Οι προκλήσεις για το νέο υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής, τον κ. Νότη Μηταράκη, δεν εντοπίζονται μόνο στα νησιά ή στη περιφέρεια ευρύτερα. Αλλά και στο πυρήνα των μεγάλων αστικών κέντρων, όπως αυτού της Αθήνας για παράδειγμα. Το τελευταίο εξάμηνο έχουμε σημαντική αύξηση των θυμάτων έμφυλης βίας–αιτουσών άσυλο, που διαβιούν σε συνθήκες αστεγίας στο δήμο Αθηναίων.
Όπως μάλιστα καταγράφεται στα στοιχεία της Υπηρεσίας διαχείρισης περιστατικών έμφυλης βίας του Κέντρου Γυναικείων Μελετών και Ερευνών Διοτίμα, που λειτουργεί στην πρωτεύουσα στο πλαίσιο του «Προγράμματος πρόληψης και απόκρισης της έμφυλης βίας στον αστικό ιστό», οι συνθήκες αστεγίας κάτω από τις οποίες ζουν τα άτομα αυτά αυξάνουν δραματικά τον κίνδυνο έκθεσής τους, εκ νέου, σε διάφορες μορφές σεξουαλικής βίας.
Πρόκειται για γυναίκες–πρόσφυγες που έχουν υποστεί ήδη πολλαπλές μορφές έμφυλης βίας στη χώρα καταγωγής τους, κατά το ταξίδι προς την Ελλάδα, αλλά και στη χώρα μας, πριν φτάσουν στην ενδοχώρα. Πολλές εξ αυτών είναι επιβαρυμένες με βασανιστήρια, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας, ενώ συχνά είναι μόνες μητέρες.
Πιο συγκεκριμένα η Υπηρεσία Διαχείρισης Περιστατικών Έμφυλης Βίας (SGBV Case Management) εξυπηρέτησε κατά το εξάμηνο Ιούνιος-Νοέμβριος 2019, 134 επιζώσες έμφυλης βίας που διαμένουν στον αστικό ιστό της Αθήνας, παρέχοντας υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, νομικής βοήθειας, ενδυνάμωσης, συνοδείας, από εξειδικευμένες επαγγελματίες.
Από το σύνολο των εξυπηρετούμενων διαπιστώθηκε ότι το 73% βρίσκονταν σε συνθήκες αστεγίας, ενώ μόνο το 26% εντάσσονταν σε κάποιο πρόγραμμα στέγασης. Η διαβίωσή τους δε σε συνθήκες μη ασφαλούς στέγασης, διαπιστώθηκε ότι σχετίζεται άμεσα με την ύπαρξη νέων περιστατικών έμφυλης βίας (Gender Based Violence – GBV).
Συγκεκριμένα, εκ του συνόλου των αστέγων-θυμάτων έμφυλης βίας, το 44% ανέφερε ότι φιλοξενείται προσωρινά από άγνωστα άτομα, το 39% ότι διαμένει στο δρόμο, το 11% ότι φιλοξενείται προσωρινά και καταβάλλει αντίτιμο χρημάτων ή υπηρεσιών. Τέλος καταγράφηκε και ένα 6% που διαμένει σε άτυπες μορφές στέγασης.
Κατά τη διαδικασία παροχής ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, παρατηρήθηκε ότι η αστεγία προκαλεί ή εντείνει τα ψυχοκοινωνικά προβλήματα των επιζωσών. Επιπλέον, από το σύνολο των εξυπηρετούμενων αστέγων γυναικών το 37% ανέφερε ότι υπέστη ένα ή περισσότερα περιστατικά έμφυλης βίας, που σχετίζονταν άμεσα με την έλλειψη στέγης.
Συγκεκριμένα, το 77% των γυναικών αναφέρει ότι υπέστη σεξουαλική βία στο διάστημα που αναγκαζόταν να διαμένει στο δρόμο ή «φιλοξενούταν». Ειδικότερα το 39% υπέστη βιασμό, το 33% σεξουαλική παρενόχληση, το 5% σεξουαλική επίθεση/απόπειρα βιασμού.
Το υπόλοιπο 20% αφορά γυναίκες οι οποίες δέχθηκαν έντονες ψυχολογικές πιέσεις (3%) ή απειλήθηκαν ή/και εξαναγκάστηκαν σε σεξ (17%), προκειμένου να τους επιτραπεί να συνεχίσουν να διαμένουν στο κατάλυμα που «φιλοξενούνταν».
Τέλος αναφέρθηκαν και κάποια λίγα (3%) περιστατικά σωματικής βίας.
Περίπου το 64% των άστεγων-επιζωσών έμφυλης βίας προέρχονται από χώρες της Αφρικής (28% Καμερούν, 28% Λαϊκή Δημοκρατία Κονγκό και από 3% Ακτή Ελεφαντοστού, Σιέρρα Λεόνε και Μαρόκο), ακολουθούν οι καταγόμενες από το Ιράν (περίπου 22%), Πακιστάν (5,56%), και τέλος μικρός αριθμός γυναικών από το Λίβανο, τη Συρία και το Αφγανιστάν.
Αναφορικά με την ηλικία, η συντριπτική πλειοψηφία (94%) είναι μεταξύ 18-40 ετών και ως προς το νομικό καθεστώς, το 83% έχει αιτηθεί άσυλο.
Με βάση τα παραπάνω, είναι επιτακτική ανάγκη τα αρμόδια όργανα της Πολιτείας να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα πρόνοιας γι’ αυτές τις γυναίκες, οι οποίες, καθόσον φαίνεται, βρίσκονται εγκλωβισμένες σε ένα ατέρμονο σπιράλ βίας από τη χώρα προέλευσής τους έως και τη χώρα μας. Το Κράτος άλλωστε, οφείλει -μην ξεχνάμε- να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του και να παράσχει ασφαλείς και αξιοπρεπείς συνθήκες στέγασης, όπως αυτές ορίζονται από το υπάρχον νομικό πλαίσιο (Ν.4636/2019), προκειμένου να αποφευχθεί η εκ νέου έκθεσή αυτών των ατόμων σε κίνδυνο και να ανατραπεί το καθεστώς μη προστασίας που τα συνοδεύει από την έναρξη του ταξιδιού τους.
AP Photo/Bilal Hussein
