Του Κυριάκου Αθανασιάδη
Δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για το πόσοι βιασμοί γίνονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα, καθώς για μία σειρά από σοβαρούς λόγους μόνο ένα ισχνό ποσοστό του συνόλου καταγγέλλεται στις Αρχές (περίπου 200 περιστατικά ετησίως), αλλά σύμφωνα με εκτιμήσεις ξεπερνούν τους 5.000 — ήτοι, κάπου δεκαπέντε (15) την ημέρα. Κάθε μέρα. Βιασμοί.
Το φαινόμενο προφανώς και δεν είναι μόνο ελληνικό. Μάλιστα, πρόκειται για μία κατάσταση που εντείνεται και χειροτερεύει χρόνο με τον χρόνο, παντού. Εκτιμάται ότι μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα περιστατικά σεξουαλικής βίας αυξήθηκαν αφύσικα την τελευταία πενταετία — ακούγεται απίθανο, αδιανόητο, αλλά σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία στην ΕΕ μία στις είκοσι γυναίκες άνω των 15 ετών έχει βιαστεί. Μία στις είκοσι γυναίκες.
Κάναμε αυτές τις σκέψεις τις προάλλες, με αφορμή την άγρια δολοφονία της Αμερικανίδας Σούζαν Ίτον στην Κρήτη, μίας λαμπρής επιστήμονος και εξαιρετικά γενναίας γυναίκας. Προσωπικά δεν διάβασα κανένα από τα κείμενα που δημοσιεύτηκαν, το απέφυγα? έμαθα απλώς πως η μάχιμη βιολόγος έτρεχε σε μία μάλλον απόμερη περιοχή όταν της επιτέθηκε ο δολοφόνος της, καθώς ήταν δρομέας.
Δρομέας, πολύ χαμηλού επιπέδου, είμαι κι εγώ. (Από εδώ και πέρα ό,τι γράψω δεν θα έχει σχέση με τη γυναικοκτονία αυτή). Και έχω επίσης τρέξει σε απόμερες περιοχές, και μάλιστα βράδυ — με σχεδόν ανύπαρκτο φωτισμό, επί αρκετή ώρα. Δηλαδή, έχω βρεθεί σε σημεία όπου η πλησιέστερη ανθρώπινη παρουσία απείχε τέσσερα με πέντε χιλιόμετρα. Προφανώς δεν κινδύνευα, τότε, να με βιάσουν. Ο πιο μεγάλος κίνδυνος για έναν άντρα, πέρα από τις λακκούβες και άλλα εμπόδια στο έδαφος που δεν ξεχωρίζουν καλά το βράδυ, προέρχεται περισσότερο από αδέσποτα σκυλιά που ίσως έχουν βρει καταφύγιο κάπου εκεί κοντά (βλέπε για παράδειγμα την περιοχή πέραν τού Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης) και που ίσως τα τρομάξεις, παρά από ανθρώπους. Ούτε επίσης υπάρχει περίπτωση να σε σταματήσει κάποια συμμορία για να σε ληστέψει: ποιος δρομέας κουβαλά το πορτοφόλι του μαζί; Το πολύ-πολύ να προσπαθήσει κάποιος απελπισμένος να σου πάρει το smartwatch που φοράς στον καρπό, για να τα καταφέρει να ψωνίσει τη δόση του. Αλλά σπανίως αυτός συνιστά πραγματικό κίνδυνο. Μία κοφτή εντολή να σταματήσει εκεί που είναι συνήθως είναι υπεραρκετή.
Παρ' όλα αυτά, φοβάμαι. Πάντα. Και δεν εφησυχάζω. Όπως φοβάμαι όταν δεν τρέχω αλλά τυχαίνει να βρίσκομαι νύχτα σε μια περιοχή που δεν την ξέρω καλά, και έχει πέσει το σκοτάδι, και οι περαστικοί είναι ελάχιστοι. Δεν είμαι θαρραλέος.
Εξ ου και —ξαναλέω— είμαι διαρκώς σε εγρήγορση. Παρατηρώ τα πάντα γύρω μου και δεν παρέχω σε τρίτους την εικόνα ενός αφηρημένου, απορροφημένου από τις σκέψεις του ανθρώπου. Επίσης, κρατώ πάντα τα κλειδιά μου στο ένα χέρι, γραπωμένα στη γροθιά μου. Δεν έχω μπρελόκ με το σήμα της ομάδας μου, αλλά ένα άλλο, ειδικό, που ξέρω να το χρησιμοποιώ εάν παραστεί ανάγκη. Επίσης είμαι αρκετά καλά εκπαιδευμένος στην αντιμετώπιση περιστατικών επίθεσης στον δρόμο. Και τυχαίνει να είμαι 1,87. Και τυχαίνει να είμαι άντρας.
Παρά ταύτα, πάντα φοβάμαι.
Διάβαζα πριν λίγες ημέρες μία ανάρτηση κάποιας φίλης, που έλεγε ότι, σαν γυναίκα, αρνείται να φοβηθεί. Θα πηγαίνει όπου θέλει, όποτε θέλει. Για να τρέξει, για να κάνει βόλτα, για να διασκεδάσει, ή για να κάνει οτιδήποτε άλλο. Δεν θα βάλει τον φόβο στη ζωή της. Σωστά. (Μάλιστα, επικρότησα την ανάρτηση). Αλλά και λάθος. Γιατί μάλλον πρέπει να είσαι έτοιμος να τα βγάλεις πέρα σε περίπτωση που δεχτείς μία επίθεση από έναν ανώμαλο άντρα. Και αυτό προϋποθέτει εκπαίδευση.
Δεν έχω να πω πολλά περισσότερα από αυτό.
Η κοινωνία μας έχει χίλια καλά, κι άλλα τόσα κακά? και αυτό δεν θα αλλάξει. Ακόμη και αν όλα τα περιστατικά σεξουαλικής βίας καταγγελθούν, ακόμη και αν όλοι οι άρρωστοι βιαστές συλληφθούν, δικαστούν και πεταχτούν στη φυλακή, πάντα κάποιοι άλλοι θα περιμένουν στις γωνιές και στα σκοτάδια εκεί έξω. Επίσης, δεν θα φτάσουμε ποτέ, και ευτυχώς, να έχουμε από ένα ζευγάρι αστυνομικούς με μοτοσικλέτες σε κάθε γωνιά της πόλης. Επομένως, κανείς πρέπει να μπορεί να αντιμετωπίσει έναν επίδοξο βιαστή. Γιατί, συχνά, δεν θα προλάβει απλώς να τρέξει και να γλιτώσει. Αυτό θα το κάνει φυσικά ούτως ή άλλως, αλλά ενδέχεται να μην είναι το πρώτο που θα έχει τη δυνατότητα να κάνει.
Είμαι παραπάνω από σίγουρος ότι —όσοι φτάσατε μέχρι εδώ— κάνετε κάποια γκριμάτσα τώρα, αλλά θα συνεχίσω λίγο ακόμη: σκεφτείτε κάποια στιγμή το ενδεχόμενο να προτρέψετε τα κορίτσια σας να ασκηθούν συστηματικά στις πολεμικές τέχνες, παράλληλα με ό,τι άλλο ωραίο κάνουν. (Γιατί και οι πολεμικές τέχνες είναι εξαιρετικά ευχάριστη δραστηριότητα για όλους, δεν είναι κάτι που αφορά τίποτε λούμπεν άτομα ή μια δράκα πολεμοχαρείς τύπους. Βασικά, το αντίθετο ισχύει. Και το «συστηματικά» δεν σημαίνει να γίνουν θηλυκές Τζον Γουίκ. Σημαίνει να προπονούνται 2-3 φορές την εβδομάδα: είναι καλό, και μάλιστα καλό σε πολλά επίπεδα). Ιδανικά, γράψτε τες σε μία σχολή Κραβ Μαγκά, που είναι ένα ιδεώδες σύστημα. Μακάρι να μην τους χρειαστεί ποτέ να αποδείξουν εμπράκτως ότι ήταν καλές μαθήτριες και ότι απέκτησαν δίκαια τις ζώνες τους. Αλλά αυτό το ποσοστό που είπαμε προηγουμένως —μία στις είκοσι γυναίκες μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση— είναι θηριώδες. Και αυξάνει.
ΥΓ1. Το ίδιο φυσικά δεν ισχύει μόνο για τις κόρες σας, αγαπητές αναγνώστριες, αλλά και για εσάς.
ΥΓ2. Στην Ελλάδα δεν έχει καταγραφεί άλλο περιστατικό σαν αυτό της άτυχης Σούζαν Ίτον και του τέρατος που τη βίασε και τη σκότωσε. Στο εξωτερικό όμως έχουν σημειωθεί πολλά. Εξ ου και οι δρομείς εκεί (άντρες και γυναίκες, αλλά φυσικά κυρίως γυναίκες) παίρνουν μαζικά όλο και περισσότερα μέτρα: δεν φορούν ποτέ ακουστικά για να ακούν μουσική όσο τρέχουν σε άγνωστους, ασύχναστους χώρους, κουβαλούν πάντα σφυρίχτρα μαζί τους, έχουν εφαρμογή με συναγερμό στο κινητό τους κ.ο.κ., ενώ όλο και λιγότεροι τρέχουν κατά μόνας, πόσο δε μάλλον κατά μόνας ΚΑΙ βράδυ.
