Του Γιάννη Παντελάκη
Λίγες μέρες μετά το Brexit, ένας κυβερνητικός βουλευτής των Τόρις σε μια στιγμή εθνικής έξαρσης, ζήτησε από το BBC να παίζει κάθε βράδυ τον εθνικό ύμνο της Βρετανίας (God Save the Queen)! Οι δημοσιογράφοι του BBC απάντησαν μ'' ένα τραγούδι των Sex Pistols (God save the Queen the fascist regime)! Στην Ελληνική δημόσια ραδιοτηλεόραση αυτή την εποχή ψάχνουν δημοσιογράφους φιλικούς προς τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ, για να παρουσιάζουν ειδήσεις και σχόλια. Υπάρχει μια θεαματική διαφορά αντιλήψεων νομίζω.
Ο τρόπος λειτουργίας των δημόσιων Μέσων ενημέρωσης σε κάθε χώρα αποτελεί ενός είδους καθρέπτη γι αυτή τη χώρα, αποτυπώνει νοοτροπίες, αντιλήψεις και λογικές. Σ αυτόν, βλέπουμε τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουν οι κυβερνήσεις τον ρόλο των δημόσιων μέσων, τις μικρές ή μεγάλες διαθέσεις τους για παρεμβάσεις, την θεσμική και πραγματική κατοχύρωση ελευθερίας έκφρασης των δημοσιογράφων, την δυνατότητα που έχουν οι πολίτες για μια αντικειμενική-στα όρια του εφικτού-ενημέρωση.
Σ αυτόν τον καθρέφτη βλέπεις χαρακτηριστικά της ίδιας της ποιότητας της δημοκρατίας-που συνδέεται απόλυτα με την ενημέρωση- που κάθε χώρα έχει ή διεκδικεί να έχει.
Στη Βρετανία οι δημοσιογράφοι του δημόσιου ενημερωτικού φορέα έχουν την δυνατότητα να σαρκάζουν έναν κυβερνητικό βουλευτή, να αγνοούν τις αντιλήψεις του και να του βγάζουν τη γλώσσα. Στην Ελλάδα οι κυβερνήσεις θέλουν ένα ελεγχόμενο ρόλο για τους δημοσιογράφους του δημόσιου φορέα, ενώ θεωρούν αυτονόητο πως κάθε πρωί θα παίζει ο εθνικός ύμνος της χώρας. Το BBC σταμάτησε να το κάνει το 1977. Μας χωρίζουν 40 χρόνια, θα έλεγε κάποιος.
Η είδηση που θέλει δημοσιογράφους προσκείμενους στον ΣΥΡΙΖΑ να παίρνουν θέσεις στην ΕΡΤ, λογικά δεν ξενίζει, δεν προκαλεί εντύπωση. Και αυτό γιατί μια τέτοια κίνηση, δεν είναι ξένη με την λειτουργία της εδώ και πολλά χρόνια. Συνέβαινε και στο παρελθόν. Μέσα από έναν φορέα με εκατοντάδες-αρκετούς ικανότατους-δημοσιογράφους, επιχειρούν να καλύψουν τις όποιες ανάγκες έχουν με την πρόσληψη κάποιων άλλων που προφανώς είναι πιο αρεστοί στο ή στα κυβερνητικά κόμματα. Δεν είναι ένα καινούργιο χαρακτηριστικό αυτό, συνδέεται με τις διαθέσεις των κυβερνήσεων να εκπέμπονται φιλικά προς αυτές μηνύματα. Η σημερινή κυβέρνηση, απλά μιμείται πολλές από τις προηγούμενες. Και μάλλον τις χειρότερες εκδοχές τους
Η ΕΡΤ στην εποχή μας, είχε όλες τις προϋποθέσεις-σίγουρα τις περισσότερες από κάθε άλλη φορά-να μετατραπεί σ'' έναν έγκυρο, αξιόπιστο, μεγάλο και αντικειμενικό φορέα ενημέρωσης (και όχι μόνο). Η βαθειά κρίση που κυριαρχεί στα ιδιωτικά κανάλια και ραδιόφωνα, κρίση οικονομική αλλά και κρίση αξιοπιστίας, έδωσαν αυτή την ευκαιρία ώστε ο δημόσιος φορέας να μην μετατραπεί σε BBC, αλλά τουλάχιστον σ'' ένα ελκυστικό Μέσο φιλόξενο σε όλες τις διαφορετικές απόψεις και έγκυρο.
Για να εκμεταλλευτείς μια ευκαιρία ωστόσο, πρέπει να έχεις και την αντίστοιχη βούληση. Να το θέλεις. Να επιθυμείς την αυτονόμηση του Μέσου. Και η σημερινή κυβέρνηση δεν το ήθελε αυτό. Οι προσπάθειές της να ελέγξει την πληροφόρηση με κάθε τρόπο στον ιδιωτικό τομέα, δείχνουν πως ο δημόσιος φορέας δεν θα γλύτωνε από αυτή την διάθεση. Η εποχή που η ΕΡΤ θα απαντούσε σ'' έναν κυβερνητικό βουλευτή με τον τρόπο που απάντησε το BBC, είναι όπως φαίνεται πολύ μακρινή. Σαράντα χρόνια ίσως, όσο και τα χρόνια που το μεν κατάργησε τον εθνικό ύμνο και η δε τον διατηρεί...
