Του Νίκου Μελέτη
Η αναθεώρηση του Συντάγματος της ΠΓΔΜ, προκειμένου να ενσωματώσει την όποια νέα συμφωνία επί του ονοματολογικού καταλήξουν Αθήνα και Σκόπια, αναδεικνύεται σε κομβικό ζήτημα που αφορά τόσο την εγγύηση εφαρμογής της erga omnes λύσης, αλλά και της απάλειψης κάθε αλυτρωτικού στοιχείου το οποίο περιβάλλεται τώρα με συνταγματική νομιμοποίηση.
Το ζήτημα της συνταγματικής αναθεώρησης είναι εξαιρετικά προβληματικό και για τις δύο χώρες: Η ελληνική κυβέρνηση απέναντι σε μια κοινή γνώμη που κάθε άλλο παρά έτοιμη είναι να δεχθεί έναν συμβιβασμό για το όνομα, δεν θα μπορέσει να περάσει μια λύση ενόσω το Σύνταγμα της ΠΓΔΜ θα συνεχίζει να ομιλεί για «Μακεδονικό» Λαό και «Μακεδονική» γλώσσα ούτε για «εκπατρισμένους Μακεδόνες» και «Μακεδονικό λαό στις γειτονικές χώρες».
Το Σύνταγμα της γειτονικής χώρας έχει υποστεί αλλεπάλληλες διαδικασίες αναθεώρησης, πριν την Ενδιάμεση Συμφωνία αλλά και με την Συμφωνία της Αχρίδας, οι οποίες απάλειψαν ακραίες αναφορές αφήνοντας όμως πολλά προβληματικά σημεία.
Το Σύνταγμα καθορίζει ως «Μακεδονική» τη γλώσσα, ενώ ορίζει ότι η ιθαγένεια των πολιτών είναι η «ιθαγένεια της Δημοκρατίας της Μακεδονίας».
Είναι προφανές ότι δεν μπορεί να υπάρξει συμφωνία η οποία θα είναι erga omnes και θα κλείνει κάθε παράθυρο στον αλυτρωτισμό και τον «Μακεδονισμό», εάν παραμείνει συνταγματικά κατοχυρωμένη η ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας» σε ό,τι αφορά την ιθαγένεια και ο όρος «Μακεδονική» αναφορικά με τη γλώσσα.
Είναι ενδεικτικά τα αποσπάσματα από το Σύνταγμα της ΠΓΔΜ που ακολουθούν:
-Αρχικό προοίμιο
«...Λαμβάνοντας ως σημείο εκκίνησης της ιστορικής, πολιτιστικής και πνευματικής και της κρατικής κληρονομίας του Μακεδονικού Λαού και του αγώνα του μέσω των αιώνων για εθνική και κοινωνική ελευθερία καθώς και για την δημιουργία του δικού του κράτους και ειδικά τις παραδόσεις της πολιτειακής κατάστασης και νομιμότητας της Δημοκρατίας του Κρουσόβου και των ιστορικών αποφάσεων της Αντιφασιστικής Συνέλευσης της Λαϊκής Απελευθέρωσης της Μακεδονίας ( Anti- Fascist Assembly of the People's Liberation of Macedonia), μαζί με την συνταγματική και νομική συνέχεια του Μακεδονικού κράτους σαν κυρίαρχη Δημοκρατία εντός της Ομοσπονδιακής Γιουγκοσλαβίας και την ελεύθερα διακηρυχθείσα βούληση των πολιτών της Δημοκρατίας της Μακεδονίας στο δημοψήφισμα της 8ης Σεπτεμβρίου 1991, όπως και το ιστορικό γεγονός ότι η Μακεδονία ιδρύθηκε ως εθνικό κράτος του Μακεδονικού λαού, στην οποία προβλέπεται πλήρης ισότητα ως πολίτες και μόνιμη συνύπαρξη του Μακεδονικού λαού με τους Αλβανούς, τους Τούρκους, τους Βλάχους, του Ρομανί και άλλες εθνικότητες που ζουν στην Δημοκρατία της Μακεδονίας.
….η Βουλή της Δημοκρατίας της Μακεδονίας εγκρίνει το ΣΥΝΤΑΓΜΑ της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ της ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ»
Η τροπολογία στο προοίμιο βελτιώνει τις διατυπώσεις αλλά και πάλι αναφέρεται σε «Μακεδονικό» λαό με παραπομπές στην Δημοκρατία του Κρουσόβου και στο ASNOM, που αποτέλεσαν τις κολυμβήθρες του «Μακεδονισμού» και του αγώνα για την «απελευθέρωση» της Μακεδονίας και της δημιουργίας «Μακεδονικού» κράτους.
- Τροπολογία 4 Προοίμιο
«Οι πολίτες της Δημοκρατίας της Μακεδονίας, ο Μακεδονικός λαός καθώς και οι πολίτες που ζουν εντός των συνόρων της, και είναι μέλη του Αλβανικού λαού, του Τουρκικού λαού, του βλάχικου, του Σερβικού, του Ρομανί, του Βοσνιακού λαού και άλλων παίρνουν την ευθύνη για το παρόν και το μέλλον της πατρογονικής γης, γνωρίζοντας και ευγνωμονώντας τους προγόνους για τις θυσίες και την αφοσίωση τους στον αγώνα τους για τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτους της Μακεδονίας και υπεύθυνοι για τις μελλοντικές γενεές να διατηρήσουν και να αναπτύξουν ό,τι είναι πολύτιμο από την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά και τη συνύπαρξη εντός της Μακεδονίας, τα ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις έναντι του κοινού καλού - Δημοκρατίας της Μακεδονίας - σύμφωνα με την παράδοση της Δημοκρατίας του Κρούσοβο και τις αποφάσεις του Αντιφασιστικής Λαϊκής Απελευθερωτικής Συνέλευσης της Μακεδονίας (ASNOM) και το δημοψήφισμα της 8ης Σεπτεμβρίου, 1991, αποφάσισαν να συστήσουν τη Δημοκρατία της Μακεδονίας ως ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος…»
-Τα άρθρα 4 και 7 του συντάγματος καθορίζουν την ιθαγένεια και την γλώσσα ως «Μακεδονική»:
Άρθρο 4:
«Οι πολίτες της Δημοκρατίας της Μακεδονίας έχουν την ιθαγένεια της Δημοκρατίας της Μακεδονίας….»
Άρθρο 7
«Η Μακεδονική γλώσσα στην γραπτή μορφή χρησιμοποιεί το Κυριλλικό αλφάβητο και είναι η επίσημη γλώσσα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας…»
Βασικό στοιχείο αλυτρωτισμού στο Σύνταγμα είναι και το άρθρο 49 που αναφέρεται στο ενδιαφέρον της χώρας για «Μακεδονικές» μειονότητες σε γειτονιές χωρείς» και «εκπατρισμένος Μακεδόνες»:
- Άρθρο 49
«Η Δημοκρατία ενδιαφέρεται για το καθεστώς και τα δικαιώματα εκείνων των προσώπων που ανήκουν στον Μακεδονικό Λαό σε γειτονικές χώρες καθώς και για τους εκπατρισμένους Μακεδόνες..»
Τροπολογία 2 (στο άρθρο 49)
«Στην άσκηση αυτού η Δημοκρατία δεν θα παρεμβαίνει στα κυριαρχικά δικαιώματα άλλων κρατών η στις εσωτερικές υποθέσεις του».
Αυτή η αναφορά αποτέλεσμα των ελληνικών παρεμβάσεων σαφώς και δεν ανατρέπει τον αλυτρωτισμό που καλλιεργείται μέσω της διεκδίκησης αναγνώρισης υποτιθέμενης «Μακεδονικής» μειονότητας στην ελληνική Μακεδονία.
- Επίσης και το άρθρο 119 θα πρέπει να αλλάξει καθώς ορίζει ότι οι διεθνείς συμφωνίες της χώρας συνάπτονται στο όνομα της … «Δημοκρατίας της Μακεδονίας».
Εάν δεν υπάρξει συνταγματική αναθεώρηση, ο πρόεδρος της γειτονικής χώρας θα εμφανισθεί να υπογράφει διεθνή Συμφωνία π.χ. για την αλλαγή της ονομασίας της χώρας , εις το όνομα της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας», οδηγώντας αυτομάτως στην διπλή ονομασία.
-''Αρθρο 119
«Οι διεθνείς Συμφωνίες συνάπτονται στο όνομα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας της Μακεδονίας …»
Η τροπολογία που αναφέρεται στα σύνορα της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας» (τροπολογία 1) αναφέρει :
«Η Δημοκρατία της Μακεδονίας δεν έχει εδαφικές αξιώσεις έναντι οποιουδήποτε γειτονικού κράτους. Τα σύνορα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας μπορούν να αλλάξουν μόνο σε συμφωνία με το Σύνταγμα και στην αρχή της ελεύθερης βούλησης, καθώς και σε συμφωνία με τους γενικώς αποδεκτούς διεθνείς κανόνες.»
Αυτή η αναφορά που αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο αλλαγής των συνόρων του κράτους αποτελεί κορυφαίο δείγμα αλυτρωτισμού…
Προβληματική για την Ελλάδα είναι και η αναφορά τόσο στο αρχικό κείμενο του Συντάγματος όσο και στην Τροπολογία 7, σε «Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία» η οποία αποτελεί σχισματική Εκκλησία και αποτελεί έναν από τους βασικούς λόγους, προσχηματικούς ίσως αλλά υπαρκτούς, που η Εκκλησία της Ελλάδας έχει υιοθετήσει σκληρή θέση στο θέμα της ονομασίας.
Καθώς όλα τα τελευταία χρόνια η σκολιανή πλευρά έχει τηρήσει σιγή για το θέμα της Συνταγματικής Αναθεώρησης, είναι σαφές ότι χωρίς να επιλυθούν αυτά τα ζητήματα που καταγράψαμε, μέσω αλλαγής του Συντάγματος της γειτονικής χώρας ώστε και συνταγματικά να κατοχυρωθεί η εσωτερική και διεθνής χρήση του νέου ονόματος, δεν θα μπορεί να υπάρξει λύση του ονοματολογικού.
Τέτοια τουλάχιστον η οποία θα μπορεί να περάσει από την ελληνική Βουλή.
Φωτογραφία: APImages
