Του Στέλιου Φενέκου*
Διαβάζουμε καθημερινά πλήθος επιφανειακών δημοσιευμάτων για την αδυναμία της Ελλάδος να ελέγξει τα θαλάσσια σύνορα της.
Μάλιστα, οι Ευρωπαίοι αίφνης θυμήθηκαν ότι είναι και θαλάσσια σύνορα της Ευρώπης, ενώ έκαναν ότι μπορούσαν μέχρι τώρα για να μην ασχοληθούν και να μας αφήσουν μόνους μας με το πρόβλημα των τουρκικών παραβιάσεων των ελληνικών χωρικών υδάτων και του ελληνικού εναέριου χώρου. Μας κατηγορούν, μάλιστα, για αδυναμία ελέγχου των θαλασσίων συνόρων (τώρα έγιναν ευρωπαϊκά!) και μας απειλούν με απομόνωση και έξοδο από τη συνθήκη Σένγκεν!
Οι καιροσκόποι γραφειοκράτες των Βρυξελλών επέμεναν για κοινές περιπολίες με την Τουρκία, αγνοώντας βασικά ζητήματα για το πώς λειτουργεί η αποτροπή στη θάλασσα και για το πώς η ανάγκη για τη διάσωση ανθρώπων στη θάλασσα επηρεάζει συνολικά την επιχείρηση.
Η αποδοχή τελικά της συνδρομής της FRONTEX μας δίνει ένα διαπραγματευτικό πλεονέκτημα, αλλά, μην γελιόμαστε, δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί ο έλεγχος του ρεύματος των μεταναστών, εάν δεν συνεργασθεί η τουρκική πλευρά ελέγχοντας τα δικά της χωρικά ύδατα με περιπολίες και με έλεγχο στις δικές της ακτές.
Συγκεκριμένα, η αποτροπή στη θάλασσα για τις βάρκες των διακινητών δεν μπορεί να ισχύσει για τους παρακάτω λόγους:
Από τη στιγμή που οι βάρκες (υπερφορτωμένες, μιας χρήσεως) βγουν στη θάλασσα και περάσουν είτε όχι τα χωρικά ύδατα, εάν τα πλοία περιπολίας τις εντοπίσουν, το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να ανεβάσουν τους ανθρώπους επάνω για να μην πνιγούν και να τους μεταφέρουν με ασφάλεια στη ακτή. Τα τουρκικά πλοία περιπολίας στη τουρκική ακτή (αν είναι στα τουρκικά ύδατα οι βάρκες) και τα ελληνικά πλοία στην ελληνική, αν οι βάρκες εντοπισθούν στα Ελληνικά ύδατα. Εάν οι δουλέμποροι, είτε οι ίδιοι οι μετανάστες, αναποδογυρίσουν τις βάρκες μόλις δουν τα πλοία περιπολίας (αυτό κάνουν), τότε η επιχείρηση γίνεται «διάσωση ανθρώπου στη θάλασσα» και ενεργοποιούνται οι διαδικασίες «έρευνας και διάσωσης». Στην περίπτωση αυτή πρωτεύων στόχος γίνεται πλέον η διάσωση των ανθρώπων, όπου κι αν ευρίσκονται οι ναυαγοί! Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνουν και την είσοδο στη χώρα μας. Να πιεσθούν οι βάρκες για να επιστρέψουν στα τουρκικά ύδατα δεν μπορεί να γίνει στην πράξη, γιατί οι βάρκες είναι καρυδότσουφλα και θα ανατραπούν, σε οιαδήποτε ασταθή κατάσταση πίεσης και πανικού, με τραγικά αποτελέσματα. Θα είναι εγκληματική πράξη, όπως είδαμε να συμβαίνει κατά κόρον στη περιοχή της Λαμπεδούσας στην Ιταλία.
Εάν οι Τούρκοι δεν ελέγξουν στα δικά τους ύδατα και στις ακτές τους την επιβίβαση των μεταναστών στις βάρκες (εκεί έχει έννοια η αποτροπή), δεν μπορεί να αποτραπεί η είσοδός τους στη χώρα μας!
Σε ό,τι αφορά τη δική μας πολιτική στα ευρωπαϊκά όργανα για το ζήτημα αυτό, δεν έχουμε επιτύχει να φωτίσουμε όλες τις πλευρές του ζητήματος, με αποτέλεσμα να δρομολογούνται ενέργειες που δεν λύνουν το πρόβλημα και είναι εις βάρος μας.
Η «κοινωνία αξιών» από το προηγούμενο χρόνο, πολύ έγκαιρα, είχε προτείνει τη δημιουργία «μικτών ευρωπαϊκών κέντρων καταγραφής» - «ευρωπαϊκών προξενικών αρχών» στην Τουρκία. Θα μπορούσαν επίσης οι πρεσβείες και τα προξενεία των ευρωπαϊκών χωρών στη Τουρκία να παραλαμβάνουν τα αιτήματα ασύλου από τους πρόσφυγες και να κάνουν τους δέοντες ελέγχους. Η πρόταση αυτή θα αποδυνάμωνε τους δουλέμπορους, θα απέτρεπε τους πνιγμούς, θα αποδυνάμωνε την υστερόβουλη πολιτική πολλών ευρωπαϊκών χωρών αφού οι έλεγχοι των αιτήσεων ασύλου και οι προωθήσεις θα γινόταν απευθείας για τις χώρες προορισμού κάθε πρόσφυγα, χωρίς να γίνεται η Ελλάδα ενδιάμεσος σταθμός, όπου τελικά εγκλωβίζονται.
Δυστυχώς ο κ. Τσίπρας αποδέχθηκε τα πάντα που του επιβλήθηκαν, χωρίς να διεκδικήσει τίποτε, ψελλίζοντας κάτι αόριστο για «hot spots», χωρίς να έχει καταλάβει τι ζητάει, αποδεχόμενος τελικά τη χειρότερη των λύσεων που του επιβλήθηκε! Να γίνει η Ελλάδα ο χώρος συσσώρευσης και εγκλωβισμού των εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων!
Δεν μπόρεσε να καταλάβει ότι τα «ευφυολογήματα» προς τον Νταβούτογλου για τους εξοπλισμούς και για τον έλεγχο στη θάλασσα λειτουργούν εις βάρος μας. Μας εκθέτουν διεθνώς και «στρώνουν το έδαφος» στους Τούρκους για να ξαναφέρουν στο προσκήνιο τις αμφισβητήσεις τους για το Αιγαίο (οι παραβιάσεις που ακολούθησαν το επιβεβαιώνουν).
Βρισκόμαστε σε ένα εξαιρετικά κρίσιμο σημείο για τη χώρα, με ραγδαίες εξελίξεις στο γεωπολιτικό περιβάλλον της περιοχής μας και στο τιμόνι της εξωτερικής πολιτικής είναι ένας «ψευτοκαθηγητής» και ένας τουλάχιστον αμαθής πρωθυπουργός! Απαιτείται η άμεση αντικατάσταση του υπουργού εξωτερικών με μια προσωπικότητα αναγνωρισμένου διεθνούς κύρους, απ' όποιο χώρο κι αν προέρχεται!
Η σύγκλιση συμβουλίου υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τα κρίσιμα θέματα εξωτερικής πολιτικής και εθνικής ασφάλειας είναι πλέον αναγκαία, ακόμη και μετά την τελευταία τραγελαφική συνάντησή τους. Χρειάζεται όμως κατάλληλη προετοιμασία από όλους και με προτάσεις από την αντιπολίτευση, που έχει κι αυτή ευθύνες και δεν μπορεί να παραμένει παθητική και αδρανής.
* Ο κ. Στέλιος Φενέκος είναι Πρόεδρος της «Κοινωνίας Αξιών»
