Βρισκόμαστε σε μια εποχή που ο όγκος των πληροφοριών είναι τεράστιος και ο χρόνος μετάδοσης είναι αστραπιαίος. Είναι ίσως δύσκολο να αντιληφθούμε πως μια πληροφορία ίσως είναι καθοριστική τόσο σε προσωπικό όσο και κοινωνικό επίπεδο.
Όλοι γνωρίζουμε τα fake news. Είναι οι λεγόμενες ψευδείς ειδήσεις. Υπάρχει όμως σοβαρή αντιμετώπιση στην Ελλάδα ή απλά για ακόμα μια φορά επικρατεί η ημιμάθεια;
Το πρώτο και βασικό λάθος που κάνουν στην Ελλάδα όσοι ασχολούνται με τα Fake news είναι η ορολογία. Στην Ευρώπη δεν χρησιμοποιούν την ορολογία αυτή γιατί απλά έχει αρνητική χρεία λόγω των προεδρικών εκλογών του 2016 στην Αμερική και της σύνδεσης Τράμπ και Πούτιν. Οι λέξεις που χρησιμοποιούνται είναι το disinformation(παραπληροφόρηση) και το misinformation(λανθασμένη πληροφορία). Εύλογα κάποιος θα διερωτηθεί και ποια η διαφορά;
-Παραπληροφόρηση: Ψευδή πληροφορία που έχει σκοπό να βλάψει ένα κοινωνικό σύνολο, έναν οργανισμό, ένα πολιτικό κόμμα ακόμα και μια χώρα.
-Λανθασμένη πληροφορία: Πληροφορία που είναι ψευδή που δεν έχει σκοπό να βλάψει ένα κοινωνικό σύνολο, ένα πολιτικό κόμμα και μια χώρα.
Κάθε μέρα διαβάζουμε εκατοντάδες πληροφορίες με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να ξεχωρίσουμε ποιες είναι αληθινές, ποιες παρουσιάζουν τη μισή αλήθεια και ποιες παρουσιάζουν ένα απόλυτο ψέμα.
Πως όμως ένας αναγνώστης μπορεί να ξεχωρίσει αν η είδηση που διαβάζει είναι ψευδής η όχι;
-Ελέγχουμε την πηγή που διαβάζουμε την είδηση.
Προσπαθούμε να διασταυρώσουμε την είδηση.
-Διαβάζουμε προσεκτικά την είδηση.
-Ελέγχουμε την εγκυρότητα του μέσου που μας ενημερώνει για την είδηση. Άλλη βαρύτητα έχει το CNN και άλλη ένα τυχαίο ιστολόγιο.
Θεωρώ πως στην Ελλάδα είναι ελάχιστοι οι άνθρωποι που ασχολούνται σοβαρά με τα Fake news. Εδώ μιλάμε για μια επιστήμη και όχι απλά για μερικούς ερασιτέχνες οι οποίοι στην ουσία κάνουν μια σύγκριση γραπτών κειμένων και βίντεο προκειμένου να αποδείξουν πως μια πληροφορία είναι ψευδής. Στη χώρα μας δεν έχουν αντιληφθεί πως δεν είναι δυνατόν κάποιος να αντικρούει μια ψευδή είδηση που διαρρέει κάθε λεπτό. Φανταστείτε να διοχετευτούν στο διαδίκτυο εκατοντάδες ψευδείς ειδήσεις ανά 24 ώρες. Πραγματικά χρειάζεται μεγάλος αριθμός ανθρώπων που θα πρέπει να εργαστεί. Η σίγουρη λύση είναι ένα τείχος προστασίας που θα αποκρούει την ψευδή είδηση χωρίς να ασχοληθεί κανείς. Μπορεί αυτό να γίνει στη χώρα μας;
Η απάντηση είναι ναι. Για να γίνει αυτό χρειάζονται άνθρωποι οι οποίοι έχουν τις επιστημονικές ικανότητες να <<τρέξουν>> ένα τέτοιο σύστημα στη χώρα μας. Στην Ελλάδα οι περισσότεροι νομίζουν ότι τα Social Media ειδικά στην πολιτική είναι ανοίγω πέντε λογαριασμούς και <<ξεκατινιάζομαι>> με τον αντίπαλο μου. Δυστυχώς λυπάμαι που το αναφέρω αλλά έτσι λειτουργεί η αντιμετώπιση των Fake news. Για να είμαι δίκαιος η μοναδική σοβαρή δουλειά γίνεται μόνο την ιστοσελίδα με τα ελληνικά hoaxes.
Και σε αυτό το σημείο θα σας δώσω ένα παράδειγμα για να μπορέσετε να μπείτε στο τι ακριβώς εννοώ. Παλαιότερα υπήρχε η ψευδής είδηση πως οι Εβραίοι δεν πληρώνουν φόρους προς το ελληνικό κράτος. Αυτό είχε μια μεγάλη απήχηση προς τον ελληνικό λαό με αποτέλεσμα η ψευδής αυτή είδηση να έχει ριζώσει στη νοοτροπία της μεγάλης πλειοψηφίας των Ελλήνων. Σήμερα αυτή η είδηση δεν μπορεί να αναπαραχθεί για τον απλούστατο λόγο ότι λειτούργησε το τοίχος προστασίας της αλήθεια μέσω της τεχνολογίας που με συνοπτικές διαδικασίες απεκάλυπτε την αλήθεια. Φανταστείτε λοιπόν το ελληνικό κράτος και το ΚΙΣ να είχαν αρκεστεί σε μια δήλωση. Ακόμα ο κόσμος θα πίστευε πως οι Εβραίοι δεν πληρώνουν φόρους.
Το θέμα όμως είναι πως παλαιότερα τα Fake News ήταν ελάχιστα σε σχέση με σήμερα.
Όταν λέγω πως δεν γίνεται ακόμα σοβαρή δουλειά το λέγω γιατί όλοι ασχολούνται με όλα τα Fake News. Είναι βέβαια λίγο δύσκολο να γίνει αυτό γιατί δεν δύναται να καταργήσουμε τον καταμερισμό εργασίας ακόμα και σε αυτό το κομμάτι. Δεν γίνεται να μπορώ να εγώ να καταλάβω τόσο εύκολα μια ψευδή είδηση σε σχέση με το Ισλάμ όσο θα την καταλάβω αμέσως σε κάτι που έχει να κάνει σχέση με τους Εβραίους.
Ποιοι πιστεύουν τα Fake News; Στη χώρα μας επειδή μιλάμε για έναν λαό που ζει με τις θεωρίες συνωμοσίας θα μπορούσα να πω, πως ο αριθμός των δεκτών με θετικό πρόσημο είναι πάρα μα πάρα πολύ μεγάλος. Αρκεί η ψευδής είδηση να είναι ανακατεμένη με μερικά στοιχεία αλήθειας, για να μπορέσει να παρασύρει τους αφελείς . Για του λόγου το αληθές, θα ήθελα να αναφέρω ότι έλεγαν πριν μερικές εβδομάδες, κάποιοι να γίνει το σπίτι του Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη (που είναι τώρα προξενείο) μουσείο για τις γενοκτονίες. Βέβαια κανείς δεν ανέφερε πως αυτό δεν είναι δυνατό να γίνει διότι μετά το θάνατο του Κεμάλ το 1938, το αγόρασε το ελληνικό κράτος και το δώρισε στην Τουρκία. Η ψευδής αυτή είδηση όμως πέρασε στον ελληνικό λαό με αποτέλεσμα να πραγματοποιείται προσπάθεια αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης.
Η κοινή γνώμη είναι τόσο σημαντική σε κάθε λαό που χαρακτηριστικό είναι πως όταν ο Ίων Δραγούμης πίεζε τον Ελευθέριο Βενιζέλο να απαντήσει στις ερωτήσεις του ο Βενιζέλος είπε πως θα σας απαντούσα κύριε Δραγούμη αν συγκινούσατε την κοινή γνώμη. Τα Fake News είναι απειλή για τη δημοκρατία μας. Είναι οι αλυσίδες μια σύγχρονης διαδικτυακής δικτατορίας που βλάπτει τους ελεύθερους ανθρώπους και δημιουργεί κατάγματα στην ελεύθερη βούληση των λαών.