Εκτός των σχεδιασμών για την μεταφορά του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου προς τις αγορές μένει η Τουρκία και οι τελευταίες εξελίξεις στο κεφάλαιο αυτό κτυπούν «καμπανάκι» στην Άγκυρα που αισθάνεται ότι περιθωριοποιείται στο ενεργειακό παιγνίδι της περιοχής και αντιθέτως ισχυροποιούνται και ενισχύονται χώρες όπως η Κύπρος, το Ισραήλ, η Αίγυπτος και η Ελλάδα.
Η αντίδραση της Τουρκίας στις έρευνες στην Κύπρο, αλλά και η γενικευμένη αναθεωρητική πολιτική της στην Μεσόγειο και στο Αιγαίο, αποσκοπεί εκτός όλων των άλλων στο να κερδίσει μερίδιο από τους νέους φυσικούς πόρους που εντοπίζονται και κυρίως να αποκτήσει τον «έλεγχό» τους μέσω της μεταφοράς του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω αγωγών που θα διασχίζουν το τουρκικό έδαφος.
Οι εξελίξεις αυτές συμπίπτουν με την έναρξη των ερευνών στο Οικόπεδο 10 της Κυπριακής ΑΟΖ από τα δυο σκάφη που έχουν μισθωθεί από την EXXON MOBIL, έχοντας προκαλέσει και σε αυτή την περίπτωση την αντίδραση της Τουρκίας, που συνεχίζει να εκτοξεύει απειλές.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg, η Shell είναι σε προχωρημένες συνομιλίες για την αγορά 10bcm φυσικού αερίου τον χρόνο από το κυπριακό κοίτασμα «Αφροδίτη» και το ισραηλινό «Λεβιάθαν», μια συμφωνία που εφόσον ολοκληρωθεί θα αφορά ποσό 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τα επόμενα δέκα χρόνια.
Για τη SHELL η ολοκλήρωση της συμφωνίας, παρά τα προβλήματα που υπάρχουν για τον καθορισμό της τιμής αγοράς, είναι εξαιρετικά σημαντική καθώς θα κατευθύνει το φυσικό αέριο στον σταθμό LNG που διατηρεί στην Αίγυπτο και από εκεί θα έχει δυνατότητα εξαγωγής του σε υγροποιημένη μορφή.
Ερωτηματικό βεβαίως παραμένει ο τρόπος μεταφοράς του φυσικού αερίου από την κυπριακή και ισραηλινή ΑΟΖ στο τερματικό της Shell στο IDKU της Αιγύπτου και αν θα επιλεγεί η κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού ή θα προτιμηθεί η χερσαία οδός, με χρήση των αγωγών που υπάρχουν μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου. Όμως οι υπάρχουσες χερσαίες υποδομές θεωρούνται μικρής χωρητικότητας ώστε να καλύψουν και τα 10 bcm από το «Αφροδίτη» και το «Λεβιάθαν». Πάντως και το Bloomberg περιγράφει τον προβληματισμό που υπάρχει για το κόστος της εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων και της μεταφοράς του φυσικού αερίου, με δεδομένες τις σημερινές χαμηλές τιμές.
Συγχρόνως και η ΕΝΙ είναι έτοιμη να πουλήσει το 10% του τεράστιου αιγυπτιακού κοιτάσματος Zohr σε Fund των Εμιράτων για σχεδόν 900 εκατομμύρια δολάρια, ενώ έχει ήδη πουλήσει το 10% στην ΒΡ και το 30% στην ρωσική Rosneft.
Η ίδια κινητικότητα σημειώνεται όμως και στα ισραηλινά κοιτάσματα, όπου η κοινοπραξία που εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα Ταμάρ και Λεβιάθαν (Delek Drilling LP και Noble Energy Inc), σύμφωνα με ισραηλινή οικονομική ιστοσελίδα, βρίσκεται σε συνομιλίες με την εταιρία East Mediterranean Gas (EMG) για να αγοράσει τα δικαιώματα για τη χρήση του αγωγού φυσικού αερίου που συνδέει το Ισραήλ με την Αίγυπτο μέσω του Σινά. Η Κοινοπραξία θέλει να μεταφέρει μέσω του αγωγού το φυσικό αέριο που, βάσει της συμφωνίας των 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων, θα παρέχουν στην Αιγυπτιακή εταιρία Dolphinus Holdings. Οι άλλες δύο επιλογές της Κοινοπραξίας είναι η μεταφορά του φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο μέσω της Ιορδανίας ή μέσω νέου αγωγού από το Kerem Shalom κοντά στα αιγυπτιακά σύνορα.
Στο τραπέζι βεβαίως παραμένει και το μεγάλο project του αγωγού EAST MED, που θα μεταφέρει φυσικό αέριο προς την Ελλάδα και από εδώ προς την Ευρώπη, ένα έργο που έχει αποσπάσει καταρχήν τη στήριξη της Ε.Ε., στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής ανάπτυξης εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Ένα έργο που έχει και γεωστρατηγική σημασία, καθώς αναπτύσσει παράλληλα με το υποβρύχιο καλώδιο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας ένα αυτόνομο δίκτυο διασύνδεσης του Ισραήλ αλλά και της Αιγύπτου απευθείας με την Ευρώπη, μέσω δυο φιλικών χωρών, της Κύπρου και της Ελλάδας.
Παρά το γεγονός ότι ο υπουργός ενέργειας του Ισραήλ κ. Steinitz έστειλε και πάλι καθησυχαστικά μηνύματα ότι ο διάλογος με την Τουρκία για το ενδεχόμενο κατασκευής αγωγού και προς το τουρκικό έδαφος για τις υπόλοιπες ποσότητες φυσικού αερίου, είναι ξεκάθαρο ότι όσο υπάρχει το συγκεκριμένο καθεστώς στην Τουρκία, ούτε το Ισραήλ, ούτε η Αίγυπτος, ούτε η Κύπρος, θα παραδώσουν στις διαθέσεις της Τουρκίας το στρατηγικό όπλο του φυσικού αερίου.
Δεν είναι τυχαίο ότι την ώρα που η Τουρκία χρησιμοποιεί ως πρόσχημα για την πειρατική δράση στην Κυπριακή ΑΟΖ την διασφάλιση των συμφερόντων των Τουρκοκυπρίων, οι Τουρκοκύπριοι παραπέμπουν στο έγγραφο που είχε καταθέσει στον ΟΗΕ ο κ. Eroglu, βασικό σημείο του οποίου ήταν η εκ των προτέρων δέσμευση και της Λευκωσίας ότι σε κάθε περίπτωση το φυσικό αέριο του νησιού θα εξαχθεί μέσω... Τουρκίας.
N.M.
(φωτογραφία αρχείου AP)
