Από θέση ισχύος μετράει

Το χθεσινό διάγγελμα του πρωθυπουργού ήταν μία απαραίτητη ανάσα για τους απανταχού φιλελεύθερους που τον τελευταίο καιρό προβληματίζονται για την απαραίτητη μεν, αισθητή δε, ανελευθερία στην οποία έχει περιέλθει το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας. Ο κ. Μητσοτάκης δεν διάλεξε τυχαία τους τομείς και τα μηνύματα που πέρασε. Σήμερα θα σταθούμε σε μία συγκεκριμένη πρόταση που δεν έκανε πολύ αίσθηση, δεν θα τη βρούμε στα αυριανά πρωτοσέλιδα και δεν θα σχολιαστεί στα δελτία ειδήσεων.

“Μετά την κρίση, η κάθε εξουσία οφείλει να εγκαταλείπει το απυρόβλητο της ανάγκης, δυναμώνοντας την λογοδοσία.” Με αυτή τη δήλωση ο πρωθυπουργός έσπευσε να καθυσηχάσει όσους, κυρίως φιλελεύθερους, βλέπουν τη συνεχή παρεμβολή του κράτους στην καθημερινότητα των πολιτών και τις άνευ προηγουμένου σε καιρό ειρήνης αιρέσεις βασικών ατομικών ελευθεριών όπως αυτές της μετακίνησης και της ιδιωτικότητας. Η δήλωση αυτή έρχεται σε μία κρίσιμη περίοδο που τα σημάδια κατάχρησης των έκτακτων εξουσιών αρχίζουν να γίνονται αισθητά σε άλλα μέρη του κόσμου. Με πρώτη την Ουγγαρία, και το μίνι πραξικόπημα του Όρμπαν που κατάργησε επί της ουσίας το κοινοβούλιο, αλλά και σε άλλες χώρες (όπως η Κίνα που επέβαλε αυστηρούς περιορισμούς στη δημοσίευση επιστημονικών ερευνών που αντικρούουν την κυρίαρχη αφήγηση του καθεστώτος), το δέλεαρ των πολιτικών για μία ραγδαία αύξηση των εξουσιών τους που ενδεχομένως να διατηρηθούν και μετά το πέρας της πανδημίας είναι πολύ μεγάλο. Ο πρωθυπουργός όμως με τη δήλωση αυτή καθιστά τον εαυτό του, και την κυβέρνηση του, υπόλογο στον ίδιο του τον εαυτό. Αυτή η έμμεση αναγνώριση του “απυρόβλητου της ανάγκης” και των διορθωτικών αλλαγών που θα πρέπει να ακολουθήσουν “μετά την κρίση” είναι η επιβεβαίωση που χρειαζόμασταν ώστε να πιστέψουμε εύλογα ότι η κυβέρνηση δεν θα προβεί σε αναθεώρηση του κοινωνικού συμβολαίου, και ως τέτοια είναι ιδιαίτερα ευπρόσδεκτη.

Βέβαια, αξίζει να αναφερθεί ότι ο μοναδικός λόγος που σκεφτόμαστε ήδη την περίοδο μετά την πανδημία είναι επειδή η κυβέρνηση πήρε τα ρίσκα της πριν από ενάμιση μήνα και αυτά τα ρίσκα απέδωσαν. Όταν λέμε απέδωσαν, μιλάμε για εκατοντάδες ίσως και χιλιάδες συμπολίτες μας που αν το μείγμα πολιτικής που ακολουθήθηκε ήταν διαφορετικό, ίσως να μην ήταν σήμερα μαζί μας. Όμως, το τίμημα της επιτυχίας είναι οι αυξημένες προσδοκίες. Υπό αυτό το πρίσμα, η σημαντική δήλωση του πρωθυπουργού είναι θετική αλλά όχι αρκετή, τουλάχιστον για ένα προβληματισμένο και υποψιασμένο φιλελεύθερο κοινό. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μία ξεκάθαρη δέσμευση ότι σε ότι αφορά τις ατομικές και οικονομικές ελευθερίες, το κράτος θα επιστρέψει όλα τα δικαιώματα και τις ευθύνες που οικειοποιήθηκε λόγω κρίσης.

Κλείνοντας, και με αφορμή την παγκόσμια αναγνώριση που έλαβε η χώρα μας ως θετικό παράδειγμα διαχείρισης της πανδημίας, καλό θα ήταν να σκεφτούμε πόσο μακριά έχει φτάσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Στις εσωκομματικές εκλογές ήταν το αουτσάιντερ. Οι εσωκομματικοί του αντίπαλοι, στην αρχή της προεδρίας του, έλεγαν ότι δεν κάνει σωστή αντιπολίτευση βλέποντας τον ΣΥΡΙΖΑ να διατηρείται στις δημοσκοπήσεις. Έπειτα, οι πολιτικοί του αντίπαλοι στις εθνικές εκλογές θεωρούσαν αδιανόητη την επικράτησή του. Σήμερα, έχοντας ξεπεράσει δύο πολύ δύσκολες κρίσεις με επιτυχία (προς το παρόν), ο πρωθυπουργός μοιάζει πανίσχυρος. Η δήλωσή του, λοιπόν, περί λογοδοσίας και άρσης του απυρόβλητου της ανάγκης, αποκτά πολύ μεγαλύτερη σημασία και νόημα διότι προέρχεται από έναν πολιτικό που βρίσκεται σε θέση ισχύος. Εκεί, άλλωστε, φαίνεται και η ποιότητα ενός ηγέτη και κυρίως η προσήλωσή του στις αρχές του.