«Αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα με τους εμβολιασμούς και την ενημέρωση online με τον ΑΜΚΑ, με sms, με ηλικιακά όρια που διαρκώς κατεβαίνουν όλο και πιο κάτω συντονισμένα, δεν συμβαίνει στην Γερμανία», δηλώνει στο Liberal o Αλέξανδρος Κρητικός. Ο Διευθυντής Ερευνών του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (DIW) με έδρα το Βερολίνο λέει ότι στην Γερμανία «στέλνουν προσκλήσεις ακόμα και σε… πεθαμένους να πάνε για εμβολιασμό, ενώ ηλικιωμένοι που είναι άνω των 80 ετών δεν παίρνουν πρόσκληση».
Για το Ταμείο Ανάκαμψης τονίζει ότι ο Μάιος χάνεται για την εκταμίευση, αφού ο μηχανισμός δεν έχει περάσει ακόμα από τα μισά κοινοβούλια της ΕΕ ενώ εκκρεμεί και η απόφαση του γερμανικού Άρειου Πάγου. Ο κ. Κρητικός εκτιμά ότι τα προβλήματα επί πανδημίας θα κοστίσουν στους χριστιανοδημοκράτες στις εκλογές του φθινοπώρου, δηλώνοντας ότι «Αν είσαι 15 χρόνια στην εξουσία έχεις ξεχάσει τι πάει να πει σοβαρή δουλειά».
Σχετικά με τον τουρισμό και την κατανάλωση επικαλείται το παράδειγμα της Μαγιόρκα, με την κοσμοσυρροή των τελευταίων εβδομάδων, τονίζοντας ότι η επιθυμία των Γερμανών για διακοπές στην Ελλάδα αυτό το καλοκαίρι είναι μεγάλη.
Συνέντευξη στον Βασίλη Γαλούπη
- Εξηγήστε μας αν θέλετε τι συμβαίνει στη Γερμανία αυτή την εποχή; Διαβάζουμε ότι υπάρχουν προβλήματα στους εμβολιασμούς ενώ έκανε εντύπωση η «συγνώμη» της Ανγκ. Μέρκελ που πήρε «πίσω» το lockdown για το Πάσχα. Δεν μας έχει συνηθίσει σε μια τέτοια εικόνα η Γερμανία.
«Ούτε εμάς που ζούμε στην Γερμανία (σ.σ. γελάει). Αυτό που λέμε για… αστείο είναι ότι η Ελλάδα έχει γίνει Γερμανία και η Γερμανία έχει γίνει Ελλάδα. Για παράδειγμα, αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα με τους εμβολιασμούς και την ενημέρωση online με τον ΑΜΚΑ, με sms, με ηλικιακά όρια που διαρκώς κατεβαίνουν όλο και πιο κάτω συντονισμένα, δεν συμβαίνει στην Γερμανία. Στέλνουν προσκλήσεις ακόμα και σε… πεθαμένους να πάνε για εμβολιασμό, ενώ ηλικιωμένοι που είναι άνω των 80 ετών δεν παίρνουν πρόσκληση. Κι όταν χρειαστεί να επικοινωνήσει κάποιος τηλεφωνικά με κρατικές υπηρεσίες, τότε περνούν μέρες κι εβδομάδες μέχρι να βρει κάποιον στο τηλέφωνο. Είναι ένα μεγάλο χάος αυτό που συμβαίνει.
Κι αυτό είναι πράγματι μια αρνητική έκπληξη. Διότι ήταν γνωστό πριν από τις γιορτές ότι θα ξεκινήσουν οι εμβολιασμοί. Δεν υπήρχε προετοιμασία, όμως. Επίσης, είναι δύσκολο να καταλάβει κάποιος και κάτι ακόμα. Τι συμβαίνει σε κάποια μυαλά που αρνούνται να εμβολιαστούν με το εμβόλιο της AstraZeneca, λόγω της δυσπιστίας που έχει δημιουργηθεί. Προτιμούν να μην κάνουν τίποτα, παρά να χαμηλώσουν τις πιθανότητες να νοσήσουν κατά 70 ή 80%. Πράγματι, υπάρχει μια αρνητική άποψη για την AstraZenecaλόγω όσων έχουν προηγηθεί με τις παραγγελίες αλλά και την ανησυχία για θρομβώσεις, όμως η άρνηση στον εμβολιασμό είναι κάτι εντελώς διαφορετικό».
- Γιατί η γερμανική κυβέρνηση έκανε πίσω στο θέμα του lockdown το Πάσχα;
«Αυτό ήταν ένα μεγάλο θέμα. Δεν αποφασίζει μόνη της η oμοσπονδιακή κυβέρνηση στην Γερμανία. Και βλέπουμε ότι υπάρχουν σε αυτήν την περίπτωση και κάποια θετικά όταν υπάρχει μια κυβέρνηση που αποφασίζει για όλη τη χώρα. Στην Γερμανία, όμως, αποφασίζει το κάθε κρατίδιο για το τι θα κάνει και μετά η κ. Μέρκελ προσπαθεί να βρει μια λύση για όλους. Οι συζητήσεις, όμως, γίνονται στο zoom, ενώ τις παρακολουθούν παράνομα και δημοσιογράφοι. Με συνέπεια οι σκέψεις που εξωτερικεύονται να βγαίνουν προς τα έξω, δίχως να έχουν συζητηθεί με όλους τους εμπλεκόμενους. Κάπως έτσι, βγήκε η σκέψη για σκληρό lockdown πέντε ημερών το Πάσχα, δίχως να έχει γίνει σχετική προεργασία. Με όλα τα καταστήματα, τα σούπερ μάρκετ και τις εταιρείες κλειστές για δυο επιπλέον μέρες, εκτός των αργιών. Οι εταιρίες, όμως, αντέδρασαν θεωρώντας ότι υποχρεώνονται να πληρώσουν δυο ημερομίσθια χωρίς εργασία.Έτσι, μετά από 24 ώρες το πήραν πίσω το lockdown».
- Αυτό είναι κάτι που μπορεί να έχει συνέπειες στο υγειονομικό σκέλος, εφόσον οι ειδικοί θεωρούσαν απαραίτητο το lockdown; Σε τι κατάσταση είναι η χώρα σε κρούσματα και ΜΕΘ;
«Στη Γερμανία έχει ξεκινήσει το τρίτο κύμα. Μέχρι τα μέσα Μαρτίου τα κρούσματα έπεφταν, αλλά ξαφνικά τώρα άρχισε να εξαπλώνεται η βρετανική μετάλλαξη του ιού. Πράγματι ανεβαίνουν τα κρούσματα κάθε μέρα παρ’ ότι δεν έχει αλλάξει τίποτα στα περιοριστικά μέτρα που ήδη εφαρμόζονται».
- Ποια είναι η εικόνα της γερμανικής οικονομίας;
«Τον Νοέμβριο η εκτίμηση για ανάπτυξη το 2021 ήταν στο 4,5%. Τώρα έχει κατέβει στο 3%, πάντα με τη σκέψη ότι τον Μάιο θα ξεκινήσει η οικονομία κάπως ελεύθερα. Αλλά αυτό είναι κάτι που δεν το βλέπω.Όλο μειώνεται ο δείκτης ανάπτυξης, ενώ όλο κι αυξάνονται τα lockdowns. Κι αυτό είναι κάτι που «χτυπάει» τους ελεύθερους επαγγελματίες αφού οι δραστηριότητές τους είναι «κλειστές». Τα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία είναι κλειστά. Το μόνο που έχει ανοίξει είναι τα κομμωτήρια. Στο λιανεμπόριο κάτι λειτουργεί, αλλά μόνο με ραντεβού».
- Με το Ταμείο Ανάκαμψης σε ποιο σημείο βρίσκεται η ΕΕ;
«Αυτό είναι άλλο θέμα. Στη Γερμανία πέρασε από τη γερμανική βουλή η απόφαση για τον μηχανισμό, αλλά απαγόρευσαν στον πρόεδρο να το υπογράψει επειδή υπάρχει μια προσφυγή του πρώην ιδρυτή του AfD στον Άρειο Πάγο. Zητάει ουσιαστικά να ισχύσει για το ύψος του δημόσιου χρέους ό,τι προβλέπει η Συμφωνία του Μάαστριχτ».
- Μας είχατε δηλώσει παλαιότερα ότι πάνε για τον Μάιο οι εκταμιεύσεις από το Ταμείο στις ευρωπαϊκές χώρες.
«Με περίπου τις μισές χώρες να μην έχουν περάσει από τα κοινοβούλιά τους τον μηχανισμό και με την Γερμανία να περιμένει τον Άρειο Πάγο, ο Μάιος χάνεται. Οπότε, πάμε προς Ιούνιο, αλλά και πάλι δεν είναι κάτι σίγουρο.
- Οι καταθέσεις έχουν αυξηθεί σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Εκτιμάτε ότι αυτό είναι κάτι θα οδηγήσει σε έκρηξη της κατανάλωσης όταν περιοριστεί η πανδημία;
«Βέβαια. Θα βοηθήσει η κατανάλωση».
- Δηλαδή, μπορούν να υπολογίζουν οι κυβερνήσεις ότι θα έχουν μια άμεση τόνωση από την κατανάλωση; Ή θα υπάρχει ανασφάλεια και ο κόσμος θα συνεχίζει να φοβάται και να είναι συγκρατημένος;
«Η εμπειρία από τη Μαγιόρκα που «άνοιξε», δείχνει αρκετά.Η Μαγιόρκα είπε ότι μπορείτε να έρθετε και δεν θα πάτε σε καραντίνα. Και ο κόσμος σαν… τρελός αγόρασε εισιτήρια. Στην Γερμανία έβαλαν 50-60 αεροπλάνα ανά ημέρα ξαφνικά με προορισμό την Μαγιόρκα. Αν στέλνουν τέτοια μηνύματα από κάποια μέρη ή χώρες, ότι θα είναι χωρίς καραντίνα, αυτό είναι κάτι που τραβάει τον κόσμο».
- Επειδή ζείτε στην Γερμανία, τι αντιλαμβάνεστε όσον αφορά τις διακοπές στην Ελλάδα για το φετινό καλοκαίρι;
«Υπάρχουν πολλοί Γερμανοί που περιμένουν πως και πώς να κατέβουν στην Ελλάδα. Όμως, θεωρώντας ότι μέχρι τότε το θέμα της πανδημίας θα έχει περιοριστεί αρκετά».
- Το ευρωπαϊκό πιστοποιητικό πιστεύετε ότι θα βοηθήσει;
«Θα βοηθήσει, αλλά στη Γερμανία πρέπει να γίνει και ο εμβολιασμός για να μπορεί κάποιος να πάρει το πιστοποιητικό. Και οι εμβολιασμοί δεν έχουν φτάσει ακόμα σ’ αυτούς που είναι κάτω από 80 ετών. Αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα. Το μόνο που λένε είναι ότι από τον Απρίλιο θα μπορούν και οι γιατροί να εμβολιάζουν, κι όχι μόνο στα ειδικά κέντρα που έχει ανοίξει η κυβέρνηση. Με την ελπίδα, βέβαια, ότι θα υπάρχουν και περισσότερες διαθέσιμες δόσεις εμβολίων, μετά και τις συμφωνίες που έχουν γίνει».
- Ποια είναι, λοιπόν, η γενική εκτίμησή σας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο;
«Ότι πάμε μέτρια προς άσχημα. Αν μιλάμε ειδικά για Γερμανία, αυτό που πρέπει να πούμε είναι ότι μέχρι σήμερα πέρα από τον εμβολιασμό, που δεν πάει καθόλου καλά, δεν υπάρχει μια στρατηγική για το πώς θα μπορέσουν να ανοίξουν τα εστιατόρια, με τεστ κάθε μέρα και με καλύτερη online ενημέρωση για παρακολούθηση συνεδριάσεων. Δεν το έχει καταφέρει η Γερμανία αυτό. Δεν υπάρχει στρατηγική ούτε για τα «γρήγορα τεστ» με 5 ευρώ, με τα οποία σε 10’ ξέρεις αν έχεις κορονοϊό ή όχι».
- Είστε Έλληνας και ζείτε χρόνια στη Γερμανία, έχοντας θέσεις ευθύνης μέσα στο γερμανικό σύστημα. Αυτό το κοντράστ πώς σας φαίνεται; Θα το περιμένατε ποτέ;
«Όχι. Πράγματι, όχι. Από τη μια, βέβαια, μπορώ να πω ότι χαίρομαι όταν ακούω πόσο καλά οργανώνεται η μάχη κατά της πανδημίας στην Ελλάδα, που πάει να πει ότι πράγματι έγινε μια αλλαγή στη χώρα. Από την άλλη, είναι τρομερό ότι στη Γερμανία η πολιτική έχει φτάσει σε ένα σημείο ρουτίνας. Αν είσαι 15 χρόνια στην εξουσία έχεις ξεχάσει τι πάει να πει σοβαρή δουλειά. Κι αρχίζουμε τώρα στη Γερμανία να βλέπουμε και σκάνδαλα με βουλευτές, που πήγαν να κερδοσκοπήσουν τώρα με την πανδημία, όπως π.χ. με τις μάσκες».
- Αυτή η κατάσταση θα επηρεάσει και τις επερχόμενες εκλογές; Η κ. Μέρκελ δεν είχε πολιτικό κόστος παρά τις συνεχόμενες κρίσεις από το 2009 κι έπειτα. Τώρα, λόγω κορονοϊού, εκτιμάτε ότι μπορεί να έχουν οι χριστιανοδημοκράτες;
«Ναι, οι χριστιανοδημοκράτες φοβούνται ότι θα έχουν μεγάλο πρόβλημα αν συνεχίσουν έτσι. Στα γκάλοπ, είχαν ανέβει πάρα πολύ την περασμένη άνοιξη και είχαν φτάσει στο 40%, αλλά τώρα είναι κάτω από το 30%. Και οι εκλογές ξαφνικά είναι «ανοιχτές». Δεν ξέρουμε ακόμα ποιος θα πάει για υποψήφιος καγκελάριος στους χριστιανοδημοκράτες, αλλά και ποιες συνεργασίες θα προκύψουν για τον σχηματισμό κυβέρνησης».
* Ο Αλέξανδρος Κρητικός είναι Διευθυντής Ερευνών του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (DIW) με έδρα το Βερολίνο.
