Ο Γκεόργκι Κωνσταντίνοβιτς Ζούκοφ (1896-1974) παραμένει μία από τις πλέον αναγνωρίσιμες φιγούρες του Β’ Παγκοσμίου πολέμου.
Στρατάρχης και στρατηλάτης, ξεκίνησε την στρατιωτική του θητεία ως υπαξιωματικός στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο και την ολοκλήρωσε στο ηττημένο Βερολίνο της χιλτερικής Γερμανίας.
Παιδί του αιώνα του, πίστεψε στην κομμουνιστική ευαγγελική θεωρία, αφοσιώθηκε σε αυτήν και στην υπόθεση υπεράσπισης της πατρίδας του, η οποία τα χρόνια εκείνα «οικοδομούσε τον σοσιαλισμό σε καπιταλιστική περικύκλωση».
Συμμετείχε στην Ανώτατη Διοίκηση των σοβιετικών στρατευμάτων, έζησε την καταστροφή των πρώτων ημερών του πολέμου, τις περικυκλωμένες μονάδες που αιχμαλωτίζονταν κατά εκατοντάδες χιλιάδες από τους Ναζί, την πολιορκία του Λένινγκραντ, την Μάχη της Μόσχας, το Στάλινγκραντ. Σχεδίασε την αντεπίθεση της Ε.Σ.Σ.Δ., την προέλασή της στα γερμανικά εδάφη και την τελική επίθεση της νίκης.
Καινοτόμος και αναμορφωτής, συνέβαλε στην αναμόρφωση των σοβιετικών ενόπλων δυνάμεων και στα μεταπολεμικά χρόνια, ασχολήθηκε με την πολιτική, στους κόλπους του σοβιετικού Κομμουνιστικού κόμματος.
Αντικείμενο φθόνου και φόβου, παραμερίστηκε από την κομματική ηγεσία και τελείωσε τις μέρες του γράφοντας τα απομνημονεύματά του. Ωστόσο, ένα τμήμα αυτών των απομνημονευμάτων, για τον φόβο της λογοκρισίας, παρέμεινε αδημοσίευτο.
Για πρώτη φορά είδε το φως της δημοσιότητας το 1999. Πρόκειται για σημειώσεις που έχουν σχέση με την εσωκομματική πάλη για την εξουσία μετά τον θάνατο του Ι. Β. Στάλιν. Μέσα από τις σελίδες του, ο αναγνώστης πληροφορείται άγνωστες λεπτομέρειες για τα «αυλικά πραξικοπήματα» και την χωρίς όρια και όρους διαπάλη των διαφόρων ομάδων και επιγόνων, χωρίς την ωραιοποίηση και τα ψιμύθια των ιστορικών - απολογητών του σοβιετικού πειράματος.
Λόγω της έκτασης του κειμένου, δημοσιεύεται σε συνέχειες.
* * *
Η σύλληψη και η εκτέλεση του Μπέρια
Να, πως συνέβη αυτό:
Μου τηλεφώνησε ο Μπουλγκάνιν και μου είπε: «Έλα γρήγορα, σε παρακαλώ, για ένα λεπτό στο γραφείο μου, γιατί βιάζομαι να πάω στο Κρεμλίνο».
Κατέβηκα γρήγορα από τον 4ο όροφο στον 2ο και πήγα στο γραφείο του Μπουλγκάνιν. Μου είπε: «Φώναξε τον Μοσκαλένκο, τον Νεντέλιν, τον Μπατίτσκι και μερικούς ακόμη που θεωρείς αναγκαίους και αμέσως πήγαινε μαζί τους στο γραφείο του Μάλενκοφ».
Ύστερα από 30 λεπτά μαζί με την ομάδα των στρατηγών, έφτασα στο γραφείο του Μέλενκοφ. Με κάλεσαν αμέσως στο γραφείο του Μάλενκοφ, όπου εκτός από τον Μάλενκοφ, ήταν οι Χρουστσόφ, Μόλοτοφ και Μπουλγκάνιν.
Αφού χαιρετηθήκαμε ο Μάλενκοφ είπε: «Σε καλέσαμε για να σου αναθέσουμε μία πολύ σημαντική αποστολή. Το τελευταίο διάστημα ο Μπέρια κάνει ύποπτη δουλειά μεταξύ των δικών του ανθρώπων, η οποία στρέφεται εναντίον μίας ομάδας μελών του προεδρείου της Κ.Ε. Θεωρούμε πως ο Μπέρια είναι πλέον επικίνδυνος για το κόμμα και το κράτος. Αποφασίσαμε να τον συλλάβουμε για να εξουδετερώσουμε όλο το σύστημα του Λαϊκού Κομισαριάτου Εσωτερικών Υποθέσεων. Σας αναθέτουμε προσωπικά την σύλληψη του Μπέρια». Ο Χρουστσόφ πρόσθεσε: «Δεν αμφιβάλουμε πως θα καταφέρετε να το κάνετε αυτό, πολύ περισσότερο που ο Μπέρια σας έχει φερθεί άσχημα. Έχετε κάποια αμφιβολία περί αυτού;
Απάντησα: Τι είδους αμφιβολίες μπορεί να έχω. Η εντολή θα εκτελεστεί».
Χρουστσόφ: «Να έχετε υπ’ όψιν σας πως ο Μπέρια είναι επιδέξιος και αρκετά δυνατός, επιπλέον δε, είναι προφανώς, οπλισμένος».
Είπα: «Φυσικά, δεν είμαι ειδικός στις συλλήψεις, δεν έτυχε να ασχοληθώ με αυτό, μα το χέρι μου δεν τρέμει. Πείτε μου μόνο πού και πότε πρέπει να τον συλλάβω».
Μάλενκοφ: «Καλέσαμε τον Μπέρια στην συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Αντί για το Υπουργικό Συμβούλιο, θα έχουμε συνεδρίαση του προεδρείου της Κ.Ε., όπου ο Μπέρια θα κατηγορηθεί πως αγνοεί την Κ.Ε. και δεν είναι πιστός απέναντι στα μέλη του προεδρείου, πως διορίζει σε καθοδηγητικές θέσεις στο Λαϊκό Κομισαριάτο Εσωτερικών Υποθέσεων δικούς του ανθρώπους, χωρίς την έγκριση της Κ.Ε. και για διάφορα άλλα.
Κατά την διάρκεια της συνεδρίασης θα πρέπει να είστε στο δωμάτιο αναψυχής και να περιμένετε δύο φορές να χτυπήσει το κουδούνι. Μετά την δεύτερη φορά θα πρέπει να μπείτε στο γραφείο για να συλλάβετε τον Μπέρια. Τα καταλάβατε όλα;»
Απάντησα: «Απολύτως».
Ήρθε ο Μπέρια. Άρχισε η συνεδρίαση. Πέρασε μία ώρα, πέρασε δεύτερη, μα το κουδούνι δεν χτύπησε συνθηματικά. Είχα αρχίσει να ανησυχώ μήπως ο Μπέρια συνέλαβε εκείνους που ήθελαν να τον συλλάβουν. Την στιγμή εκείνη ακούστηκε το συνθηματικό χτύπημα του κουδουνιού.
Αφήνοντας δύο οπλισμένους αξιωματικούς στην πόρτα του γραφείου του Μάλενκοφ, μπήκαμε. Όπως είχαμε συνεννοηθεί, οι στρατηγοί έβγαλαν τα πιστόλια του κι εγώ πλησίασα γρήγορα τον Μπέρια και του είπα δυνατά: «Μπέρια, όρθιος, συλλαμβάνεστε», ταυτόχρονα τον έπιασα από τα δύο χέρι, τον σήκωσα από την καρέκλα και γρήγορα έψαξα τις τσέπες του. Δεν είχε μαζί του όπλο. Αμέσως πέταξα τον χαρτοφύλακά του στο κέντρο του τραπεζιού.
Ο Μπέρια χλώμιασε και άρχισε να ψελλίζει κάτι. Δύο στρατηγοί τον έπιασαν από τα χέρια και τον πήγαν στο πίσω δωμάτιο του γραφείου του Μπέρια, όπου τον έψαξαν λεπτομερώς και του πήραν όλα όσα δεν επιτρεπόταν να έχει.
Στις 11 η ώρα την νύχτα, ο Μπέρια μεταφέρθηκε κρυφά από το Κρεμλίνο στην στρατιωτική φυλακή και ένα εικοσιτετράωρο αργότερα στο κτίριο της διοίκησης της Στρατιωτικής Περιοχής της Μόσχας και παραδόθηκε στη φρουρά της ομάδας που τον είχε συλλάβει. Στην συνέχεια δεν έλαβα μέρος ούτε στην φύλαξη, ούτε στην ανάκριση, ούτε στην δίκη.
Μετά την δίκη ο Μπέρια εκτελέστηκε από εκείνους που τον φυλούσαν μέχρι να γίνει η δίκη.
Την ώρα που πήγαιναν να τον εκτελέσουν ο Μπέρια ήταν ράκος, φέρθηκε σαν τον τελευταίο δειλό. Έκλαιγε υστερικά, γονάτιζε και στο τέλος, έχασε τις αισθήσεις του. Κοντολογίς, άθλια έζησε ακόμη πιο άθλια πέθανε.
Μετά την εκτέλεση του Μπέρια, για ένα διάστημα το προεδρείο της Κ.Ε. λειτουργούσε αρμονικά, στη συνέχεια όμως άρχισαν να εκδηλώνονται σοβαρές διαφωνίες, αντιπαραθέσεις, οι οποίες έφταναν μέχρι του σημείου των προσωπικών προσβολών. Ιδιαίτερα ανάμεσα στον Χρουστσόφ και τον Καγκάνοβιτς και τον Μόλοτοφ. Θα πρέπει να πούμε πως μεταξύ του Καγκάνοβιτς και του Χρουστσόφ, υπήρχαν παλιοί λογαριασμοί και ήταν έκδηλες οι παλιές κακές σχέσεις, οι οποίες προέκυψαν από την εποχή που δούλευαν μαζί στην Επιτροπή Μόσχας του κόμματος και στην Ουκρανία, όπου ο Καγκάνοβιτς ήταν κομματικός ηγέτης με υφιστάμενο τον Χρουστσόφ. Ο Καγκάνοβιτς θεωρούσε πως ήταν πιο καλλιεργημένος μαρξιστής λενινιστής, ενώ ο Χρουστσόφ δεν του το αναγνώριζε αυτό και τον θεωρούσε αδιόρθωτο δογματικό σταλινικό.
Συνεχίζεται...
