Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Είμαστε στο σταυροδρόμι εξελίξεων που αποτελούν ηχηρό ράπισμα για την amazon.com, αλλά επίσης ελπιδοφόρων εξελίξεων για τις διαδικτυακές πωλήσεις παγκοσμίως!
Η τεχνολογία πλέον αλλάζει την αγορά πωλήσεων προϊόντων. Φέτος υπήρξαν δύο εντυπωσιακές ειδήσεις σε σχέση με την διαδικτυακή αγορά στις δυο πιο ελεύθερες οικονομίες του πλανήτη, τις ΗΠΑ και τη Βρετανία. Στις ΗΠΑ η αγορά διαδικτυακών πωλήσεων το 2015 ξεπέρασε τα 340 δις δολάρια, αυξάνοντας 15% ετησίως, δηλαδή είναι πάνω από το 7,2% των συνολικών πωλήσεων πλέον, ενώ αν εξαιρεθούν αμάξια και καύσιμα, που δεν αγοράζονται διαδικτυακά, είναι το 10,5% του συνόλου των πωλήσεων σε όλες τις ΗΠΑ ! Παράλληλα, στην Βρετανία, τη χώρα με τις περισσότερες διαδικτυακές πωλήσεις σε όλη της Ευρώπη, για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια οι εταιρίες πωλήσεων ρούχων παρουσίασαν αύξηση πωλήσεων αλλά και κερδών, καθώς η αγορά διαδικτύου που οι αλυσίδες (όπως H&M, Next) διαθέτουν αντιστάθμισαν την χαμηλή ανάπτυξη κερδών των καταστημάτων! Το σημαντικότερο νέο είναι ότι , η πλειοψηφία των καταναλωτών δεν αγοράζει με βάση το πλεονέκτημα τιμής, αλλά με άλλα κριτήρια (ποικιλία, ευχέρεια αγοράς κλπ) που δείχνει ότι η αγορά διαδικτύου προσδίδει πραγματική αξία που δεν στηρίζεται κυρίως στην τιμή όσο στα ποιοτικά χαρακτηριστικά της. Λαμβάνοντας υπόψιν ότι πλέον στην Αγγλία η ίδια η αγορά αλλάζει (οι διαδικτυακές πωλήσεις ηλεκτρονικών ξεπέρασαν για πρώτη φορά τις πωλήσεις βιβλίων, ενώ η αγορά ρούχων είναι πλέον η σημαντικότερη αγορά), διαφαίνεται ότι πλέον η αγορά αυτή προσφέρει ευκαιρίες τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τις εταιρίες! Όμως αν η γιγάντωση ενός αξιόλογου κλάδου είναι το ένα, η αύξηση της φοροδιαφυγής, μέσα από διαδικτυακές πωλήσεις και οι επιπτώσεις αυτής είναι το άλλο! Το απίστευτο!
Παρότι η amazon έχει 75% των πωλήσεων των 20 μεγαλύτερων εταιριών του κλάδου, είχε ουσιαστικά στήσει ένα γαϊτανάκι αθέμιτου ανταγωνισμού ακόμη και στην χώρα από την όποια ξεκίνησε, τις ΗΠΑ. Αθέμιτου ανταγωνισμού που αποκαλύφθηκε με μια απλή δικαστική απόφαση! Μία δικαστική απόφαση στην πολιτεία του....Κολοράντο! Το Κολοράντο, είναι μια μικρή πολιτεία των ΗΠΑ με πληθυσμό 5,3 εκατομμύρια κατοίκους, που έχει μεγάλο τμήμα από τα εντυπωσιακά Νότια 'Βραχώδη Όρη' και που ουσιαστικά περιλαμβάνει ατέλειωτα βουνά και οροπέδια στην μέση των ΗΠΑ, καθώς το τμήμα της πολιτείας με την χαμηλότερη 'στάθμη' είναι σε ύψος...1000 μέτρων πάνω από την θάλασσα! Η πολιτεία αυτή δημιούργησε νομοθετικό καθεστώς για τις διαδικτυακές πωλήσεις με το οποίο ορίζει ίσους όρους πώλησης για διαδικτυακές και απλές πωλήσεις. Το 'ίσες' αφορά τους φόρους.
Ουσιαστικά, ο τρόπος που οι εταιρίες σαν την amazon φοροδιέφευγαν είναι απλός, απλά δεν κατέβαλλαν φόρους πολιτείας! Έτσι η amazon είχε υψηλότερα κέρδη και 'έκλεινε' ανταγωνιστικές εταιρίες, όχι λόγω 'υπηρεσιών' αλλά λόγω φοροδιαφυγής! Ζημίωναν όμως και οι πολίτες! Σε βάθος δεκαετίας, η φοροδιαφυγή από εταιρίες διαδικτύου είναι κάτι κοντά σε 400 δισ. δολάρια στις ΗΠΑ. 400 δις είναι περίπου 8% των υποχρεώσεων των πολιτειών! Ουσιαστικά οι Αμερικάνικες πολιτείες χρεοκοπούν, μεταξύ άλλων, λόγω τέτοιου τύπου πρακτικών!
Η απόφαση της πολιτείας του Κολοράντο , που πρόσφατα δικαιώθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο στις ΗΠΑ, στριμώχνει και υποχρεώνει την amazon.com, να κάνει ακριβώς αυτά, να κρατάει και να αποδίδει στην πολιτεία τους φόρους πώλησης που αντιστοιχούν. Να σημειώσουμε ότι οι φόροι στις ΗΠΑ είναι σχετικά χαμηλοί, ένα απλό 5% συνήθως, η φοροδιαφυγή δεν είναι θέμα υψηλού ποσοστού φόρου, αν μπορεί να γίνει θα γίνει! Η δικαστική όμως απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου για το Κολοράντο, που βγήκε πριν λίγες μέρες, δίνει δυνατότητα και σε άλλες πολιτείες στις ΗΠΑ να διεκδικήσουν το ίδιο, καθώς οι αποφάσεις στις ΗΠΑ στηρίζονται σε προηγούμενες αποφάσεις, και δημιουργεί παγκόσμιο ευεγερτικό προηγούμενο, (καθώς όλες οι χώρες έχουν τα μάτια στραμμένα στην νομοθεσία στις ΗΠΑ) με θετικές για τα κράτη παγκοσμίως επιπτώσεις σε μια εποχή που, ιδιαίτερα μετά την ύφεση του 2008, στενεύουν παγκοσμίως οι δυνατότητες κρατών να αυξάνουν τα χρέη τους, ευνοώντας 'παχιές αγελάδες' ,πολυεθνικές τύπου amazon ή starbucks, που ενώ ελέγχουν τεράστιες αγορές, και 'παρκάρουν κέρδη' σε εξωτικά κέντρα μαύρου χρήματος, δεν πληρώνουν κάτι παραπάνω από… ένα πιάτο φασόλια για τα κέρδη τους, οδηγώντας σε χρεοκοπία τις άλλες εταιρίες, κράτη και πολίτες!
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
