Της Ιωάννας Καλαντζάκου - Τσατσαρώνη*
Η σύλληψη δημοσιογράφων της εφημερίδας «Φιλελεύθερος» έπειτα από μήνυση του υπουργού Αμυνας αποτελεί ένα ακόμη περιστατικό στη μακρά αλυσίδα επιθέσεων του σημερινού κυβερνητικού συνασπισμού κατά του Τύπου. Οι μηνύσεις του υπουργού Αμυνας κατά δημοσιογράφων (θυμάται κανείς τις παλαιότερες κατά του εκδότη των «Παραπολιτικών» Γ. Κουρτάκη και του δημοσιογράφου των «Νέων» Γ. Παπαχρήστου) είναι μία μόνο από τις εκφάνσεις της κυβερνητικής προσπάθειας να ελέγξει τον Τύπο. Ο αντισυνταγματικός νόμος για τα τηλεοπτικά δίκτυα απέβλεπε στον ίδιο στόχο σε ευρύτερο επίπεδο: στον εκτοπισμό των μη φιλικών προς την κυβέρνηση φωνών από το τηλεοπτικό τοπίο. Η λάσπη και οι υβριστικοί χαρακτηρισμοί εις βάρος ενοχλητικών σχολιογράφων ολοκληρώνουν σε καθημερινή βάση το έργο της απόπειρας εκφοβισμού και στοχοποίησης.
Προτάσσω την πολιτική πτυχή, επειδή αυτή προέχει εν προκειμένω. Ο νόμος περί αυτοφώρου ασφαλώς πάσχει, όπως πάσχει και η εφαρμογή του. Αν όμως ο υπουργός Αμυνας δεν επιδίωκε τη σύλληψη των δημοσιογράφων αλλά μόνο τη δικαστική του δικαίωση, θα είχε υποβάλει μήνυση δύο μέρες αργότερα. Θέλησε, λοιπόν, το αυτόφωρο. Και η επιλογή αυτή αντανακλά πολιτική νοοτροπία.
Οσο για το νομικό ζήτημα, οι κρίσιμες πτυχές του επισημάνθηκαν από τον σχολιασμό των τελευταίων ημερών. Η αυτόφωρη διαδικασία, σχεδιασμένη για την άμεση καταδίωξη και ταχεία εκδίκαση «κλασικών» ποινικών αδικημάτων, δεν αρμόζει σε αδικήματα Τύπου. Σ' αυτά, το έννομο αγαθό της προστασίας του θιγόμενου πολιτικού αναμετράται με το έννομο αγαθό της συνταγματικά προστατευόμενης ελευθεροτυπίας, ενώ πολύ συχνά είναι δυσχερής ακόμη και η διάγνωση αν έχει τελεσθεί αδίκημα ή όχι. Το τελευταίο ισχύει και στην περίπτωση του «Φιλελεύθερου», στην οποία ο εισαγγελέας διέταξε προκαταρκτική εξέταση, έκρινε δηλαδή ότι πρέπει να γίνει προκαταρκτική έρευνα για να διαπιστωθεί αν τελέστηκε ποινικό αδίκημα. Συνελήφθησαν, δηλαδή, ο εκδότης και δημοσιογράφοι μιας εφημερίδας ενώ δεν είναι καν βέβαιο ότι υπήρξε αδίκημα!
Η δικονομική πρόβλεψη αυτόφωρης διαδικασίας για αδικήματα Τύπου πρέπει, λοιπόν, να καταργηθεί. Τα προβλήματα, ωστόσο, που προκαλεί στην πράξη θα ήταν πολύ λιγότερα, αν ο κυβερνητικός συνασπισμός δεν εμφορούνταν από την πολιτική πρόθεση να ελέγξει τον Τύπο και να κατασιγάσει την κριτική. Και ακριβώς επειδή αυτή η νοοτροπία των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ προβλέπεται αμετάβλητη, είναι πολύ σημαντικό να θωρακιστεί νομικά η ελευθεροτυπία. Κινδυνεύει πολύ περισσότερο από την υπόληψη των υπουργών.
* Δικηγόρος- τ. αντιπρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών
**Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο της 28ης Σεπτεμβρίου
