Η τουρκική οικονομία σε καμία περίπτωση δεν ξεπέρασε εν μία νυκτί τον κίνδυνο μόνο και μόνο επειδή η κεντρική τράπεζα προχώρησε σε μία γενναία αύξηση των επιτοκίων στο 15%, τονίζει στο Liberal.gr, ο Ντέσμοντ Λάχμαν, πρώην στέλεχος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και νυν συνεργάτης του American Enterprise Institute.
Σχολιάζοντας τη στροφή 180 μοιρών που δείχνει να κάνει σε επίπεδο οικονομικής πολιτικής ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο κ. Λάχμαν εκτιμά ότι η πορεία της τουρκικής λίρας στο εξής θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο ο Τούρκος πρόεδρος θα κάνει όντως στροφή και θα στηρίξει την οικονομική του ομάδα, αλλά και από το πόσο επιθετικός θα είναι στην εξωτερική πολιτική.
Σημειώνει δε, πως είναι ξεκάθαρο ότι ο Ερντογάν αντιμετωπίζει πρόβλημα αξιοπιστίας στις αγορές και θα πρέπει να κάνει πολλά ακόμη για να πείσει ότι θέλει να εφαρμόσει ορθόδοξες πολιτικές. Παρ’ όλα αυτά, ο κ. Λάχμαν δεν πιστεύει ότι η αλλαγή κατεύθυνσης του Ερντογάν (αλλαγές σε κεντρική τράπεζα και υπουργείο Οικονομικών, αύξηση επιτοκίων) συνδέεται με το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών.
Συνέντευξη στον Κωνσταντίνο Μαριόλη
- Η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας προχώρησε στην αύξηση των επιτοκίων στο 15%. Ποια είναι η άποψή σας για την κίνηση αυτή, δεδομένου ότι ο Ερντογάν συνεχίζει να απορρίπτει την εφαρμογή υψηλότερων επιτοκίων ως μέσο καταπολέμησης του πληθωρισμού;
Η σημερινή απόφαση αύξησης των επιτοκίων ήταν μία τολμηρή κίνηση και σηματοδοτεί ενδεχομένως μια πραγματική στροφή 180 μοιρών στην οικονομική πολιτική της Τουρκίας. Η κίνηση αυτή σε συνδυασμό με τις αλλαγές που έκανε ο Ερντογάν τόσο στην κεντρική τράπεζα όσο και στο υπουργείο Οικονομικών υποδεικνύει ότι ο Τούρκος πρόεδρος συνειδητοποίησε επιτέλους πόσο επικίνδυνο είναι να αφήνει το νόμισμα της Τουρκίας να ξεφύγει από τον έλεγχο. Αν και είναι πολύ πιθανό να χρειαστούν περαιτέρω αυξήσεις επιτοκίων ιδιαίτερα στην περίπτωση που ο πληθωρισμός κινηθεί ανοδικά, αυτή η απόφαση για τα επιτόκια αποτελεί μια πολύ καλή αρχή και εναρμονίζεται σε μεγάλο βαθμό με όσα ήλπιζαν οι αγορές.
- Μετά από αυτή την εξέλιξη η τουρκική οικονομία έχει ξεπεράσει τον κίνδυνο; Το ρωτάω αυτό γιατί την προηγούμενη φορά που φιλοξενήσαμε τις απόψεις σας είχατε πει ότι η κρίση στην Τουρκία έχει ήδη ξεκινήσει...
Η Τουρκία απέχει πολύ από το να μπορούμε να πούμε ότι έχει ξεπεράσει τον κίνδυνο. Συνεχίζει να αντιμετωπίζει μια πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση ενώ μένει να δούμε κατά πόσο ο Ερντογάν θα ακολουθήσει αυτόν το δρόμο που δείχνει να επέλεξε με την αύξηση των επιτοκίων. Μία πραγματική πρόκληση για την Τουρκία θα είναι πλέον να διαχειριστεί το λιγότερο ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον καθώς οι οικονομίες της Ευρώπης και των ΗΠΑ δέχονται πλήγμα από το νέο κύμα της πανδημίας.
- Κάτι αντίστοιχο έκανε ο Ερντογάν και το 2018. Συνηθίζει να προωθεί ανορθόδοξες πολιτικές μέχρι εκεί που πιστεύει ότι αντέχει και μετά αλλάζει απότομα κατεύθυνση. Είναι αυτή βιώσιμη στρατηγική για την προσέλκυση επενδυτών;
Είναι ξεκάθαρο ότι ο Ερντογάν αντιμετωπίζει πρόβλημα αξιοπιστίας στις αγορές το οποίο θα πρέπει να διαχειριστεί με κάποιο τρόπο, δεδομένης της εσφαλμένης προσέγγισης που επιδείκνυε στην οικονομική πολιτική και των συχνών δηλώσεών του υπέρ των χαμηλών επιτοκίων. Θα πρέπει να υποστηρίξει πλήρως τη νέα οικονομική του ομάδα αν θέλει να αποκαταστήσει τη στήριξη των αγορών σε αυτή την πρόσφατη αλλαγή κατεύθυνσης.
- Πιστεύετε ότι η στροφή 180 μοιρών σχετίζεται καθόλου με τη νίκη του Μπάιντεν; Μπορεί να είναι σύμπτωση ότι οι αλλαγές σε κεντρική τράπεζα και υπουργείο Οικονομικών έγιναν αμέσως μετά το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών ;
Δεν πιστεύω κάτι τέτοιο. Εκτιμώ ότι αυτό που οδήγησε τον Ερντογάν σε στροφή 180 μοιρών ήταν το γεγονός ότι η ισοτιμία της τουρκικής λίρας με το δολάριο ξεπέρασε κατά πολύ το επίπεδο των 8 λιρών/δολάριο και έδειχνε να βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση.
- Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι ο Ερντογάν έδωσε τα κλειδιά της οικονομίας στον κεντρικό τραπεζίτη και όχι στον υπουργό Οικονομικών. Γιατί συνέβη αυτό;
Θα αρκεστώ να πω ότι οι αλλαγές που έκανε ο Ερντογάν στους συνεργάτες του έγιναν με σκοπό να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των αγορών ως προς το ότι η οικονομική πολιτική θα εφαρμόζεται με πιο ορθόδοξο τρόπο.
- Ορισμένοι αναλυτές (π.χ. Goldman Sachs) συνεχίζουν να προβλέπουν ότι η τουρκική λίρα θα συνεχίσει πτωτικά τα επόμενα χρόνια, εξαιτίας του γεγονός ότι βασική προτεραιότητα του Ερντογάν είναι η επίτευξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης με κάθε κόστος και όχι η αντιμετώπιση των μακροοικονομικών ανισορροπιών. Εσείς τι πιστεύετε;
Όχι δεν συμφωνώ. Δεν πιστεύω ότι είναι «προαποφασισμένο»- κατά κάποιο τρόπο - να κινηθεί πτωτικά η λίρα τον επόμενο χρόνο. Οι τεράστιες μεταβολές της συναλλαγματικής ισοτιμίας κατά τη διάρκεια της φετινής χρονιάς οδήγησαν σε υποτίμηση του νομίσματος. Όλα θα εξαρτηθούν από το κατά πόσο ο Ερντογάν θα στηρίξει τώρα την οικονομική του ομάδα και θα συνειδητοποιήσει ότι η Τουρκία δεν μπορεί να εμφανίζει μακροχρόνια ανάπτυξη σε περιβάλλον αποσταθεροποίησης στις χρηματαγορές και στην αγορά συναλλάγματος. Αν ακολουθήσει μία ορθόδοξη γραμμή και είναι λιγότερο επιθετικός στην εξωτερική του πολιτική, η λίρα μπορεί να ανατιμηθεί. Αν δεν το κάνει, η λίρα θα βρεθεί εκ νέου από ασφυκτική πίεση.
* Ο Ντέσμοντ Λάχμαν είναι πρώην στέλεχος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και νυν συνεργάτης του American Enterprise Institute.
