Ειλικρινά δεν θα ‘θελα να είμαι στην θέση του Σταϊκούρα. Έχω ακούσει όλων των ειδών τις απίθανες προβλέψεις για την ύφεση του 2020. Από 22,5% μέχρι 4%, ανάλογα με το ποιος το λέει και τι οικονομετρικά μοντέλα χρησιμοποιεί. Αδύνατο να βγάλω άκρη. Κατανοώ βέβαια ότι οι άγνωστοι χ της εξίσωσης είναι πάρα πολλοί, αλλά και πάλι βρισκόμαστε μπροστά στον θάνατο της μακροοικονομίας. Και δίχως την δυνατότητα στοιχειώδους πρόβλεψης, πώς διάολο μπορεί να σχεδιαστεί η οικονομική πολιτική;
Θα μου πείτε ότι από την επόμενη Δευτέρα ανοίγει η οικονομία σιγά-σιγά. Αλλά τι σημαίνει ανοίγει; Ότι η οικονομία αρχίζει να ζητά επειγόντως πολλά λεφτά για να βάλει μπροστά τις μηχανές της και να συνεχίσει να τις κρατά αναμμένες, δίχως όμως να ξέρει πότε θα αρχίσει να εισπράττει. Δεν είναι και το ευτυχέστερο σενάριο για κανέναν. Ούτε για τους επιχειρηματίες, ούτε για τους εργαζόμενους, ούτε για το κράτος. Ο πρώτος θα συνεχίσει να χάνει, οι δεύτεροι να μισοπληρώνονται και να νιώθουν ανασφαλείς, το τρίτο να πληρώνει προς όλες τις κατευθύνσεις με τον όγκο των αιτημάτων να διογκώνεται διαρκώς.
Δύσκολα τα πράγματα. Βεβαίως υπάρχει η νέα εθνική αυτοπεποίθηση που είπε ο Μητσοτάκης, υπάρχει και η κοινωνική υπευθυνότητα των Ελλήνων που μας άφησε άναυδους, αλλά υπάρχει και ο ιδιοκτήτης της καφετέριας που είχε δέκα τραπεζάκια και τώρα του λένε να τα κάνει πέντε. «Με πέντε τραπέζια δεν βγαίνω μάνα μου» λέει αυτός με πίκρα κι ας ξέρει ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος να δουλέψουν οι καφετέριες. Το καταλαβαίνει μεν, οδεύει προς το κλείσιμο του μαγαζιού του δε.
Για κάποιους από μας λοιπόν, η κρίση του κορονοϊού θα αποδειχθεί θανατηφόρα. Οικονομικά και επαγγελματικά μιλάμε τώρα. Αυτό το κομμάτι της ελεύθερης οικονομίας που λειτουργούσε οριακά και με μικρά μεγέθη, πιθανότατα θα δεχτεί το οριστικό χτύπημα ανεξαρτήτως κυβερνητικών προθέσεων και δυνατοτήτων της εθνικής οικονομίας. Διότι αν το πεντάστερο ξενοδοχείο των 3000 κλινών θα καταφέρει με κόστος να προσαρμοστεί στα νέα υγειονομικά δεδομένα περιμένοντας το φάρμακο ή το εμβόλιο, το μικρό ξενοδοχειάκι των 20 κλινών που λειτουργούσε ως οικογενειακή επιχείρηση θα κατεβάσει ρολά και θα αραχνιάσει δια παντός μέχρι να μεταβληθεί σε κουφάρι.
Ξέρω, ο κόσμος μας είναι σκληρός και κανένα 800άρι που θα δοθεί μια και δυο φορές στον άτυχο της ελεύθερης οικονομίας δεν μπορεί να αποτρέψει την ανατροπή της ζωής του. Το ίδιο θα συνέβαινε και στον άτυχο της σχεδιασμένης σοσιαλιστικής οικονομίας εξ’ αιτίας των αόρατων αποφάσεων κάποιου Πολιτμπιρό ή στον κακόμοιρο της παραδοσιακής οικονομίας που παλιότερα σαρώθηκε από την βιομηχανική επανάσταση και τώρα ξαναδιαλύεται από την τεχνολογική αλλαγή. Απλώς ο κορονοϊός το κάνει εν είδει αστραπιαίου σοκ, που αφήνει τα θύματα του κεραυνοβολημένα.
Θα μου πείτε ότι η εκκλησία έχει την λύση. Να πάνε όλοι να εκκλησιαστούν για να σώσουν την ψυχή τους στην άλλη ζωή. Την έχει επίσης και το ΚΚΕ, που ως άλλη εκκλησία καλεί τον λαό να κατέβει στις πλατείες της πρωτομαγιάς για να αντισταθεί σ’ αυτές τις τεκτονικές αλλαγές ενισχύοντας τις τάξεις του κόμματος. Την έχει κι ο Αλέξης, που ευκολότατα βγάζει 26 δις απ’ το τσεπάκι του τώρα κι άλλα 26 αν έχουμε αναζωπύρωση της πανδημίας. Σύμφωνοι, όμως το πραγματικό ερώτημα είναι αν διαθέτουν λύση ο Κυριάκος και ο Σταϊκούρας. Αν δεν μπορέσουν αυτοί, δεν θα μπορέσει κανένας.
