Του Ηλία Παπαγεωργιάδη*
Μπορεί στην Ελλάδα να πιστεύουμε ακόμη πως υπάρχει το μαγικό λεφτόδεντρο και ότι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια κάνουν κακό, όμως οι χώρες που θέλουν να κρατήσουν τα παιδιά τους στον τόπο τους και θέλουν να ανεβάσουν το επίπεδο της ποιότητας ζωής των κατοίκων τους επενδύουν μαζικά σε τομείς με υπεραξία, όπως αυτός της πληροφορικής. Μία από αυτές είναι η Ρουμανία, η οποία την τελευταία 10ετία περίπου 5πλασίασε τον αριθμό των εταιρειών προγραμματισμού και γενικότερα πληροφορικής και είναι ξεκάθαρα ο ηγέτης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
«Από 12 δισ. ευρώ στα 42 δισ. ως το 2025»
Ο αμερικανικός κολοσσός McKinsey παρουσίασε πρόσφατα την έρευνά του για το πώς θα εξελιχθεί ο κλάδος πληροφορικής στη Ρουμανία. Το 2017 το «ΑΕΠ της πληροφορικής» έφτασε τα 12 δισ. ευρώ, εν συνόλω ΑΕΠ 188 δις. Το 2018 εκτιμάται ότι πέρασε τα 14 δισ., με το ΑΕΠ της χώρας να έχει περάσει τα 200. Η McKinsey παρουσίασε την πρόβλεψή της για το πως θα εξελιχθεί ο κλάδος ως το 2025 και το αισιόδοξο σενάριο μιλάει για άνοδο στα... 42 δισ. ευρώ. (Η έρευνα εδώ).
Γιατί η χώρα αυτή έχει τόσο μεγάλη δυναμική και προοπτική στον κλάδο της πληροφορικής;
1. Χαμηλή φορολογία εταιρειών, απαλλαγή φόρου εισοδήματος για τους προγραμματιστές
Η φορολογία των μικροεταιρειών στη Ρουμανία είναι 1% επί του τζίρου αν έχουν έναν υπάλληλο και 3% αν δεν έχουν, για τζίρο ως 1.000.000 ευρώ. Αν περάσουν το όριο αυτό, τότε θα πληρώσουν 16% επί των κερδών και θα μπορούν να βάλουν στα έξοδά τους... όλα τους τα έξοδα, χωρίς να τους κόβει η Εφορία τα μισά.
Οι προγραμματιστές απολαμβάνουν απαλλαγή φόρου εισοδήματος εδώ και πάρα πολλά χρόνια. (Πλέον ο φόρος είναι 10% επί του εισοδήματος, ανεξαρτήτως ποσού, δεν είναι κάτι το τεράστιο, αλλά δεν πληρώνουν ούτε αυτόν).
Έτσι, μία μικρή ή μεσαία εταιρεία πληροφορικής με 1 – 10 προγραμματιστές έχει εξαιρετικά μεγάλα πλεονεκτήματα αν έχει την έδρα της στη Ρουμανία.
2. Σύνδεση Παιδείας με αγορά εργασίας
Εδώ και πάρα πολλά χρόνια τα πανεπιστήμια της Ρουμανίας είναι συνδεδεμένα με την αγορά εργασίας, τουλάχιστον στον χώρο της πληροφορικής. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι φοιτητές τους διακρίνονται σε διεθνές επίπεδο, δουλεύουν με μεγάλους μισθούς ακόμη από την περίοδο των σπουδών τους και είναι περιζήτητοι σε όλη την Ευρώπη. Ναι, εκεί στη Ρουμανία έχουν και ιδιωτικά πανεπιστήμια.
3. Διαθέσιμοι προγραμματιστές
Πριν λίγες ημέρες η εταιρεία Atomico δημοσίευσε μία έρευνα σχετικά με τις πόλεις όπου βρίσκεται συγκεντρωμένος ο μεγαλύτερος αριθμός προγραμματιστών πληροφορικής στην Ευρώπη. Το Βουκουρέστι είναι η μόνη πόλη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης με παρουσία στη λίστα και καταλαμβάνει τη 16η θέση, με μικρή απόσταση από την ένατη θέση (φώτο), με 53.958 προγραμματιστές. Όμως στη χώρα υπάρχουν περίπου άλλοι 100.000 προγραμματιστές διασκορπισμένοι σε άλλες μεγάλες πόλεις, κάτι που δεν συμβαίνει στον ίδιο βαθμό σε όλες τις χώρες. Με αυτό το δεδομένο η Ρουμανία ουσιαστικά φτάνει ή εισέρχεται στην πρώτη δεκάδα της Ευρώπης. Για αυτό και όλοι οι παγκόσμιοι κολοσσοί έχουν γραφεία με εκατοντάδες / χιλιάδες υπαλλήλους στη χώρα.
Μη ρωτάτε για τους μισθούς τους και τις συνθήκες εργασίας... Αν σας περιγράψω «κτήρια γραφείων όπου στον 9ο όροφο έχουν φτιάξει τεχνητή παραλία για να πηγαίνουν οι υπάλληλοι να ξεκουράζονται», «playroom», «παιδικός σταθμός για μαμάδες» και «catering για να τρώνε ό,τι θέλουν» θα νομίσετε ότι υπερβάλλω... Καλύτερα να μην το ανοίξουμε το θέμα αυτό...
4. Υποδομές internet πολλά χρόνια μπροστά από τις δικές μας
Εν έτει 2019 για το σπίτι μας στο Βουκουρέστι ο αδερφός μου διάλεξε ένα πακέτο με 12,5 Ευρώ / μήνα, με σύνδεση 500άρα + πακέτο τηλεοπτικών καναλιών + όλα τα αθλητικά κανάλια + άπειρες ταινίες. Όπως έχω γράψει εδώ και χρόνια, στην Ελλάδα δυστυχώς μας κοροϊδεύουν στο θέμα του internet και των ταχυτήτων του. Οι Ρουμάνοι προσφέρουν πολύ καλύτερες και ανταγωνιστικότερες υπηρεσίες τόσο σε ιδιώτες, όσο φυσικά και σε εταιρίες. Δεν είναι τυχαίο πως οι εταιρίες στη Ρουμανία χρησιμοποιούν ταχύτητες «αστρονομικές» (για Ελλάδα) σε τιμές υποπολλαπλάσιες από τις ελληνικές.
5. Πολεοδομία και ευελιξία στην κατασκευή μεγάλων κτηρίων
Οι εταιρίες που προσλαμβάνουν και καλοπληρώνουν προγραμματιστές θέλουν να τους προσφέρουν το αντίστοιχο περιβάλλον εργασίας. Για αυτό και δεν νοείται ανάπτυξη του κλάδου της πληροφορικής χωρίς την κατασκευή εκατοντάδων χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων γραφείων A class. Στην Ελλάδα το θέμα είναι άγνωστο ως έννοια, με εξαίρεση κάποια κτήρια του Βωβού στην Αθήνα. Ακόμη και αν αύριο κάποιος θέλει να προσλάβει στην Αθήνα 1.000 προγραμματιστές, δεν θα βρει κτήριο που να πληρεί τις προδιαγραφές, ούτε και θα βγάλει εύκολα άδεια για ένα καινούριο (θα βρεθεί σίγουρα κάποια φωλιά κορμοράνων στο οικόπεδο). Στη Ρουμανία το Βουκουρέστι έχει περίπου 3.000.000 τ.μ. τέτοιων γραφείων και οι άλλες πόλεις (Cluj, Timisoara, Iasi κλπ) περίπου άλλα 500.000 τ.μ.
6. Κανονική αγορά για startups, με επενδυτές, συναλλαγές κλπ
Οι Ρουμάνοι έχουν μία μικρή (σε σχέση με τη δυτική Ευρώπη) αλλά κανονική αγορά για startups στον χώρο της τεχνολογίας. Γίνονται επενδύσεις, συναλλαγές, εφαρμογές και τεχνολογίες έχουν πωληθεί σε κολοσσούς έναντι εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ κλπ. Η προοπτική της «εξόδου» από την επένδυση υπάρχει και για όσους ξέρουν αυτό είναι πολύ σημαντικό για μικρές και μεσαίες εταιρίες.
Είναι καλό να έχει κάποιος παρουσία εκεί; Μάλλον ναι...
Με όλα τα παραπάνω και ακόμη περισσότερα, είναι σαφές πως κάποιος μικρός ή μεσαίος παίκτης στον χώρο του προγραμματισμού είναι καλό να έχει παρουσία στη Ρουμανία. Είναι η μεγαλύτερη αγορά της περιοχής και η πιο εύκολα προσβάσιμη για αυτόν. Ειδικά αν ψάχνει να δώσει υπεραξία στις ιδέες του και να βρει επενδυτές, νέους πελάτες κλπ, τότε το βήμα είναι ακόμη πιο απαραίτητο.
Είναι όλα εύκολα και τέλεια στη Ρουμανία;
Όχι, όμως είναι τόσα τα πλεονεκτήματα, που σε κάνουν να το σκέφτεσαι σοβαρά. Για αυτό και πάρα πολλές εταιρίες συνεχίζουν να έρχονται στη χώρα.
Δεν θα ήταν καλύτερο όλα αυτά να γίνονται στην Ελλάδα;
Φυσικά! Αμήν και πότε!
Μέχρι όμως να αποφασίσουμε πως ο ήλιος βγαίνει από την ανατολή και η ημέρα έχει 24 ώρες, είναι ίσως χρήσιμο να κοιτάξουμε τι γίνεται γύρω μας και να δούμε πώς θα δώσουμε υπεραξία στη δουλειά μας. Μόνο έτσι θα είμαστε χρήσιμοι στην οικογένειά μας, ακόμη και στην πατρίδα μας.
* Ο κ. Ηλίας Π. Παπαγεωργιάδης είναι διευθύνων σύμβουλος της MORE στη Ρουμανία, Πρόεδρος του Ρουμανικού Συνδέσμου Βιομάζας και Βιοαερίου (ARBIO), εκλεγμένο μέλος του δ.σ. του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Βιοενέργειας (Bioenergy Europe) και Αντιπρόεδρος της Αγροτικής Ομοσπονδίας ProAgro (Ρουμανική ΠΑΣΕΓΕΣ).
**Μέσα στον Μάρτιο θα πραγματοποιηθεί νέος κύκλος συναντήσεων στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα. Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού: 6979 339400, [email protected] ή πατήστε στο link.
