Αφού για περίπου 10 χρόνια είχαμε μείνει… «μακριά» από τη γειτονική μας Λιβύη, μετά τον αδικαιολόγητο στρατηγικό αιφνιδιασμό του Τουρκολιβυκού Μνημονίου που υποστήκαμε τον Νοέμβριο 2019, την κατάσταση που δημιούργησε και ότι έχει επακολουθήσει μέχρι σήμερα, στρεφόμαστε πάντα με ενδιαφέρον σε κάθε είδηση που αφορά σε αυτήν.
Εύλογοι οι προβληματισμοί μας λοιπόν, για το πως βαδίζει η απέναντι μας Βορειοαφρικανική αυτή χώρα στον δρόμο της ομαλοποίησης, μετά από τα γεγονότα που συνέβησαν τις δύο τελευταίες εβδομάδες και ιδιαίτερα τον τριήμερο που μας πέρασε.
Είναι μεγάλο λάθος να προσπαθούμε να καταλάβουμε τη Λιβύη, διαβάζοντας την με τα «δυτικά μας γυαλιά». Χρειάζεται επισταμένη μελέτη όλων των σημαντικών ιδιαιτεροτήτων της που αφορούν στην εθνολογική και φυλετική της δομή, τη διάσταση της ενέργειας, της ιστορίας της και οπωσδήποτε της γεωγραφικής της διαμερισμάτωσης.
Αναμφίλεκτα η ομαλοποίηση της κατάστασης στην Λιβύη μετά από δέκα χρόνια εμφύλιας διαμάχης και χάους ευνοεί την ασφάλεια και σταθερότητα στην περιοχή και φυσικά τα συμφέροντα της χώρας μας.
Στην Ελλάδα βλέπουμε τις εξελίξεις αναπόδραστα μέσα από το «Τουρκολιβυκό Μνημόνιο» και φυσικά μας ανησυχεί η ισχυρή πολιτική και στρατιωτική παρουσία και συνεπώς η επιρροή που ασκεί η Τουρκία στη Λιβύη, κομβικός παράγοντας για τις ηγεμονικές φιλοδοξίες της στην Ανατολική Μεσόγειο και ακόμα πιο πέρα.
Η Τουρκία πάτησε στη Λιβύη, επιδιώκει μόνιμη πλέον παρουσία και δεν πρόκειται να επιτρέψει πολιτική ομαλοποίηση αν δεν «εξασφαλιστεί» και στην «αυριανή ημέρα». Πρέπει εμείς να δούμε την κατάσταση εκεί χωρίς «ευσεβοποθισμούς» και να την αντιμετωπίσουμε όπως ακριβώς είναι και όχι όπως θα θέλαμε να είναι.
Η πραγματικότητα δυστυχώς επί του παρόντος δεν ευνοεί τα συμφέροντα μας. Έχουμε όμως και ένα σημαντικό «όπλο» που θα μιλήσουμε παρακάτω για αυτό.
Όσα ειπώθηκαν στη συνέντευξη Τύπου αμέσως μετά τη συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού με τον λεγόμενο μεταβατικό πρωθυπουργό της Κυβέρνησης Εθνική Ενότητας (ΝGU) Νταμπέιμπα την 6 Απριλίου από αυτόν, απέδειξαν ότι Μνημόνιο παραμένει και δεν ακυρώνεται.
Ανέδειξαν ταυτόχρονα τις αστειότητες κάποιων στην Αθήνα περί… «ελληνικής σφήνας» στην εκεί τουρκική επιρροή. Κάποιοι βέβαια χρησιμοποιούν το καθησυχαστικό επιχείρημα ότι η κυβέρνηση της Λιβύης είναι μεταβατική και δεν μπορεί να προχωρήσει σε τέτοιου είδους νομικές διευθετήσεις.
Ας έχουν αυτοί λοιπόν υπόψη τους ότι έξι μόνο ημέρες μετά την επίσκεψη Μητσοτάκη στη Λιβύη και την πρόσθετη νομιμοποίηση που έδωσε στον Νταμπέιμπα ακόμα ένας πρωθυπουργός της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς αυτός να «δώσει κάτι» πίσω στην Ελλάδα, ο Λίβυος πρωθυπουργός πήγε στην Άγκυρα επικεφαλής σχεδόν όλου του… Υπουργικού του Συμβουλίου και υπέγραψε 6 νέες σημαντικές Συμφωνίες που παγιώνουν την τουρκική επιρροή στη Λιβύη.
Για τις σχέσεις του πάμπλουτου και σκοτεινού Νταμπέιμπα με τον Ερντογάν και την Άγκυρα αλλά και πολλά άλλα που βοηθούν τον αναγνώστη στην κατανόηση της κατάστασης στη Λιβύη, έχουμε ήδη αναφερθεί σε ανάλυση μας στο Liberal την 22 Μαρτίου με τίτλο «Αποκωδικοποιώντας την κατάσταση στη Λιβύη και πως αυτή επηρεάζει την Ελλάδα» https://www.liberal.gr/diplomacy/apokodikopoiontas-tin-katastasi-stin-libui-kai-pos-auti-epireazei-tin-ellada/364939.
Ο Νταμπέιμπα μέχρι σήμερα δεν χάνει ευκαιρία να επιβεβαιώνει την δέσμευση της χώρας του στο Μνημόνιο υποστηρίζοντας ότι είναι μία Συμφωνία που ευνοεί τα συμφέροντα της Λιβύης, κάτι που δήλωσε εμφατικά και μπροστά στον Έλληνα Πρωθυπουργό.
Το άλλο κρίσιμο στοιχείο που επηρεάζει ευνοϊκά την κατάσταση υπέρ της Τουρκίας και συνεπώς είναι δυσμενές για εμάς είναι πέρα από την πολιτική επιρροή που ασκεί η Άγκυρα στους πολιτικούς και επιχειρηματικούς κύκλους η ισχυρή της στρατιωτική της παρουσία.
Μπορεί η Διεθνής Κοινότητα ουσιαστικά να αδιαφορεί για το «Τουρκολιβυκό Μνημόνιο», αλλά ανησυχεί και θεωρεί επιβεβλημένη μαζί με άλλες διευθετήσεις και την αποχώρηση όλων των ξένων δυνάμεων προκειμένου να εξελιχθεί απρόσκοπτα ο δρόμος προς την ομαλοποίηση και τις εκλογές.
Αυτό δείχνει εξ άλλου και η κοινή δήλωση των πρεσβευτών των ΗΠΑ, της Γαλλίας, Ιταλίας, Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου της 6 Μαΐου για πλήρη συμμόρφωση της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας, της Βουλής των Αντιπρόσωπων και όλων των σχετικών θεσμών της Λιβύης με το Ψήφισμα 2570 του ΣΑ/ΟΗΕ που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και την αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων.
Η κυβέρνηση Νταμπέιμπα επιδιώκει την παραμονή των μισθοφόρων που έφερε η Τουρκία από την Συρία αλλά και των Τούρκων Στρατιωτικών που βρίσκονται για να ισχυροποιεί την θέση της, και να διευκολύνεται στις μεθοδεύσεις της για διαμόρφωση του «αύριο» προς όφελος αυτής και των «αφεντικών» της στην Άγκυρα.
Από κοινού με τους Τούρκους υποστηρίζει ότι οι Τούρκοι στρατιωτικοί (αοριστία για τους Σύρους μισθοφόρους) βρίσκονται εκεί μετά από Συμφωνία με τη νόμιμη κυβέρνηση του Σάρατζ.
Εδώ παρενθετικά να αναφέρουμε ότι πρόκειται για συμβούλους, εκπαιδευτές, χειριστές Α/Α Όπλων και UAVs, προσωπικό υποστήριξης της Αεροπορικής Βάσης Αλ Ουατίγια και της Ναυτικής Βάσης στην Μισράτα που εκτιμάται ότι ξεπερνούν τα 800.
Στις ΗΠΑ το «πουλούν» ως αντιστάθμισμα των Ρώσων της Wagner που βρίσκονται κυρίως στην Σύρτη,
Όμως υπάρχουν και πολιτικά κόμματα μέσα στη Λιβύη αλλά και η ίδια η υπουργός Εξωτερικών, η αμερικανοσπουδασμένη Νατζίλα Μανγκούς θέτουν ως επιτακτική ανάγκη την αποχώρηση αυτών δυσαρεστώντας πρωτίστως την Τουρκία και τους εντολοδόχους της μέσα στη χώρα.
Για την πολεμική που ασκείται στην Λίβυα ΥΠΕΞ μέσα και έξω από την Λιβύη καθώς επίσης για την προσπάθεια ενόπλων να εισέλθουν στον ξενοδοχείο Κορίνθια την νύχτα Παρασκευής προς Σάββατου και τις προσπάθειες της Άγκυρας για τον έλεγχο της καταστάσεως στη Λιβύη έγραψε στο Liberal το Σάββατο ο διπλωματικός συντάκτης Νίκος Μελέτης. https://www.liberal.gr/diplomacy/sfodri-antidrasi-sto-politiko-praxikopima-pou-epicheirei-i-agkura-sti-libui/375896.
Γεννάει όμως απορίες η σιωπή μέχρι αυτή την στιγμή που συντάσσεται το άρθρο αυτό της Αποστολής του ΟΗΕ στην χώρα (UNSMIL) όπως και η έντονη καταδίκη της ΕΕ και φυσικά η υποβάθμιση αυτού του επεισοδίου από το Τριμελές Προεδρείο της Λιβύης.
Αξίζει όμως να πούμε δυο λόγια παραπάνω για την ΥΠΕΞ της Λιβύης Νατζίλα Μαγκνούς η οποία ουδόλως ήταν επιλογή του Νταμπέιμπα καθώς ο ίδιος αρχικά τοποθέτησε την Λάμια Αμπουσεντρά του ριζοσπαστικού κόμματος Αλ Ουατάν του οποίου ο αρχηγός Αμπτελχακίμ Μπελχάτζ είναι Ισλαμιστής και πρώην Στρατιωτικός Διοικητής της Ισλαμικής Ομάδος Μάχης με την οποία συνδέεται ο Μεγάλος Μουφτής της Λιβύης ισλαμιστής Σαντίκ αλ Γκαχαριάνι που δαιμονοποίησε την Μανγκούς χαρακτηρίζοντας την ποταπή και όργανο του σιωνισμού!
Ο Νταμπέιμπα σιωπά στις επιθέσεις εναντίον της… υπουργού του που γίνονται από τον φιλικό του Τύπο στην Τρίπολη, όπως επίσης και ο Πρόεδρος Αλ Μένφι.
Η κ. Μανγκούς έχει αφήσει θετικές εντυπώσεις μέχρι σήμερα σε διεθνές επίπεδο και ευτυχώς ένας από τους δημόσιους υπερασπιστές της είναι ο Αμερικανός Πρέσβης στην Λιβύη κ. Νόρλαντ με ότι αυτό σημαίνει.
Αξίζει να πούμε ότι την Παρασκευή πήγε στη Φεζάν (το τρίτο εδαφικό διαμέρισμα της χώρας στον Νότο όπου κυριαρχούν οι φυλές Τουαρέγκ και Τούμπου), σε μεγάλο βαθμό κράτος εν κράτει και συναντήθηκε με τους αρχηγούς των εκεί φατριών στην πόλη Σέμπχα και στην Κατρούν και μετά μετέβη στη... μεθόριο (καταχρηστικά η λέξη) με τον Νίγηρα και στο Γκαχατ όπου διακινούνται παράνομοι μετανάστες. Τόλμησε κάτι που κανείς ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος είχε κάνει από το 2010.
Ούτε ο πολύ «κούλογλης» (απόγονος Οθωμανών) Σάρατζ, αλλά ούτε ο τωρινός πρωθυπουργός Νταμπέιμπα. Παρεμπιπτόντως ο Νταμπέιμπα ούτε στην Βεγγάζη είναι σε θέση να πάει με τους όρους που βάζει ο κυρίαρχος της Κυρηναϊκής Χαλίφα Χάφταρ ο οποίος συνεχίζει να είναι βασικός παίκτης, ιδιαίτερα μετά την επαναπροσέγγιση του με τον Πρόεδρο της Βουλής Αγκίλα Σάλεχ.
Από μέρους μας απαιτείται να είμαστε διαρκώς παρόντες στη Λιβύη και να παρακολουθούμε με την δέουσα προσοχή τις εξελίξεις. Δεν ξέρουμε πόσο «μεταβατική» θα είναι η κυβέρνηση αυτή και αν τελικά διεξαχθούν οι εκλογές την 24 Δεκεμβρίου κάτι που θα χαροποιούσε την Άγκυρα.
Η Ελλάδα θα πρέπει να τονίσει εμφατικά στην κυβέρνηση της Λιβύης και προσωπικά τόσο τον πρωθυπουργό Νταμπέιμπα όσο και τον επικεφαλής του Προεδρικού Συμβουλίου Αλ Μένφι ότι αν συνεχίσει να συντηρεί και να επιβεβαιώνει όλες τις εχθρικές ενέργειες που θίγουν τα ελληνικά συμφέροντα και το πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου, οποιαδήποτε συνδρομή της ΕΕ προς την Λιβύη θα μπλοκαριστεί από αυτήν.
Άλλωστε αυτή ήταν η εξ αρχής δέσμευση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και δυστυχώς δεν την ακούσαμε ως σαφή προειδοποίηση στην επίσκεψη του στην Τρίπολη.
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής και Εκτελεστικός Διευθυντής στο «Παρατηρητήριο Ευρωμεσογειακής Ασφάλειας και Συνεργασίας»
