Στην εποχή του κορονοϊού το περιεχόμενο είναι ο βασιλιάς. Από το netflix μέχρι το youtube και από τα βιβλία μέχρι τα podcast, όσοι μένουμε σπίτι αναζητούμε κάτι ψυχαγωγικό για να γεμίσουμε τις γιορτινές ή απλά τις κενές ώρες μας. Τις τελευταίες μέρες θυμήθηκα ένα πολλά υποσχόμενο podcast, με τίτλο History on Fire (Φλεγόμενη Ιστορία) που έχει πολύ υψηλές κριτικές. Οικοδεσπότης αυτού του ενδιαφέροντος podcast είναι ο Ιταλός Ντανιέλε Μπολέλι που μεταξύ άλλων είναι καθηγητής ιστορίας στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, συγγραφέας και λάτρης των πολεμικών τεχνών.
Σε ένα πρόσφατο podcast του, με τίτλο «ο πανκ-ροκάς της Αρχαίας Ελλάδας», ο Μπολέλι εξιστορεί με ιδιαίτερη γλαφυρότητα τις ομοιότητες του Διογένη του Κυνικού με την πανκ-ροκ μουσική. Οι αναγνώστες που ενδιαφέρονται για podcasts, τους αρέσει η πανκ και είναι λάτρεις της φιλοσοφίας θα βρουν το podcast πολύ ενδιαφέρον. Όμως, η όλη εμπειρία της ακρόασης αυτού του επεισοδίου μου προκάλεσε πολλές σκέψεις για τη σχέση του φιλελευθερισμού, ως σύγχρονη έννοια και πολιτικό-οικονομικό φαινόμενο, με κάποιες πτυχές του σπουδαίου αρχαίου Έλληνα φιλοσόφου.
Ο Διογένης ήταν αρκετά γνωστός στην εποχή του, αν και όχι απαραίτητα δημοφιλής. Ήταν ιδιαίτερα καταγγελτικός προς τις νόρμες της εποχής του και πολύ επαναστατικός στις ιδέες του. Όμως, πέρα από την οξύτατη κριτική προς τις κυρίαρχες ιδέες της εποχής που έζησε, ο Διογένης δεν πρόσφερε πολλά στην ανθρώπινη διανόηση. Αυτή είναι μία παγίδα στην οποία αρκετοί φιλελεύθεροι έχουν πέσει στην εποχή του κορονοϊού. Η κατάσταση που βιώνουμε προσφέρει αρκετά θέματα για φιλελεύθερη αντίδραση: κατάργηση ατομικών ελευθεριών, πάγωμα της οικονομικής δραστηριότητας, παρέμβαση του κράτους σε σχεδόν κάθε πτυχή της ατομικής και οικονομικής ζωής μας.
Μέχρι αυτό το σημείο, η κριτική και κυρίως ο σκεπτικισμός απέναντι στην εξουσία είναι κάτι που προκύπτει αυθόρμητα σε κάθε συνεπή φιλελεύθερο άνθρωπο. Όμως, η κριτική που δεν έχει να προσφέρει μία εναλλακτική είναι εύκολη και ανέξοδη και ως τέτοια δεν αρμόζει στους φιλελεύθερους. Κάτι αντίστοιχο έκανε και ο Διογένης που από τη μία πλευρά προωθούσε την αυτάρκεια ως έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες μιας καλής ζωής και από την άλλη βασιζόταν στην ελεημοσύνη των συμπολιτών του για ένα πιάτο φαγητό από επιλογή!
Ένα άλλο κοινό, θετικό αυτή τη φορά, που έχουν οι φιλελεύθεροι με τον Διογένη είναι ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουν την εξουσία. Καλύτερο παράδειγμα είναι η γνωστή ιστορία που διηγείται ο Πλούταρχος με τον Μέγα Αλέξανδρο, ο οποίος όταν βρέθηκε στην Κόρινθο θέλησε να γνωρίσει το Διογένη. Ο ισχυρότερος άνδρας του ελληνικού κόσμου, που στη συνέχεια της ζωής του θεωρήθηκε ως θεός και κατέκτησε σχεδόν ολόκληρο το γνωστό κόσμο, όταν γνώρισε τον Διογένη τον ρώτησε αν θα ήθελε να του κάνει κάποια χάρη. Ο Διογένης του ζήτησε να κάνει στην άκρη γιατί του έκρυβε τον ήλιο την ώρα της ηλιοθεραπείας του.
Αυτή η φράση του Διογένη («μικρόν από του ηλίου μετάστηθι») έχει το ίδιο νόημα που είχε το «μη με καταπατάς» στη σημαία των επαναστατών της Αμερικανικής Επανάστασης δύο χιλιάδες χρόνια μετά και αντηχεί ακόμα και σήμερα στις συστάσεις των φιλελευθέρων, όπως του καθηγητή Steve Horwitz που έγραψε σε πρόσφατη ανάρτησή του ότι το κράτος δεν χρειάζεται να ετοιμάσει κάποιο σχέδιο για την επανεκκίνηση της οικονομίας μετά την πανδημία αλλά να ασχοληθεί με τη δημιουργία συνθηκών που θα επιτρέψουν σε εμάς, τους πολίτες και εργαζόμενους, να επιστρέψουμε στις δουλειές μας. Σε τελική ανάλυση η οικονομία είμαστε εμείς.
