Εκατοντάδες χιλιάδες Αφγανών θα προσπαθήσουν να περάσουν στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας. Δεν πρόκειται πλέον για οικονομικούς μετανάστες και η διαχείριση του προβλήματος θα είναι εκ των πραγμάτων εξαιρετικά δύσκολη. Η πιθανή εργαλειοποίηση του δράματός τους από την Τουρκία και η αμηχανία της Δύσης μπροστά στις συνέπειες της ήττας της στο Αφγανιστάν, θα έχουν ως κατάληξη μια ακόμη μεγάλη κρίση στην Ελλάδα.
Πρόκειται για πρόσφυγες και όχι για μετανάστες. Δεν φεύγουν από το Αφγανιστάν αναζητώντας ένα υψηλότερο μεροκάματο, αλλά διότι κινδυνεύει η ζωή τους από τους Ταλιμπάν. Μεταξύ αυτών άνθρωποι υψηλού μορφωτικού επιπέδου που συνεργάστηκαν με τις δυνάμεις της Δύσης. Αυτόματα, λοιπόν, εγείρονται θέματα ανθρωπιστικού ενδιαφέροντος. Δεν μπορείς να κλείσεις την πόρτα σου σε έναν κυνηγημένο που αναζητά ένα καταφύγιο για τον ίδιο και την οικογένειά του.
Από εκεί και πέρα υπάρχουν ζητήματα που δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μόνοι. Δεν μπορούμε να δεχτούμε άπειρους πρόσφυγες. Η χώρα έχει συγκεκριμένες δυνατότητες και η Ευρώπη πολλές περισσότερες. Επιπλέον, η μεγάλη νίκη των σκοταδιστών είναι η ήττα της στρατηγικής της Δύσης στο Αφγανιστάν. Αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι το αποτέλεσμα της προφανούς αδυναμίας της Δύσης να διαχειριστεί εν καιρώ ειρήνης την υπεροχή της στα χαρακώματα του πολέμου. Η Ευρώπη, λοιπόν, έχει υποχρέωση να αναλάβει τις ευθύνες της. Δεν ξέρουμε αν είναι διατεθειμένη να το κάνει και σε ποιον βαθμό…
Η Ελλάδα έχει να αντιμετωπίσει ένα επιπλέον πρόβλημα. Την πιθανή, αν όχι σχεδόν βέβαιη, εργαλειοποίηση των ροών των προσφύγων από την Τουρκία. Μπορείτε να φανταστείτε μία επανάληψη του σκηνικού του Έβρου με 100.000 ή 200.000 πεινασμένους Αφγανούς στην άλλη άκρη των συνόρων; Δεν είναι εύκολο να κλείσει κανείς τα σύνορα σε αυτή την περίπτωση και να βρεθεί ηττημένος στο πεδίο της διπλωματίας. Διότι η Τουρκία θα εκμεταλλευτεί μία τέτοια «ευκαιρία» σε κάθε περίπτωση. Σκεφτείτε απλά να παίζουν στα διεθνή δίκτυα ρεπορτάζ με τις κυνηγημένες οικογένειες των Αφγανών από την μία και με τους Έλληνες στρατιώτες που τους απαγορεύουν την έξοδο προς την σωτηρία από την άλλη.
Τα κλειστά σύνορα δεν είναι λύση. Όπως λύση δεν είναι και τα ανοικτά σύνορα. Δεν μπορεί η Ελλάδα να δεχτεί ένα ή δύο εκατομμύρια πρόσφυγες. Και δεν μπορεί να είναι μόνο θέμα της Ελλάδας. Είναι μακριά και πέρα από τις αντικειμενικές δυνατότητες της χώρας. Πρέπει να είναι θέμα της Ευρώπης.
Στον Έβρο η Ελλάδα δεν αιφνιδιάστηκε την πρώτη φορά. Ούτε τώρα πρέπει να αιφνιδιαστούμε και να βρεθούμε προ εκπλήξεων. Πρέπει να είμαστε καλά προετοιμασμένοι για αυτό που θα συμβεί και να έχουμε εξαντλήσει όλες τις πιθανές ενέργειες σε διπλωματικό επίπεδο. Υπάρχει χρόνος, αλλά όχι άπειρος.
Είμαστε υποχρεωμένοι από τους γραφτούς και κυρίως τους άγραφους κανόνες που καθορίζουν την ζωή μας να σταθούμε στο πλάι των ανθρώπων αυτών που σήμερα κινδυνεύουν από την θρησκευτική μισαλλοδοξία των φανατικών σκοταδιστών του Ισλάμ. Την ίδια ώρα, όμως, χρειαζόμαστε την ουσιαστική και όχι προσχηματική βοήθεια της Ευρώπης. Το Αφγανιστάν είναι ένα διεθνές πρόβλημα, δεν μπορεί να μετατραπεί σε ελληνικό με την ευγενική «χορηγία» του καθεστώτος Ερντογάν, που τόσο λατρεύουν εκεί στο Βερολίνο…
Θανάσης Μαυρίδης
