Του Δημήτρη Δημητράκου
Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι παραφυάδες του («Γέφυρα» κ.λπ.) τονίζουν διαρκώς την ανάγκη αντιμετώπισης της «Ακροδεξιάς και του νεοφιλελευθερισμού». Αυτό ήταν, όπως αναμενόταν, το λάιτμοτιβ της προχθεσινής ομιλίας του Αλέξη Τσίπρα στην «Ανοιχτή Πανελλαδική Συνάντηση για την προοδευτική συμμαχία σε Ελλάδα και Ευρώπη». Το αμάλγαμα Άκρας Δεξιάς - νεοφιλελευθερισμού στη ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ είναι παλιό. Έχει ανάγκη αδυσώπητων εχθρών και ο μόνος τρόπος να αντιμετωπίσει τον κύριο του αντίπαλο που είναι η Ν.Δ. είναι να την ταυτίσει με την Ακροδεξιά και να παρουσιάσει την τελευταία ως συγγενή με τον νεοφιλελευθερισμό.
Η χρήση του προθέματος «νεο-» αναφορικά με τη φιλελεύθερη ιδέα δεν είναι ούτε θεμιτή ούτε αθώα. Υποβάλλει την ιδέα ότι οι φιλελεύθερες ιδέες είναι ιστορικά ξεπερασμένες και ότι οποιαδήποτε σύγχρονή τους έκφραση αποτελεί προσπάθεια αναβίωσης μιας πεπαλαιωμένης αρχής. Συγχρόνως, παρουσιάζει τον φιλελευθερισμό ως σημαία του συντηρητισμού.
Το αμάλγαμα του νεοφιλελευθερισμού με την Ακροδεξιά είναι επίσης απαράδεκτο. Ο λεγόμενος νεοφιλελευθερισμός είναι η σύγχρονη μορφή του φιλελευθερισμού. Κύριο χαρακτηριστικό του είναι ότι παίρνει την ελευθερία του ανθρώπου σοβαρά, επομένως αντιτάσσεται σθεναρά στον κολεκτιβισμό, στον κρατισμό και την αυθαιρεσία. Με οικονομικούς όρους, ο σύγχρονος φιλελευθερισμός απαιτεί τη σμίκρυνση του μεγέθους και των αρμοδιοτήτων του κράτους και καταπολεμά τον παρασιτισμό και τη σπατάλη του Δημοσίου.
Η αντι-φιλελεύθερη κριτική στον σύγχρονο φιλελευθερισμό είναι ότι λόγω παγκοσμιοποίησης αυξάνεται ο παγκόσμιος πλούτος αλλά και η ανισότητα. Ο Νίκος Μουζέλης, καθηγητής κοινωνιολογίας και πρωτοστάτης στην κίνηση «Γέφυρες», επίσης κατακρίνει σε άρθρο του στα «Νέα» της 6ης Απριλίου τον νεοφιλελευθερισμό, διότι αυξάνει μέσω της παγκοσμιοποίησης τις ανισότητες στον κόσμο. Συνδέει αιτιακά τη θεαματική αύξηση του παγκόσμιου πλούτου με «την αδυναμία της ολικής εξάλειψης της φτώχειας».
Στην πραγματικότητα, όμως, η παγκόσμια φτώχεια καταπολεμάται επιτυχώς σύμφωνα με την έκθεση του ΟΗΕ πάνω στο θέμα, εφόσον έχει μειωθεί ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν κάτω από το ανεκτό όριο της φτώχειας (povertyline) κατά 50% από το 2000 μέχρι σήμερα. Το WorldPovertyClock δείχνει ότι ζουν κάτω από αυτό το όριο πάνω από 500 εκατομμύρια άνθρωποι. Είναι πολύ, αλλά μειώνεται διαρκώς και με αλματώδη ρυθμό. Για τους φιλελεύθερους, είναι προτιμότερο να μειώνονται οι φτωχοί, και να αυξάνεται και το επίπεδο ανεκτής φτώχειας, από το να καταπολεμάται η ανισότητα, μειώνοντας τις ελευθερίες και τη δυναμική της οικονομικής ανάπτυξης.
Οι επισημάνσεις του Μουζέλη και κάθε υπόμνηση του προβλήματος της ανισότητας είναι πάντα χρήσιμες στον κόσμο των φιλελευθέρων. Δεν ισχύει, όμως, το αντίστροφο: οι επισημάνεις των φιλελευθέρων κατά του κρατισμού και υπέρ της ελευθερίας δεν είναι καθόλου ευπρόσδεκτες από τους κολεκτιβιστές.
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στις 8 Απριλίου στον Φιλελεύθερο.
