρωση της επίσκεψης του υπουργού Άμυνας του Ισραήλ Μπένι Γκαντζ στην Ελλάδα την προηγούμενη εβδομάδα προκειμένου να επιθεωρήσει με τον Έλληνα ομόλογο του Νίκο Παναγιωτόπουλο το έργο συγκροτήσεως Διεθνούς Κέντρου Αεροπορικής Εκπαίδευσης στην Καλαμάτα που έχει αναλάβει έναντι χρυσού συμβολαίου η Ισραηλινή Εταιρεία Elbit και η «ξερή» ισραηλινή ανακοίνωση για τους λόγους της αναβολής σε συνδυασμό με την επικείμενη επίσκεψη του στην Άγκυρα δημιούργησαν αναντίρρητα κάποιον προβληματισμό ίσως και ενόχληση στην Αθήνα.
Να θυμίσουμε ότι στο παρά πέντε είχε αναβληθεί τον περασμένο Απρίλιο και η Επίσκεψη του ΑΓΕΕΘΑ στρατηγού Φλώρου στο Ισραήλ.
Ίσως, όλα τα παραπάνω να συνιστούν …σύμπτωση ίσως όμως, το πιθανότερο όπως εκτιμάται, είναι να συνδυάζονται όλα με την προσπάθεια του Ισραήλ να εξομαλύνει τις σχέσεις του με την Τουρκία. Η Ελλάδα και το Ισραήλ έχουν ορθότατα δομήσει σταδιακά μία ισχυρή, σταθερή και σημαντική στρατηγική συνεργασία λόγω σύγκλισης συμφερόντων (σημ. ο όρος «συμμαχία» έστω και αν χρησιμοποιείται ευρέως στην Ελλάδα είναι λανθασμένος γιατί συμμαχία είναι κάτι άλλο). Μέσα από αυτήν τη σύγκλιση αναπτύσσεται και μία ισχυρή φιλία μεταξύ των λαών μας. Δίπλα βέβαια σε αυτήν την στρατηγική συνεργασία βρίσκεται και η Κύπρος.
Ανεξάρτητα από τον τρόπο που η Ελλάδα επέδειξε την ενόχληση της δεν διστάζω να πω ότι η απογοήτευση που χρωμάτισε τα σχόλια που συνόδευσαν την σχετική ειδησεογραφία και τα λοιπά άρθρα είναι μάλλον αδικαιολόγητη. Από πλευράς του το Ισραήλ με μήνυμα του πρέσβη στην Αθήνα Νοάμ Κατζ στο Twitter κυκλοφόρησε μήνυμα του ίδιου του υπουργού Άμυνας αλλά και αναπληρωτή πρωθυπουργού Μπένι Γκαντζ.
Με το μήνυμα αυτό το οποίο προφανώς προήλθε μετά ολοήμερη «ζύμωση» στην Ιερουσαλήμ και στην Αθήνα και την τηλεφωνική επικοινωνία με τον Έλληνα ΥΕΘΑ, ο Γκαντζ επαναβεβαίωσε την εταιρική στρατηγική σχέση Ελλάδος Ισραήλ τονίζοντας ότι η «η βαθιά στρατηγική συνεργασία μεταξύ του Ισραήλ και της Ελλάδας είναι ακλόνητη και ότι δεσμεύεται τη συνέχιση εμβάθυνσης της εξαιρετικής αυτής αμυντικής και βιομηχανικής συνεργασίας».
Θα επαναλάβουμε ότι οι διεθνείς σχέσεις χαρακτηρίζονται από μία διάχυτη κυνικότητα καθόσον πρωτίστως τα συμφέροντα των κρατών είναι αυτά που τις καθορίζουν. Η Ελλάδα ούτε έχει το δικαίωμα ούτε είναι σε θέση να υπαγορεύσει στο Ισραήλ πως θα ασκήσει την εξωτερική του πολιτική επ' ωφελεία των δικών του συμφερόντων από τη στιγμή που τηρείται το πλαίσιο της στρατηγικής συνεργασίας και το ίδιο βέβαια ισχύει για το Ισραήλ. Οποιαδήποτε διαφορετική αντίληψη είναι λανθασμένη.
Το Ισραήλ εκτιμά ότι δεν μπορεί να συνεχίζει να έχει κακές σχέσεις με την Τουρκία την οποία μπορεί να μην μας αρέσει αλλά την αξιολογεί θετικά γεωπολιτικά. Άλλωστε οι βασικές παράμετροι του γεωπολιτικού περιβάλλοντος αλλάζουν και αυτό θα πρέπει και εμείς στην Ελλάδα να το λαμβάνουμε υπόψη μας.
Μετά την επίσκεψη του Προέδρου του Ισραήλ Ισαάκ Χέρτσογκ στην Τουρκία την 9 Μαρτίου (αφού είχε επισκεφθεί πρώτα την Ελλάδα) και την επίσκεψη Τσαβούσγλου στο Ισραήλ την 24 Μαρτίου, (πρώτη φορά μετά από 15 χρόνια), την 18 Αυγούστου ανακοινώθηκε ταυτόχρονα και στις δύο χώρες ότι αποφασίστηκε η πλήρης αποκατάσταση των διπλωματικών τους σχέσεων.
Το τελευταίο διάστημα αποφεύγονται και στις δύο χώρες δηλώσεις αλλά και ενέργειες που μπορεί να εκληφθούν ότι τορπιλίζουν την πορεία της εξομάλυνσης των σχέσεων τους αν και οι Τούρκοι αξιωματούχοι όταν αναφέρονται στην Ιερουσαλήμ την αποκαλούν με το αραβικό της όνομα Αλ Κουντζ.
Τώρα επίκειται την Τετάρτη η επίσκεψη Γκαντζ στην Άγκυρα όπου αναμένεται υποδοχή του με ιδιαίτερες τιμές κάτι για το οποίο διακρίνονται οι Τούρκοι αλλά και οι… Έλληνες. Όπως πληροφορούμαστε από την εφημερίδα Jerusalem Post είχε προηγηθεί πριν από μερικές εβδομάδες επίσκεψη του διευθυντή Αμυντικής Πολιτικής του ισραηλινού ΥΠΑΜ ταξιάρχου ε.α. Ντρορ Σαλόμ με σκοπό «να ανοίξουν ξανά οι δίαυλοι για αμυντικούς δεσμούς μεταξύ των χωρών και να συμφωνηθούν τα θέματα που θα συζητηθούν από τους υπουργούς» (ανακοίνωση υπουργείου Άμυνας Ισραήλ).
Δεν γνωρίζουμε πως θα εξελιχθεί η πορεία της εξομάλυνσης των σχέσεων Ισραήλ-Τουρκίας και μέχρι που θα φθάσει. Αυτό θα αξιολογηθεί από τα αποτελέσματα της επίσκεψης Γκαντζ στην Τουρκία και τη συνάντηση που θα έχει με τον όψιμα αυτόπαρουσιαζόμενο ως «περιστέρι της ειρήνης» Χουλουσί Ακάρ.
Πάντως, μία κυβερνητική αλλαγή με επάνοδο του Μπέντζαμιν Νετανιάχου στον πρωθυπουργικό θώκο μπορεί να αναστείλει αυτή την πορεία ή ακόμα και να ανατρέψει πολλά. Αυτό όμως θα το καθορίσει το εκλογικό σώμα του Ισραήλ που ψηφίζει σε λίγες ημέρες του οποίου το 20% είναι Μουσουλμάνοι Άραβες με ότι αυτό σημαίνει.
Σε κάθε περίπτωση όμως η καχυποψία θα κυριαρχεί στις τουρκοϊσραηλινές σχέσεις και όσο και αν η Άγκυρα περιορίσει την δραστηριότητα της τρομοκρατικής (έχει αναγνωριστεί από την ΕΕ έτσι) Χαμάς στην Τουρκία στο Ισραήλ γνωρίζουν ότι αυτή η χώρα θα αποτελεί ασφαλές άσυλο για τα στελέχη της.
Η δημιουργία εταιρικής στρατηγικής σχέσης μεταξύ Ελλάδος και Ισραήλ είναι στρατηγική επιλογή των δύο χωρών και έχει εμβαθυνθεί όλα αυτά τα χρόνια ανεξαρτήτως κυβερνήσεων και εξυπηρετεί τα μέγιστα τα συμφέροντα και των δύο χωρών. Αναμφίβολα θα πρέπει να είμαστε προσηλωμένοι σε αυτήν.
Οι χώρες βέβαια έχουν και τα δικά τους εθνικά συμφέροντα και όπως η βελτίωση των σχέσεων του Ισραήλ με την Τουρκία εξυπηρετεί τα εθνικά του συμφέροντα, χωρίς να επηρεάζει τη χώρα μας θα μπορούσε να πράξει ανάλογα και η Ελλάδα.
Χρειαζόμαστε αυτές τις στρατηγικές σχέσεις καθόσον παρέχουν στη χώρα μας την δυνατότητα στρατηγικής / εξωτερικής εξισορρόπησης και τη βοηθούν στην ευρύτερη ανάσχεση της τουρκικής επιθετικότητας. Παρ’ όλα αυτά παραφράζοντας τη γνωστή φράση του Παναγιώτη Κονδύλη θα λέγαμε ότι η συνολική αξία αυτής της στρατηγικής συνεργασίας για εμάς καθορίζεται και από το ειδικό βάρος που έχουμε εμείς οι ίδιοι ως χώρα μέσα στο πλαίσιο αυτής της σχέσης.
Κλείνοντας επισημαίνεται ότι από την επαναπροσέγγιση Ισραήλ-Τουρκίας απογοητεύονται αυτοί που στην πατρίδα μας βρίσκονταν σε μία απατηλή φαντασίωση και έχουν την εντύπωση ότι άλλοι θα φροντίσουν για την ασφάλεια και την άμυνα μας. Οι φίλοι μας στο Ισραήλ λένε «μην περιμένεις τους άλλους να κάνουν τους δικούς σου πολέμους». Αυτό λέγεται αυτοβοήθεια.
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής και Εκτελεστικός Διευθυντής στο «Παρατηρητήριο Ευρωμεσογειακής Ασφάλειας και Συνεργασίας»
