Η αρχική ιδέα ήταν ότι η ανάκαμψη της οικονομίας θα ήταν άμεση, όταν θα βρισκόταν το εμβόλιο. Σήμερα επικρατεί σκεπτικισμός, αφού η πανδημία μπορεί να αλλάξει ριζικά τις καταναλωτικές μας συνήθειες. Πόσο σίγουροι είμαστε ότι ο τουρισμός θα είναι όπως χτες; Κι αυτό ειδικά μας νοιάζει, λόγω της εξάρτησής μας από το τρίπτυχο «ήλιος, θάλασσα και τ΄ αγόρι μου». Η Οικονομία θα δοκιμαστεί. Επιλογή πρώτη: Η λίστα Πισσαρίδη. Επιλογή δεύτερη: Εκλογές.
Οι εκλογές είναι η πιο δημοφιλής πρόταση που κατατίθεται σε τακτά χρονικά διαστήματα προς το γραφείο του πρωθυπουργού. Οι οπαδοί της έχουν ένα δίκιο, όταν αναφέρονται στους κινδύνους που κρύβει η απλή αναλογική και στην ανάγκη να ξεκαθαρίσει το τοπίο όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Την ίδια ώρα είναι εμφανής η αδυναμία της Αριστεράς να συγκροτήσει έναν σοβαρό αντιπολιτευτικό λόγο. Στην παρούσα φάση είναι ο ιδανικός αντίπαλος.
Το «εξαιρετικό» αυτό σενάριο για την κυβέρνηση έχει μία αδυναμία: Η οικονομική κρίση έχει «κρυφτεί» κάτω από το χαλάκι των έκτακτων οικονομικών ενισχύσεων της COVID-19, αλλά κάποια στιγμή θα φτάσει η ώρα του λογαριασμού. Και αυτό το ξέρουν οι πολίτες, οι οποίοι είναι ήδη κουρασμένοι. Και αυτό δεν σημαίνει ότι θα ψηφίσουν Αλέξη Τσίπρα, αλλά ξέρουμε πως η οργή και η απογοήτευση μπορούν να μετατραπούν σε ψήφο διαμαρτυρίας. Σε μία τέτοια περίπτωση μπορεί να πάει περίπατο το σενάριο της «εύκολης επικράτησης».
Το κεντρικό πολιτικό ζήτημα της χώρας είναι η Οικονομία. Η Οικονομία ήταν το κλειδί όλων των πολιτικών εξελίξεων της τελευταίας δεκαετίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ αναδείχτηκε το 2012 ηγέτιδα δύναμη της αντιπολίτευσης, ως αντίδραση της κοινωνίας στην διάψευση του Παπανδρεϊκού πονήματος «λεφτά υπάρχουν». Κι ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήρθε στην εξουσία επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ αποδείχτηκε μια μεγάλη πολιτική απάτη. Ο Αλέξης Τσίπρας δεν είχε κάποια μυστική συνταγή για την κρίση. Για την ακρίβεια αποδείχτηκε ότι δεν είχε την παραμικρή ιδέα πως θα αντιμετώπιζε την κρίση.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποσχέθηκε μεταρρυθμίσεις. Οι περισσότερο Έλληνες δεν ξέρουν τι ακριβώς είναι αυτό το νέο είδος. Η έκθεση Πισσαρίδη δείχνει φως και είναι καλό να την διαβάσουν όσοι περισσότεροι γίνεται. Τα πράγματα, λοιπόν, είναι απλά: Είτε η κυβέρνηση Μητσοτάκη βάζει μπροστά την μηχανή των μεταρρυθμίσεων και κερδίζει το στοίχημα της Οικονομίας και την πολιτική παρτίδα, είτε υποχωρεί και γίνεται κι αυτή ένα κομμάτι της κρίσης, όπως και όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις.
Το κακό για την χώρα είναι ότι δεν έχει περιθώρια για άλλους πειραματισμούς. Για άλλες αποτυχίες. Η επόμενη επιλογή δεν θα είναι κάποιος που θα μοιράζει λεφτά στα δοκιμαζόμενα πλήθη των ανέργων, αλλά κάποιο νόμισμα άγνωστης αξίας. Με άλλα λόγια η κυβέρνηση, η όποια κυβέρνηση, δεν έχει άλλον δρόμο πέραν από εκείνον των μεταρρυθμίσεων. Και μάλιστα σε μία περίοδο που ο λαός είναι περισσότερο δεκτικός από οποιαδήποτε άλλη φορά στο παρελθόν. Και το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει αυτή την στιγμή άλλη πολιτική δύναμη πέραν της ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη που να είναι σε θέση να εφαρμόσει ένα μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα. Αν η κυβέρνηση χάσει για οποιονδήποτε λόγο την αυτοδυναμία μέσω ενός πολιτικού ακροβατισμού, τότε είναι αμφίβολο τι θα συμβεί.
Κι αν κερδίσει τις εκλογές και πετάξει στα σκουπίδια με αυτό τον τρόπο την απλή αναλογική; Δεν αποκλείεται, αλλά δεν υπάρχει κάποιο συμβόλαιο ότι τα πράγματα θα γίνουν έτσι ακριβώς και μάλιστα με τους ψηφοφόρους να είναι ευάλωτοι, αφού ζουν μέσα σ’ ένα κλίμα μεγάλης ανασφάλειας. Η ανασφάλεια και η οικονομική κρίση δεν είναι οι καλύτεροι σύμβουλοι στις κάλπες. Ο δρόμος των μεταρρυθμίσεων είναι έτσι ή αλλιώς το υποχρεωτικό πέρασμα για μία κυβέρνηση που θέλει να πετύχει στους στόχους της, όπως είναι η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Δεν υπάρχει λόγος να παρεμβληθεί μία άσκοπη παράκαμψη από την οδό των εκλογών. Πόσο μάλλον όταν αυτή η οδός μπορεί να οδηγεί σε άλλες κατευθύνσεις από εκείνες που υπόσχονται οι πινακίδες στις διασταυρώσεις.
Θανάσης Μαυρίδης
