Με επιστολή στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, η Άγκυρα ζητάει και τα ρέστα για το επεισόδιο με παρεμπόδιση από την ίδια της ολοκλήρωσης της νηοψίας που επιχείρησε να πραγματοποιήσει η γερμανική φρεγάτα «Hamburg» σε τουρκικό πλοίο που είχε προορισμό την Μισράτα της Λιβύης.
Σε επιστολή η οποία υπογράφεται μάλιστα από τον υπουργό εξωτερικών της χώρας Μ.Τσαβούσολγου παρουσιάζεται η τουρκική εκδοχή για το επεισόδιο, με την ΄Αγκυρα να δηλώνει ότι δεν δεσμεύεται από τις «ερμηνείες» που κάνει η Ε.Ε. στο νομικό πλαίσιο των αποφάσεων του ΣΑ του ΟΗΕ για το εμπάργκο όπλων και την εφαρμογή του. Συγχρόνως ο τούρκος υπουργός εξωτερικών επιχειρεί να εμφανίσει το επεισόδιο ως στοχευμένο λόγω της τουρκικής σημαίας που έφερε το πλοίο και δηλώνει ότι εξετάζεται η διεκδίκηση αποζημιώσεων για τις ζημιές που υπέστη η πλοιοκτήτρια εταιρία .
Όμως αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην επιστολή Τσαβούσογλου είναι ότι ως εκπρόσωπος της χώρας η οποία απροκάλυπτα παραβιάζει το εμπάργκο όπλων στην Λιβύη (μέσω των έωλων συμφωνιών με το καθεστώς Σαρατζ) και παρεμβαίνει στρατιωτικά εκτός των συνόρων (Συρία, Ιράκ, Ναγκόρνο Καραμπάχ) δηλώνει απειλητικά ότι πλέον η Τουρκία έχει το δικαίωμα να λάβει κάθε μέτρο για την προστασία και την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας των πλοίων με τουρκική σημαία σε διεθνή ύδατα».
Με άλλη επιστολή της η Τουρκία στο ΣΑ του ΟΗΕ σε απάντηση των προσφυγών του Ιράκ που κατήγγειλε την πραγματοποίηση στρατιωτικών επιχειρήσεων του Τουρκικού Στρατού εντός του ιρακινού εδάφους, υποστηρίζει ότι επειδή το Ιράκ αδυνατεί να αντιμετωπίσει το ΠΚΚ και «άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις που χρησιμοποιούν το έδαφος του για να εξαπολύουν επιθέσεις στην Τουρκία» αναλαμβάνει η ίδια να πάρει όλα τα μέτρα για την ασφάλεια της . Και μάλιστα η Άγκυρα επικαλείται το δικαίωμα αυτοάμυνας του άρθρου 51 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ . Ένα δικαίωμα το οποίο φυσικά αρνείται σε άλλες περιπτώσεις όπως αυτή της περίπτωσης της Ελλάδας που επικαλείται και αυτό το άρθρο του Καταστατικού Χάρτη για να απαντήσει στην κριτική της Τουρκίας για τον εξοπλισμό των νησιών ,απέναντι στην δηλωμένη με τον πλέον επίσημο τρόπο (casus belli) τουρκικής απειλής.
Χθες βεβαίως ο ιρακινός πρωθυπουργός βρέθηκε στην Άγκυρα όπου δεσμεύθηκε ότι δεν θα «επιτραπεί να χρησιμοποιηθεί το έδαφος του Ιράκ για επιθέσεις εναντίον της Τουρκίας..» ενώ η Άγκυρα απαίτησε η αξιοποίηση των κοιτασμάτων του Κιρκουκ να γίνει με αγωγό μέσω του τουρκικού εδάφους..
Οι δυο τουρκικές επιστολές:
«S/2020/1156
1η Δεκεμβρίου 2020
Έχω την τιμή να διαβιβάσω με επιστολή του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, Υπουργού Εξωτερικών της Δημοκρατίας της Τουρκίας, η οποία απευθύνεται στον Αντόνιο Γκουτερρες, γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών (βλ. παράρτημα). Θα ήμουν ευγνώμων αν η παρούσα επιστολή και το παράρτημά της μπορούσαν να διανεμηθούν ως έγγραφο του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Φεριντουν Σινιρίογλου
Μόνιμος Αντιπρόσωπος
Άγκυρα, 29 Νοεμβρίου 2020
Στις 22 Νοεμβρίου 2020 στις 3μ.μGMT, η γερμανική φρεγάτα «Hamburg», υπό τη διοίκηση της επιχείρησης IRINI, επιβιβάστηκε με δυναμικό τρόπο στο εμπορικό πλοίο M/V Roseline A χωρίς τη σαφή συγκατάθεση και άδεια της Τουρκίας, καθώς και του πλοιάρχου του εν λόγω πλοίου, παραβιάζοντας κατάφωρα το διεθνές δίκαιο. Νωρίτερα την ίδια ημέρα, το “Hamburg” είχε ήδη καλέσει και ανακρίνει το εμπορικό σκάφος με τουρκική σημαία, το οποίο μετέφερε εμπορεύματα από την Τουρκία στο λιβυκό λιμάνι Μισράτα. Το πλοίο είχε δηλώσει ξεκάθαρα το φορτίο του πριν αναχωρήσει από το τουρκικό λιμάνι καθ' οδόν προς τη Μισράτα/Λιβύη. Το φορτίο του αποτελούνταν από υλικό που σχετίζεται με τα χρώματα, καθώς και ανθρωπιστική βοήθεια, συμπεριλαμβανομένου του αλεύρου, του πετρελαίου, των μπισκότων και των ιατρικών προϊόντων. Ο νομικός σύμβουλος της επιχείρησης IRINI ζήτησε τη συγκατάθεση της Τουρκίας ως κράτους σημαίας μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που εστάλη το πρωί της Κυριακής στους προσωπικούς λογαριασμούς ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ορισμένων Τούρκων αξιωματούχων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων από την Τουρκική Πρεσβεία στη Ρώμη και τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, έγινε αναφορά στα ψηφίσματα 2526 (2020) και 2292 (2016) του Συμβουλίου Ασφαλείας, και αναφερόταν ότι η επιβίβαση θα πραγματοποιηθεί εντός τεσσάρων ωρών από την παράδοση του μηνύματος, υποστηρίζοντας ότι υπήρχαν βάσιμοι λόγοι ότι το σκάφος μετέφερε όπλα ή σχετικό υλικό με τη Λιβύη κατά παράβαση του εμπάργκο όπλων των Ηνωμένων Εθνών. Ούτε το ψήφισμα 2292 (2016) του Συμβουλίου Ασφαλείας ούτε οποιοδήποτε άλλο ψήφισμα του Συμβουλίου παρέχει το δικαίωμα στα κράτη μέλη ή σε περιφερειακούς οργανισμούς να επιβιβάζονται αυθαίρετα σε οποιοδήποτε σκάφος στην ανοικτή θάλασσα χωρίς τη σαφή συγκατάθεση και έγκριση του κράτους σημαίας εις βάρος των σχετικών διεθνών πράξεων, συμπεριλαμβανομένου του πρωτοκόλλου του 2005 της σύμβασης για την καταστολή παράνομων πράξεων κατά της ασφάλειας της θαλάσσιας ναυσιπλοΐας
Πρώτον και κύριο, η επιλεγείσα μέθοδος επικοινωνίας καθώς και ο τρόπος με τον οποίο διεξήχθη από την επιχείρηση IRINI δεν μπορούν να θεωρηθούν κατάλληλος δίαυλος επίσημης κοινοποίησης που δικαιολογεί επίσημη απάντηση. Ωστόσο, ο Τούρκος στρατιωτικός ακόλουθος στη Ρώμη επικοινώνησε με τις αρχές της επιχείρησης IRINI και διαβίβασε ότι δεν μπορούν να επιβιβασθούν στο M/V Roseline χωρίς τη σαφή συγκατάθεση της Τουρκίας, η οποία θα πρέπει να αναζητηθεί μέσω κατάλληλων διαύλων σύμφωνα με την καθιερωμένη διπλωματική πρακτική. Στη συνέχεια, πριν από την έναρξη της επιβίβασης, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εξέφρασε την αντίθεσή του στην επιβίβαση, αυτή τη φορά γραπτώς, αναφέροντας ότι η επιβίβαση δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς τη σαφή συγκατάθεση της Τουρκίας, καθώς η τετράωρη ειδοποίηση δεν ισχύει όσον αφορά τα πλοία με τουρκική σημαία. Στην απάντησή τους, οι αξιωματούχοι της επιχείρησης IRINI επέμειναν ότι με την αποστολή μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, είχαν ικανοποιήσει την ανάγκη "προσπαθειών καλής πίστης" για να λάβουν τη συγκατάθεση της Τουρκίας και ότι θα μπορούσαν να προχωρήσουν στην επιθεώρηση ακόμη και χωρίς αυτήν, και ότι η εν λόγω τετράωρη ειδοποίηση θεωρήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως "ενοποιημένη ερμηνεία της έννοιας των προσπαθειών καλής πίστης που αναφέρεται στην απόφαση 2292 (2016) του ΣΑτων ΗΕ".
Η επιβολή αυθαίρετων προθεσμιών και αυτοανακηρυχθέντων παρατάσεων δεν είναι αποδεκτή και δεν μπορεί να θεωρηθεί ως πράξη καλής πίστης. Εκτός από τη ρητή έλλειψη συναίνεσης από τη Δημοκρατία της Τουρκίας, ο πλοίαρχος του πλοίου απέρριψε επίσης άμεσα το αίτημα επιβίβασης. Ωστόσο, ένοπλο προσωπικό της φρεγάτας “Hamburg” προσγειώθηκε στο Roseline A και ξεκίνησε την επιθεώρηση χρησιμοποιώντας περιττή και δυσανάλογη βια. Κατά τη διάρκεια της επιθεώρησης, το πλήρωμα τέθηκε υπό κράτηση και κακοποιήθηκε, κρατηθηκε σε περιορισμένο χώρο και δεν του επιτράπηκε να καλύψει τις βασικές ανάγκες του, επίσης κατά παράβαση του ψηφίσματος 2292 (2016), το οποίο τονίζει τις υποχρεώσεις των κρατών μελών βάσει του διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Στο σημείο αυτό, η Τουρκία ενημέρωσε για άλλη μια φορά τους αξιωματούχους της επιχείρησης IRINI, γραπτώς, ότι η επιβίβαση ήταν παράνομη χωρίς τη σαφή συγκατάθεση και έγκριση του κράτους σημαίας, και διαμαρτυρήθηκε για την βίαιη επιβίβαση και προέτρεψε για άμεση λήξη της. Με αυτό το μήνυμα, η Τουρκία επιφυλάχθηκε επίσης να ζητήσει αποζημίωση από φυσικά και νομικά πρόσωπα για ζημίες, καθυστερήσεις και εμπορικές απώλειες λόγω αυτής της μη εξουσιοδοτημένης και βίαιης επιβίβασης.
Ο νομικός σύμβουλος της Επιχείρησης IRINI απάντησε δηλώνοντας ότι «η επιχείρηση ανεστάλη λόγω μη ρητής ή άλλης, συναίνεσης από το κράτος σημαίας», παρά την προηγούμενη δήλωσή τους περί του αντιθέτου ότι δεν απαιτείται η συγκατάθεση αυτή. Η Τουρκία διαμαρτύρεται έντονα για το περιστατικό αυτό, καθώς συνιστά κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Είναι σημαντικό να ληφθεί η συγκατάθεση του κράτους σημαίας για την επιβίβαση και επιθεώρηση εμπορικών πλοίων σε διεθνή ύδατα. Τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας σχετικά με το εμπάργκο όπλων στη Λιβύη δεν παρακάμπτουν αυτήν την υποχρέωση, ούτε επιτρέπουν μια τέτοια αυθαίρετη ερμηνεία του νόμου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία σε κάθε περίπτωση δεν είναι δεσμευτική για την Τουρκία. Κατά τη διάρκεια της επιθεώρησης της MV Roseline A, το “Hamburg” δεν βρήκε "κανένα αποδεικτικό στοιχείο παράνομου υλικού" που να δικαιολογεί τον ισχυρισμό ότι υπήρχαν βάσιμοι λόγοι ότι το σκάφος παραβίασε το εμπάργκο όπλων στη Λιβύη. Παρόλο που ο καπετάνιος είχε αποκαλύψει πληροφορίες για το φορτίο του όταν προηγουμένως είχε κληθεί και ανακριθεί από τη φρεγάτα του “Hamburg”, η επιθεώρηση εξακολουθούσε να επιβάλλεται στο σκάφος. Το περιστατικό αυτό, πέραν των άλλων προηγούμενων περιστατικών, αποδεικνύει ότι η επιχείρηση IRINI ενεργεί με προκατειλημμένο και όχι με καλή πίστη βάσει αυθαίρετης ερμηνείας του ψηφίσματος 2292 (2016) του Συμβουλίου Ασφαλείας. Επιπλέον, η επιχείρηση IRINI έχει πολιτικά κίνητρα, καθώς δεν προσκόμισε καμία προστιθέμενη αξία στις προσπάθειες για ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης στη Λιβύη. Ως αποστολή στη θάλασσα, δεν εξυπηρετεί τους δεδηλωμένους στόχους της και παραβλέπει το γεγονός ότι οι μεταφορές όπλων προς τον Χάφταρ και τον αποκαλούμενο Λιβυκό Εθνικό Στρατό πραγματοποιούνται κυρίως μέσω χερσαίων και αεροπορικών διαδρομών. Η επιχείρηση IRINI ξεκίνησε χωρίς προηγούμενες διαβουλεύσεις με τη νόμιμη κυβέρνηση της Λιβύης που αναγνωρίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη και το ΝΑΤΟ. Συνεπώς, οι αυθαίρετες πρακτικές αυτής της επιχείρησης θα εμποδίσουν αναμφίβολα την ελευθερία της ναυσιπλοΐας στη Μεσόγειο, όπου το παγκόσμιο θαλάσσιο εμπόριο είναι ιδιαίτερα πυκνό. Η επιθεώρηση από το “Hamburg”, όπως παραδέχθηκε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης στις 24 Νοεμβρίου 2020, στόχευσε συγκεκριμένα ένα τουρκικό πλοίο με τρόπο που εισάγει διακρίσεις λόγω της ιθαγένειάς του, καθυστέρησε άσκοπα την πορεία του χωρίς βάσιμους λόγους και παρεμπόδισε αδικαιολόγητα την ελευθερία και την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας της MV Roseline A, όπως διασφαλίζεται από το άρθρο 5 του ψηφίσματος 2292 (2016), προκάλεσε τόσο κακομεταχείριση του πληρώματος όσο και οικονομικές ζημίες στην εταιρεία. S/2020/1156 4/4 20-16249 Όπως κοινοποιήθηκε στην Επιχείρηση IRINI και την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Τουρκία διατηρεί όλα τα δικαιώματα αποζημίωσης για τις ζημίες και τις απώλειες που ενδέχεται να προκύψουν ως αποτέλεσμα αυτού του παράνομου και βίαιου επεισοδίου , καθώς και το δικαίωμα να λάβει κάθε προφύλαξη, στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου, για την προστασία και την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας των πλοίων με τουρκική σημαία σε διεθνή ύδατα.
Μεβλούτ Τσαβουσόγλου»
«S/2020/1165
3 Δεκεμβρίου 2020
Όσον αφορά τις αναφορές στη χώρα μου στη δήλωση του Μόνιμου Αντιπροσώπου του Ιράκ κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας που πραγματοποιήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2020 σχετικά με την κατάσταση όσον αφορά το Ιράκ, θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας στα ακόλουθα. Η κυβέρνηση του Ιράκ έχει την υποχρέωση βάσει του διεθνούς δικαίου καθώς και του Ιρακινού Συντάγματος να εξαλείψει την παρουσία του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (ΡΚΚ) και άλλων τρομοκρατικών οργανώσεων εντός των συνόρων της και να αποτρέψει τη χρήση των εδαφών της για την έναρξη τρομοκρατικών επιθέσεων κατά της Τουρκίας. Ωστόσο, οι ιρακινές αρχές δεν ήταν σε θέση να εκπληρώσουν αυτή την υποχρέωση μέχρι στιγμής. Η Τουρκία έχει επανειλημμένα εκφράσει την ετοιμότητά της να συνεργαστεί με τις ιρακινές αρχές για την αντιμετώπιση της τρομοκρατικής οργάνωσης ΡΚΚ. Ωστόσο, ελλείψει της ικανότητας του Ιράκ να αντιμετωπίσει την παρουσία τρομοκρατών στο έδαφός του που διεισδύουν στην Τουρκία για να πραγματοποιήσουν τρομοκρατικές επιθέσεις, θα ήθελα να τονίσω για άλλη μια φορά ότι η Τουρκία είναι υποχρεωμένη να λάβει όλα τα κατάλληλα μέτρα κατά των τρομοκρατικών απειλών για την ασφάλειά της, που προέρχονται από το Ιράκ. Απορρίπτουμε κατηγορηματικά κάθε κριτική έναντι της Τουρκίας για την άσκηση του εγγενούς δικαιώματός της αυτοάμυνας, όπως περιγράφεται στο άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και ενεργώντας στο πλαίσιο της ευθύνης που αποδίδεται από τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας στα κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Θα ήμουν ευγνώμων αν η παρούσα επιστολή μπορούσε να διανεμηθεί ως έγγραφο του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Φεριντούν Χ. Σινιρίογλου
Μόνιμος Αντιπρόσωπος»