Η άρνηση του προέδρου των Σκοπίων, Γκιόργκε Ιβάνοφ, να αποδεχθεί λύση στο ονοματολογικό για συνολική χρήση (erga omnes) έβγαλε από τη δύσκολη θέση την κυβέρνηση που είχε περιπλακεί σε ένα ακόμη ψέμα.
Διέρρεε ότι είχε κλείσει η συμφωνία και το μόνο που απέμενε ήταν το περίφημο τηλεφώνημα του Αλέξη Τσίπρα προς τον Ζόραν Ζάεφ και το ραντεβού στις γραφικές Πρέσπες, για να ολοκληρωθεί το άνισο ειδύλλιο μεταξύ των δύο χωρών.
Ο κ. Κοτζιάς με καπλάζουσα φαντασία είχε σκιαγραφήσει το ρομαντικό σκηνικό δηλώνοντας ότι ονειρεύεται την υπογραφή αυτής της συμφωνίας σε ένα σημείο στα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών, σε μια ωραία γιορτή. Συνάμα με… ιδεατό ανθρωπισμό δήλωνε ότι «μέσω της επίλυσης της ονομασίας θα εμβαθύνουμε την συνεργασία μας σε όλα τα πεδία της πολιτικής. Από την συνεργασία μεταξύ των κυβερνήσεων μέχρι την συνεργασία μεταξύ των πανεπιστημίων, και την συνεργασία των κοινωνιών» (μόνο πανανθρώπινη αγάπη και ειρήνη δεν ευχήθηκε).
Την ίδια στιγμή στο Μαξίμου «δαγκώνονταν» (κι όχι μόνο), και αυτό όχι επειδή - όπως ερμηνεύτηκε από κάποιους - πήρε τη δόξα από τον Τσίπρα γιατί ήθελε να αναγγείλει αυτός την συμφωνία. Απλώς γνώριζαν ότι καμιά συμφωνία δεν είχε επιτευχθεί. Γι'' αυτό και ο Δημήτρης Τζανακόπουλος δήλωνε μεν ότι «βρισκόμαστε στην τελική ευθεία», αλλά συμπλήρωνε ότι «κανείς δεν μπορεί να προεξοφλεί το αποτέλεσμα σε μια τόσο πολύπλοκη διαπραγμάτευση». Και χθες το Μαξίμου απαντώντας στη ΝΔ διαβεβαίωσε ότι «μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμιά συμφωνία».
Ως εκ τούτου και το περίφημο τηλεφώνημα που θα έκανε ο Τσίπρας στον Ζάεφ και περίμενε ο δημοσιογραφικός κόσμος, και ευρύτερα η κοινή γνώμη, με αδημονούσα περιέργεια, ήταν μια επικοινωνιακή φανφάρα, εκπεμπόμενη από «διπλωματικές πηγές»...
Σε όλο το διάστημα υπήρξαν τακτικισμοί που γέμισαν ειδησεογραφικές σελίδες, αλλά όχι τακτική εκ μέρους της χώρας μας, εν αντιθέσει με τη μελετημένη τακτική του Ζάεφ. Ο Σκοπιανός πρωθυπουργός, προτρεπόμενος και καθοδηγούμενος κυρίως από τους Αμερικανούς που ήθελαν τα Σκόπια στο ΝΑΤΟ, και δευτερευόντως από τους Γερμανούς, προσπάθησε να κλείσει μέτωπα. Το πρώτο ήταν με τη Βουλγαρία με την οποία υπέγραψε σύμφωνο φιλίας, καλής γειτονίας και συνεργασίας.
Στη συνέχεια εστράφη προς την Ελλάδα, η οποία με την σειρά της υπέστη την αμερικανογερμανική πίεση. Σε όλο αυτό το διάστημα η σκοπιανή ηγεσία ήταν λαλίστατη και γνωστοποιούσε σε ποιο στάδιο βρισκόταν η διαδικασία. Τα μαθαίναμε όλα από τους σκοπιανούς, ενώ η ελληνική πλευρά τηρούσε μια υποτιμητική προς το λαό, αιδήμονα σιγή, ακόμη και για θέματα που είχαν διαρρεύσει εκ των βορείων… συνμακεδόνων!
Ετσι μάθαμε ότι οι Σκοπιανοί έχουν κατακτήσει Γλώσσα και Ταυτότητα, και μείναμε με την απορία εμείς τι κατακτήσαμε άραγε; Ακρα του τάφου σιωπή! Ίσως δεν είχαμε και τίποτα, οπότε ως προς τι η ενημέρωση;
Η μυστικότητα επί της διαδικασίας ήταν στρατηγική κυρίως του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών με την αποδοχή του Μαξίμου. Το ΥΠΕΞ ήταν πομπός αισιοδοξίας για το τελικό αποτέλεσμα, αλλά αυτή η εικόνα λειτουργούσε παραμορφωτικά και υπέκρυπτε ουσιώδεις πτυχές του προβλήματος. Μια από αυτές ας πούμε, είναι το γεγονός ότι ο κ. Ντιμιτρόφ ποτέ δεν είχε δηλώσει ότι αποδέχεται το erga omnes. Αρα πως ολοκληρώθηκαν όσα είχαν αναθέσει οι δύο πρωθυπουργοί στους υπουργούς τους;
Παράλληλα, ενώ η σκοπιανή πλευρά είχε θέσει από την αρχή όρους και κόκκινες γραμμές, η ελληνική εισερχόταν με λευκή σελίδα. Μόνο ο Έλληνας Πρωθυπουργός, υπό το κλίμα πίεσης πάντως που είχαν δημιουργήσει τα - κατ'' αυτόν - συλλαλητήρια του «ετερόκλητου όχλου», έθεσε ως προϋπόθεση το erga omneς, κατά την συνάντησή του με τον Ζάεφ τον Φεβρουάριο στο Νταβός.
Το πρόβλημα της διαπραγμάτευσης αντανακλά το μεγάλο εσωτερικό πρόβλημα της κυβέρνησης, και δη τις σχέσεις του πρωθυπουργού με τον υπουργό των Εξωτερικών. Ο δεύτερος πήρε «εργολαβία»» την επίλυση των περιφερειακών θεμάτων και ο πρώτος του το επέτρεψε, καθώς όπως έχουμε πει, λόγω της πολιτικής κουλτούρας του, τα εθνικά θέματα ήταν γι'' αυτόν terra incognita. Δεν χωρούσαν στον αριστερό διεθνισμό του. Όμως το κυβερνητικό πρόβλημα συνοχής και εθνικού προγραμματισμού παραμένει. Σε ένα θέμα που μας ταλαιπωρεί 35 χρόνια, πρωθυπουργός και ΥΠΕΞ δεν έχουν σημείο συνάντησης – και μάλλον ούτε επικοινωνίας!
Τέλος, εκτός ισχυρής παρέμβασης των Αμερικανών που θα ανατρέψουν τα δεδομένα, η δυναμική δείχνει προς το παρόν ευθύγραμμη. Οι συνομιλίες στο παρά πέντε θα καταρρεύσουν, ο Κοτζιάς θα έχει πετάξει το μπαλάκι στον Τσίπρα (εγώ τα είχα έτοιμα), και θα διατηρήσει το «πατριωτικό» προφίλ που δημιούργησε δυσκολεύοντας τις συνομιλίες στο Κυπριακό. Ο δε Πρωθυπουργός θα απαλλαγεί από ένα εκλογικώς κοστοβόρο πρόβλημα.
Αν βέβαια παρέμβουν αποφασιστικά οι Αμερικανοί χάριν του ΝΑΤΟ και αλλάξουν τα δεδομένα, αυτό δεν θα είναι για καλό μας…
