Το, εκ πρώτης όψεως, στεγνό, γραμμένο στην ξύλινη κομματική γλώσσα, αυτό έγγραφο, είναι μία μαρτυρία για τα φαινόμενα ανθρωποφαγίας στα Γκουλάγκ στην δεκαετία του 1930, γραμμένο όχι από κάποιον πράκτορα των δυτικών μυστικών υπηρεσιών ή ένα «μίσθαρνο όργανο της ιμπεριαλιστικής συνομωσίας κατά της Ε.Σ.Σ.Δ.», όπως συνήθως χαρακτηρίζουν οι απολογητές του κομμουνιστικού ζόφου τους συντάκτες παρόμοιων κειμένων.
Ο συγγραφέας είναι χαμηλόβαθμο κομματικό στέλεχος μίας μακρινής κομματικής οργάνωσης, ο οποίος εμφορείται όχι από τις αρχές του πανανθρώπινου ουμανισμού, αλλά από τον ζήλο του κομματικού στελέχους που επιθυμεί διακαώς την οικοδόμηση του «φωτεινού μέλλοντος» και ανησυχεί μήπως οι μέθοδοι που ακολουθούνται δεν είναι οι ενδεδειγμένοι.
Με την ορμή του ζηλωτή, αποφασίζει να γράψει στα ανώτατα κλιμάκια της κομματικής εξουσίας, να περιγράψει την κατάσταση και να υποδείξει τρόπους βελτίωσης της κατάστασης, προκειμένου να εξοικονομηθούν οι ανθρώπινοι πόροι για τον «μεγάλο και ένδοξο σκοπό».
Το κείμενο είναι σκληρό και δεν συνίσταται για αναγνώστες με επιλεκτικές ευαισθησίες και υποχρεωτικές σιωπές.
Θα το διαβάσουν άνθρωποι που έχουν κότσια και ξέρουν πως η αλήθεια, όσα χρόνια κι αν περάσουν, θα βγει στην επιφάνεια, θα συγκλονίσει με την δύναμή της
* * *
7. Γκολένκο Νικιφόρ Παβλ. Γέτος. Από την περιοχή Χοπέρσκι. Πήγαινε μέσω Μόσχας στον γιο του στον σταθμό Μπαγκάσεβο της σιδηροδρομικής γραμμής Κούρσκ. Σοβχόζ «Όστρι». Τον άρπαξαν στον σταθμό.
8. Σισκόφ, εργάτης της φάμπρικας «Κόκκινος Οκτώβρης» στην Μόσχα. Εργαζόταν σε αυτή την φάμπρικά, συνεχώς επί 3 χρόνια. Τον άρπαξαν στον δρόμο, όταν επέστρεφε από την δουλειά.
9. Βινογκράντοβα, δούλευε σε κολχόζ στην Κεντρική Ρωσία. Πήγαινε στον αδελφό της στην Μόσχα. Ο αδελφός της διευθυντής του Αστυνομικού Τμήματος Νο 8. Την άρπαξαν μόλις κατέβηκε από το τραίνο.
10. Αντάρκοφ Κωνσταντίν. Μέλος του γραφείου του πυρήνα της Ένωσης Κομμουνιστικής Νεολαίας στο εργοτάξιο του στρατιωτικού λιμανιού στο Κέρτς, πήγαινε στο Γκριβνό (περιοχή Μόσχας) να δει την μητέρα του. Από το Γκριβνό πήγε στην Μόσχα και τον άρπαξαν μόλις κατέβηκε από το τραίνο.
11. Γκλουχόβα Φαΐνα, οικοδόμος, πρωτοπόρος εργάτρια στο εργοστάσιο ζωοτροφών της Τασκένδης. Πήρε κανονική άδεια, πήγαινε στον θείο της στο Λένινγκραντ. Με την λήξη της άδειας, επιστρέφοντας στην δουλειά της στην Τασκένδη, την άρπαξαν στην Μόσχα αν και είχε όλα τα απαραίτητα έγγραφα και εισιτήριο.
12. Ναζίν (σήμερα χωροφύλακας στο διοικητήριο στο χωριό Αλεξάντροβο). Βοηθός διευθυντής της πυροσβεστικής υπηρεσίας στο Θέατρο Μπολσόι, μέλος της πυροσβεστικής ομάδας του Κρεμλίνου. Τον άρπαξαν στον δρόμο. Η άδεια εισόδου στο Κρεμλίνο δεν τον βοήθησε καθόλου.
Χωριό «Νέος δρόμος» στον παραπόταμο του ποταμού Πανά
1. Βοϊκίν Νικ. Βασ. Μέλος της Ένωσης Κομμουνιστικής Νοελαίας από το 1929, εργάτης στην φάμπρικά «Κόκκινος υφαντουργός». Μέλος του γραφείου του πυρήνα της οργάνωσης, υποψήφιο μέλος της ολομέλειας της επιτροπής της Ένωσης Κομμουνιστικής Νεολαιας της φάμπρικας, συμμετείχε πολλές φορές σε υπηρεσιακά ταξίδια της Επιτροπής Πόλης της Μόσχας της Ένωσης Κομμουνιστικής Νεολαίας. Είχε αφήσει την ταυτότητά του στο σπίτι.
2. Σίβοφ Πα. Ιβ. Σπουδαστής της Τεχνικής Εργοστασιακής Σχολής «Προμβεντιλάντσια» στην Μόσχα, στην οδό Ουλιάνοφσκαγια. Είχε άδεια παραμονής στο σπίτι του αδελφό του ως ανήλικος. Δεν είχε ταυτότητα. Επέστρεφε από την Τεχνική Εργοστασιακή Σχολή στο σπίτι.
3. Σμέλεφ, μέλος της Ένωσης Κομμουνιστικής Νεολαίας από το 1933, εργάτης του εργοστασίου Νο 24 «Φρούνζε» στην Μόσχα. Μαραγκός. Θα παραλάμβανε την ταυτότητά του μετά από δύο ημέρες. Είχε βεβαίωση. Επέστρεφε από την δουλειά του.
4. Τκάτσεφ Παβ. Αλεξ. Μέλος της Ένωσης Κομμουνιστικής Νεολαίας από τον Μάριο του 1933, αριθμός βιβλιαρίου Νο 1387815. Είχε πληρώσει συνδρομές μέχρι τον Αύγουστο του 1933 πράγμα που είχε καταγραφεί και σφραγιστεί από το ορφανοτροφείο «Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή» (είχε μαζί του το βιβλιάριο, το οποίο είχε εκδοθεί από την αχτιδική επιτροπή της Κομσομόλ). Οικότροφος του ορφανοτροφείο «Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή» στην Μόσχα. Με το ορφανοτροφείο είχε πάει σε κατασκήνωση στον σταθμό Πούσκινο. Με τα αντίστοιχα έγγραφα της διεύθυνσης του ορφανοτροφείο ο Τκάτσεφ μαζί με έναν άλλο οικότροφο τον Βασίλιεφ, εστάλησαν να φέρουν τα όργανα της ορχήστρας πνευστών, τα οποία είχαν μείνει στην Μόσχα. Τον άρπαξαν μόλις έφτασε το τραίνο στην Μόσχα. Ο πατέρας ζει στην Μόσχα, θυρωρός, διεύθυνση του πατέρα: Οδός Ντραγκομίλοφ, 2η πάροδος Μπριάνσκ, κτίριο 14, διαμέρισμα 5.
5. Βασίλιεφ Ζοσιμ Βλ. Μέλος της Ένωσης Κομμουνιστικής Νεολαίας από το 1930. Γραμματέας του πυρήνα της Ένωσης Κομμουνιστικής Νεολαίας του ορφανοτροφείο «Κομσομόλ» στο Σοκόλνικι. Βρέθηκε στο ναρίμ όπως και ο Τκάτσεφ, μαζί με τον Τκάτσεφ.
6. Ταρατίνοφ Νικαν. Ανδρ. Μέλος της Ένωσης Κομμουνιστικής Νεολαίας από το 1930. Γραμματέας του πυρήνα της Ένωσης Κομμουνιστικής Νεολαίας του κολχόζ «Η άμυνα της χώρας» στην επαρχία Μπελχόφσκι της Κεντρικής Ρωσίας. Ήρθε στην Μόσχα στις 4 Ιουνίου για να αγοράσει ψωμί.
7. Οστοτιούκ Ιβ. Σλ. Μέλος της Ένωσης Κομμουνιστικής Νεολαίας από το 1931, ήταν στο σπίτι του αδελφού του στην πόλη Γκόρκι (κατασκευή γέφυρας στον Βόλγα) επέστρεφε μέσω Μόσχας στο σπίτι του, στο κολχόζ του στο χωριό Σινγκάεφκα της επαρχίας Μπερντίτσεφ στην περιοχή της Βίνιτσα. Τον άρπαξαν στην Μόσχα.
8. Πονιάεφ Βασ. Εβντ. Γεννηθείς το 1885, εργάτης, πρωτοπόρος. Εργάστηκε σε μεταλλευτικά έργα, στο Ντονμπάς, στην περιοχή Τσιστιακόφσκι, στα ορυχεία στο Σζεζνιάσκογιε, ορυχείο Νο 4. Μετά από εγχείρηση λόγω εργατικού ατυχήματος πήρε άδεια. Πήγαινε μέσω Μόσχας στο σπίτι του (στο Ντονμπάς από το 1919).
9. Ματβέγιεφ Ι. Μιχ. Εργάτης στην κατασκευή του εργοστασίου αρτοποιίας Νο 9 στην Μόσχα. Είχε ταυτότητα ισχύος μέχρι τον Δεκέμβριο του 1993 ως εποχιακός εργάτης. Τον άρπαξαν μαζί με την ταυτότητα. Κατά τον ίδιο, κανείς δεν θέλησε να κοιτάξει καν την ταυτότητά του.
10. Κλεσέβνικοφ Γκεόρκι Πετρ. Ήρθε στην Μόσχα με υποτροφία για την σχολή Τσίρκου (εργάτης του εργοστασίου ανταλλακτικών τρακτέρ στο Σαράτοφ).
11. Τσερκάσοφ Βλ. Φιοντ. Εργάτης στο εργοστάσιο Νο 24 «Φρούνζε» στην Μόσχα, ηλεκτρολόγος, εργαζόταν στο εργοστάσιο 4.5 χρόνια. Τον άρπαξαν στον σταθμό, επιστρέφοντας από το χωριό, όπου πήγε για να μάθει γιατί δεν δέχονται στο κολχόζ την μητέρα του.
12. Τροφίμενο Νικήτας Νικίτοβιτς, εργάτης στην κατασκευή του μετρό στην Μόσχα, είχε ταυτότητα εποχιακού εργάτη, επέστρεφε από την δουλειά στο κοινόβιο.
13. Σερόφ Νταβίντ Πετρόβιτς, αγοράκι. Τον άρπαξαν στο Αρζαμάς. Ο πατέρας του δουλεύει ως εργάτης επισκευαστής στον σιδηροδρομικό σταθμό του Αρζαμάς.
14. Ταραμπρίν Πετρ. Μιχ. Μηχανοδηγός της «Καζκραιριμπακσογιούζ» στην πόλη αστρα΄χαν. Πήρε άδεια, ήρθε στην Μόσχα να επισκεφτεί την θεία του.
15. Βαλίεφ Στ. Πετρ. Μέλος του Πανενωσιακού Κομμουνιστικού Κόμματος από το 1932. Μέσω Μόσχας πήγαινε στο Τρόιτσκ, περπατούσε στον σταθμό με τα πράγματά του. Τον άρπαξαν κατά την διαδρομή.
16. Γκούσεφ Στ. Πετρ. Μέλος του Πανενωσιακού Κομμουνιστικού Κόμματος από το 1932. Έγινε μέλος του Τουάπς, το βιβλιάριο εκδόθηκε από την Επιτροπή Πόλης του Κόμματος. Μέσω Μόσχας επέστρεφε στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Είχε μαζί του όλα τα απαραίτητα.
17. Μοσαλίκιν Νικ. Γι. Δόκιμο μέλος του Πανενωσιακού Κομμουνιστικού Κόμματος από το 1932. Επικεφαλής μπριγάδας στο κολχόζ του χωριού «Αόρατο πηγάδι» στην επαρχία Τομαρόφσκι του Μπέλγκραντ. Ήρθε στην Μόσχα για να αγοράσει ψωμί για το κολχόζ.
18. Καράσεφ, μέλος του Πανενωσιακού Κομμουνιστικού Κόμματος, εργάτης στο εργοστάσιο «Στάλιν» στην Μόσχα, οδηγός - μηχανικός. Τον άρπαξαν την ώρα που έβγαινε από το κοινόβιο όπου έμενε για να αγοράσει ψωμί. Στο εργοστάσιο δούλευε από το 1929. Μέλος του κόμματος από το 1923.
Ένα μέρος των εγγράφων του κόμματος και της Κομσομόλ φυλάσσονται σήμερα στην αχτιδική επιτροπή του Κόμματος στο Αλεξάντροφσκι και στο τμήμα χωροφυλακής του Αλεξάντροφσκο-Βαχόφσκογιε της διοίκησης των στρατοπέδων Σιβηρίας της Ο.ΓΚΕ.ΠΕ.ΟΥ.
Υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι επιστρατεύτηκαν για να εργαστούν στις εσχατιές της Ε.Σ.Σ.Δ., παρέλαβαν τις σχετικές άδειες (κατά τα λεγόμενά τους, φυσικά) και ανεξάρτητα από το γεγονός ότι διέθεταν όλα τα απαραίτητα έγγραφα, τους άρπαξαν ενώ ταξίδευαν μέσω Μόσχας. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι δεν μπορούν να απελευθερωθούν: δεν υπάρχουν έγγραφα (ακόμη και τα χρηματικά έγγραφα, οι εργαζόμενοι του διοικητηρίου τα γράφουν σε φλοιούς σημύδας).
Ορισμένες παρατηρήσεις σχετικά με τα προαναφερθέντα επίθετα:
1) Υπάρχουν δύο ακόμη συνοικισμοί στον ποταμό Πανά, όπου δεν πήγα και δεν μπορώ να παραθέσω επίθετα∙ 2) τα προαναφερθέντα επίθετα δεν είναι τα πλέον σημαντικά, τυπικά, ενδεικτικά, γιατί είχα την ευκαιρία να τα καταγράψω, στο βαθμό που προέκυπταν από μόνοι τους∙ 3) δεν παρέθεσα τον κατάλογο προκειμένου να ενημερώσω ποιος συγκεκριμένα, ποιος προσωπικά και πόσοι έχουν φυλακιστεί άδικα, αλλά για να δείξω πως υπάρχουν και τέτοια στοιχεία∙ 4) πολλά μέλη κολχόζ, τα οποία επιστρατεύτηκαν στις οικοδομές με συμβόλαια μεταξύ των κολχόζ και των οικοδομικών οργανισμών. Τα μέλη αυτά των κολχόζ πήγαιναν μέσω Μόσχα στον τόπο εργασίας μαζί με τους εργοδότες∙ 5) τα προαναφερθέντα στοιχεία για όλους αυτούς τους ανθρώπους και τις συνθήκες της απομόνωσής τους, δεν μπορούν να θεωρηθούν καθαρή αλήθεια. Ωστόσο, είναι πειστικό επιχείρημα για την αναγκαιότητα ελέγχου.
[VII]
Οι βαριές συνθήκες στον ποταμό Νάζινο σήμερα έχουν εξαλειφθεί, ακόμη και στον συνοικισμό «Νέος δρόμος» έχουν εξαλειφθεί σε σημαντικό βαθμό. Αυτές τις ημέρες όλος ο ικανός προς εργασία πληθυσμός όλων των στρατοπέδων της διοίκησης Αλεξάντροφσκ-Βαχόφκασια, κατευθύνεται πίσω στο Τομσκ για ανακατανομή στα στρατόπεδα της Σιβηρίας.
Πόσο στοιχίζει όλη αυτή η επιχείρηση, γιατί διαλύθηκε ο τόπος εκτοπισμού και ο εκπολιτισμός του Βορρά σε αυτή την περιοχή και μάλιστα με τρόπο τόσο σκανδαλώδη, θα το πει, μάλλον, κάποιος άλλος.
[VIII]
VII.
Νηφάλια κατανοώ πως η συγγραφή μίας τέτοια επιστολής, σημαίνει και ανάληψη πλήρους ευθύνης. Υποθέτω πως μία σειρά στοιχείων ίσως έχουν αποτυπωθεί ανακριβώς, μπορεί να μην επιβεβαιωθούν ή να επιβεβαιωθούν, αλλά όχι πλήρως. Υποθέτω πως πολλά, απλά δεν τα γνωρίζω, γιατί δεν χρησιμοποίησα επίσημες πηγέ, αλλά σκέφτομαι: «Θα είναι χειρότερο αν σιωπήσω».
Ινστρούχτορας - προπαγανιστής
Του αχτιδικού γραφείου
Του Πανενωσιακού Κομμουνιστικού Κόμματος (Μπολσεβίκοι)
Βελιτσκό
Αριθμός κομματικού βιβλιαρίου Νο 0950223
