Του Αλέξανδρου Σκούρα
Ανάμεσα στα προφανώς προεκλογικά μέτρα που εξήγγειλε την Τρίτη ο Πρωθυπουργός είναι και η παροχή μόνιμης 13ης σύνταξης, που υπολογίζεται ότι θα έχει ετήσιο κόστος 800 εκ. ευρώ.
Η εξαγγελία αυτή πιθανότατα έγινε δεκτή με ανακούφιση ή και ευμένεια από τους συνταξιούχους που είδαν μέσα στην κρίση τις συντάξεις τους να μειώνονται σημαντικά, αλλά και από πολλούς που απλώς θέλουν η πολιτεία να διασφαλίζει μια ανετότερη ζωή για τους ηλικιωμένους συμπολίτες μας.
Όμως η πολιτική είναι δυστυχώς ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος. Ό,τι δίνει το κράτος με το ένα χέρι σε κάποιους, πρέπει πρώτα να το αφαιρέσει με το άλλο από κάποιους άλλους. Και πολύ συχνά τα ορατά, επιφανειακά και άμεσα αποτελέσματα μιας δράσης συσκοτίζουν βαθύτερες αρνητικές επιπτώσεις.
Το συνταξιοδοτικό πρόβλημα της χώρας μας είναι χονδρικά η συνισταμένη δύο σημαντικότατων παραμέτρων. Η πρώτη παράμετρος είναι η πολιτική, στρατηγική επιλογή το συνταξιοδοτικό μας σύστημα να έχει έντονο διανεμητικό χαρακτήρα. Έτσι, αντί οι συνταξιοδοτικές εισφορές - απ' όπου κι αν προέρχονται αυτές - να κεφαλαιοποιούνται, ώστε ο ασφαλισμένος να γνωρίζει ανά πάσα στιγμή τι σύνταξη θα πάρει, οι γενιές των εργαζομένων πληρώνουν για τις συντάξεις των συνταξιούχων, διαρρύθμιση που οδήγησε επιπλέον στο φόρτωμα προνοιακών λειτουργιών στο συνταξιοδοτικό σύστημα.
Κι αυτό μας φέρνει στη δεύτερη σημαντική παράμετρο: Αυτή η διαρρύθμιση που - δίκαιη-άδικη - μπορούσε πρακτικά να λειτουργεί όταν ο πληθυσμός της χώρας αυξανόταν, μετατρέπεται σε δυναμίτη στα θεμέλια του συστήματος σε μια χώρα όπως η σημερινή Ελλάδα που έχει να αντιμετωπίσει έντονο δημογραφικό πρόβλημα, μεγάλη ανεργία και σημαντικότατη έξοδο νέων εργαζομένων στο εξωτερικό. Αυτός είναι και ο λόγος που οι συνταξιούχοι υπέστησαν αυτό το σκληρό σοκ τα τελευταία χρόνια: κανείς δεν ενδιαφέρθηκε ουσιαστικά να δει τι συντάξεις μπορεί να σηκώσει η οικονομία μας. Διαδοχικές κυβερνήσεις απλώς φορούσαν το προσωπείο του φιλολαϊκού, δημιουργώντας μια χιονοστιβάδα που εντέλει παρέσυρε με πάταγο όλους μας - συνταξιούχους και μη.
Εντέλει, το μεγάλο πρόβλημα με εξαγγελίες όπως αυτή του πρωθυπουργού είναι η μόνιμη και άκρως απαιτητική ερώτηση: Πού θα βρεθούν τα λεφτά; Τα 800 εκατομμύρια ευρώ ετησίως που θα χρειαστούν για την καταβολή 13ης σύνταξης θα επιβαρύνουν περαιτέρω τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, θα απαιτήσουν νέους φόρους, και θα αφαιρεθούν από την παραγωγική διαδικασία.
Οι συνταξιούχοι αναγνώστες πιστεύω ότι θα συμφωνήσουν ότι η προτεραιότητα αυτή την στιγμή στη χώρα είναι η ανάπτυξη, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, η επιστροφή όσων γίνεται περισσότερων από τους νέους ανθρώπους που έχουν φύγει στο εξωτερικό, η δημιουργία νέου πλούτου που θα διαχυθεί σε ολόκληρη την κοινωνία. Το αντεπιχείρημα “μα οι συνταξιούχοι στηρίζουν με τη σύνταξή τους τα παιδιά τους που είναι άνεργα και τα εγγόνια τους” απλώς αποκαλύπτει το μέγεθος της στρέβλωσης. Σε μια κανονική οικονομία, σε μια κανονική κοινωνία, τα παιδιά είναι αυτά που στηρίζουν τους γονείς τους - αυτή άλλωστε είναι η βασική αρχή και του ίδιου του εγγενώς άδικου διανεμητικού συστήματος που υποτίθεται ότι εφαρμόζουμε διαιωνίζοντας ακόμη και σήμερα αυτή τη διαγενεακή κλοπή, που υπονομεύει τις προοπτικές δημιουργίας και προκοπής για ολόκληρη την κοινωνία μας.
Πρόσφατα, το ΚΕΦίΜ κατέθεσε στην κρίση πολιτών και πολιτικών τη δική του πρόταση για ένα δίκαιο και βιώσιμο συνταξιοδοτικό την οποία επιμελήθηκε ο καθηγητής Πλάτων Τήνιος και μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
Σε κάθε περίπτωση, όταν το κράτος εξαγγέλει μια παροχή χωρίς να μας λέει με ποιους συγκεκριμένους τρόπους θα διασφαλίσει τη χρηματοδότησή της, μας κοροϊδεύει. Και μας κοροϊδεύει διπλά όταν για να κάνει όσα υπόσχεται, υπονομεύει τη δυνατότητα της οικονομίας μας να μεγαλώνει την πίτα της προκοπής για όλους μας, και ιδίως για όσους βρίσκονται σήμερα στη δυσκολότερη κατάσταση.
