Μήνυμα στην Τουρκία μέσω ΟΗΕ έστειλε η Αθήνα καθώς με επιστολή της στον ΓΓ του ΟΗΕ απορρίπτει τους τουρκικούς ισχυρισμούς για την Συμφωνία Ελλάδας -Αιγύπτου, προβάλει τις θέσεις της για τα δικαιώματα των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες και ξεκαθαρίζει ότι οι Διερευνητικές συνομιλίες θα έχουν αντικείμενο την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας αλλά δεν πρόκειται να γίνουν υπό καθεστώς στρατιωτικής πίεσης και απειλών.
Στην επιστολή της (A/75/375–S/2020/958 με ημερομηνία 29 Σεπτεμβρίου που δημοσιεύθηκε στις 5 Οκτωβρίου ) η Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ πρέσβης Μαρία Θεοφίλη επαναλαμβάνει την θέση της Ελλάδας ότι τα νησιά ανεξαρτήτως μεγέθους δημιουργούν θαλάσσιες ζώνες πέραν των χωρικών υδάτων ,που «επιβεβαιώθηκε στην πράξη με τις συμφωνίες με Αίγυπτο και Ιταλία», αναδεικνύοντας την «παραπλανητική και αυθαίρετη ανάγνωση της διεθνούς νομολογίας» από την Τουρκία.
Ιδιαίτερη σημασία έχει ότι η Ελληνική επιστολή επαναβεβαιώνει και κάνει ειδική μνεία στην γνωστή ως τροπολογία Μανιάτη ,η οποία έχει γνωστοποιηθεί στον ΟΗΕ και βάσει της οποίας τα εξωτερικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας εφόσον δεν έχει υπάρξει ακόμη συμφωνία οριοθέτησης θα είναι στην μέση γραμμή. Και όπως επισημαίνεται στην επιστολή με βάση αυτή ακριβώς την πρόβλεψη, η Ελλάδα διαμαρτυρήθηκε στον ΟΗΕ διότι οι τουρκικές NAVTEX για έρευνες αφορούσαν μέρος της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Αυτή η αναφορά διαλύει και τις παρερμηνείες που είχαν υπάρξει ,ότι η διαχείριση της κρίσης του Oruc Reis μπορούσε να ερμηνευθεί και ως υπαναχώρηση της Ελλάδας απο την θέση της για ύπαρξη ipso facto και ab initio δικαιωμάτων στην υφαλοκρηπίδα της Ανατολικής Μεσογείου ,ακόμη και αν πρόκειται για μη οριοθετημένη υφαλοκρηπίδα.
Η ελληνική επιστολή:
«Επιστολή της 29ης Σεπτεμβρίου 2020 του Μόνιμου Αντιπροσώπου της Ελλάδας στα Ηνωμένα Έθνη προς τον Γενικό Γραμματέα
Κατόπιν εντολής της κυβέρνησής μου, έχω την τιμή να ανακοινώσω τα ακόλουθα σχετικά με την επιστολή του Μόνιμου Αντιπροσώπου της Τουρκίας προς τα Ηνωμένα Έθνη προς τον Γενικό Γραμματέα (A/74/997-S/2020/826). Η συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου που υπεγράφη στις 6 Αυγούστου 2020 σχετικά με την οριοθέτηση των Αποκλειστικών Οικονομικών ζωνών τους είναι το αποτέλεσμα διαπραγματεύσεων καλής πίστης και συνεργασίας μεταξύ δύο γειτονικών χωρών με αντικείμενες ακτές, με στόχο την ειρηνική διευθέτηση των ζητημάτων θαλάσσιας οριοθέτησης και βάσει του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών διατάξεων της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, στην οποία και τα δύο κράτη είναι συμβαλλόμενα μέρη. Αυτή η συμφωνία, όπως και αυτή με την Ιταλία νωρίτερα, αποτελεί μέρος της στρατηγικής της Ελλάδας για τη σύναψη συμφωνιών οριοθέτησης με όλους τους γείτονές της, με πλήρη σεβασμό του δικαίου της θάλασσας.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η μονομερής αποχώρηση της Τουρκίας από τις διμερείς διερευνητικές συνομιλίες με την Ελλάδα, που συμφωνήθηκε να ξαναρχίσουν στο πλαίσιο του διαλόγου που διευκολύνεται από τη Γερμανία, με το πρόσχημα της σύναψης της προαναφερθείσας συμφωνίας, είναι παράλογη και θέτει υπό αμφισβήτηση την ειλικρίνεια των προθέσεων της Τουρκίας να διεξάγει διάλογο με την Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό, η ανάπτυξη τουρκικών ερευνητικών σκαφών και στρατιωτικών μονάδων σε μια περιοχή που περιλαμβάνει μέρος της ελληνικής υφαλοκρηπίδας όχι μόνο παραβίαζε το διεθνές δίκαιο, αλλά αποκαλύπτει και τους πραγματικούς στόχους της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Η χώρα μου έχει επανειλημμένα απορρίψει τους αβάσιμους και παράνομους ισχυρισμούς της Τουρκίας στην περιοχή με τις επιστολές της 19ης Φεβρουαρίου 2020 (A/74/710-S/2020/129), 19 Μαρτίου 2020 20 (A/74/758) και 20 Απριλίου 2020 (A/74/819) και ρηματική διακοίνωσή της 2ας Σεπτεμβρίου 2020 (A/74/1006).
Θα ήθελα για άλλη μια φορά να τονίσω ότι, κατά την άποψη της κυβέρνησής μου, το Μνημονιο μεταξύ της Τουρκίας και της κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης για τη θαλάσσια οριοθέτηση είναι άκυρο και δεν έχει καμία νομική επίπτωση στα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας (βλ. την επιστολή της 9ης Δεκεμβρίου 2019 που επισυνάπτεται στην επιστολή της 14ης Φεβρουαρίου 2020 (A/74/706)· παραβιάζει τους κανόνες του δικαίου της θάλασσας όσον αφορά τη θαλάσσια οριοθέτηση, καθώς και εκείνους που αφορούν τα δικαιώματα των νησιών για τη δημιουργία θαλάσσιων ζωνών πέραν των χωρικών τους ζωνών. Η Ελλάδα απορρίπτει επίσης για άλλη μια φορά την παραπλανητική, αυθαίρετη και εσφαλμένη ανάγνωση από την Τουρκία της διεθνούς νομολογίας σχετικά με τη θαλάσσια οριοθέτηση, καθώς και των σχετικών αρχών και συμπερασμάτων που διαμόρφωσαν τα διεθνή δικαστήρια, με στόχο την αναδιαμόρφωση της γεωγραφίας της περιοχής. Στο πλαίσιο αυτό, θα ήθελα να υπενθυμίσω την επιστολή μου προς τον Γενικό Γραμματέα της 20ής Απριλίου 2020 (A/74/819) και τη ρηματική διακοίνωση της 2ας Σεπτεμβρίου 2020 (A/74/1006). Όπως έχει επανειλημμένως τονίσει η χώρα μου στις προηγούμενες επιστολές μου, τα νησιά, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, δημιουργούν θαλάσσιες ζώνες (ηπειρωτική/αποκλειστική οικονομική ζώνη) πέρα από τα χωρικά τους ύδατα, όπως κάθε χερσαίο έδαφος. Αυτό επιβεβαιώθηκε στην πράξη από τις συμφωνίες θαλάσσιας οριοθέτησης που συνήψε η Ελλάδα με την Ιταλία και την Αίγυπτο. Επιπλέον, η Ελλάδα έχει, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, αυτοδικαίως και εξ υπαρχής αποκλειστικά κυριαρχικά δικαιώματα επί της υφαλοκρηπίδας της, συμπεριλαμβανομένης και αυτης των νησιών της . Από την άποψη αυτή, η Ελλάδα έχει επανειλημμένα ενημερώσει τα Ηνωμένα Έθνη ότι, ελλείψει συμφωνιών θαλάσσιας οριοθέτησης, τα εξωτερικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (αφού κηρυχθεί ) είναι η μεση γραμμή κάθε σημείου της οποίας είναι η ίση απόσταση από τα πλησιέστερα σημεία των γραμμών βάσης (ηπειρωτικά και νησιωτικά) από τα οποία μετράται το εύρος των χωρικών υδάτων. Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, η Ελλάδα διαμαρτυρήθηκε, διμερώς και με επιστολή της 11ης Αυγούστου 2020 προς τον Γενικό Γραμματέα (A/74/988-S/2020/795), κατά των μη εξουσιοδοτημένων τουρκικών προειδοποιήσεων ναυσιπλοΐας(NAVTEX) με τις οποίες η Τουρκία αποφάσισε να πραγματοποιήσει παράνομες δραστηριότητες έρευνας υδρογονανθράκων σε μέρος της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, καθώς και κατά οποιασδήποτε τέτοιας επακόλουθης παράνομης δραστηριότητας.
Η Ελλάδα, σεβόμενη πλήρως τις αρχές των Ηνωμένων Εθνών και του Διεθνούς Δικαίου, είναι έτοιμη να επαναλάβει τις διερευνητικές συνομιλίες με την Τουρκία από το σημείο που διακόπηκαν τον Μάρτιο του 2016. Οι συνομιλίες αυτές, όπως είναι γνωστό, αφορούν την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο και θα πρέπει να διεξάγονται σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και όχι υπό συνθήκες στρατιωτικής πίεσης και απειλών. Ένα τέτοιο πλαισιο δράσης απαιτεί, ωστόσο, από την Τουρκία να εγκαταλείψει τις προαναφερθείσες παράνομες δραστηριότητες της και να απέχει από ενέργειες που υπονομεύουν τη διεθνή νομιμότητα, την ειρήνη και τη σταθερότητα. Θα σας ήμουν ευγνώμων αν μπορούσατε να έχετε κυκλοφορήσει την παρούσα επιστολή ως έγγραφο της Γενικής Συνέλευσης, στο σημείο 76 (α) της ημερήσιας διάταξης και του Συμβουλίου Ασφαλείας και να την δημοσιεύσετε στον δικτυακό τόπο του Division for Ocean Affairs and the Law of the Sea καθώς και στην επόμενη έκδοση του Law of the Sea Bulletin.
Μαρία Θεοφίλη
Πρέσβης Μόνιμη Αντιπρόσωπος»
