Της Μαίρης Βενέτη
Το γερμανικό Ινστιτούτο Centre for European Economic Research γνωστό ως ZEW, οργάνωσε μαζί με το γερμανικό Υπουργείο Οικονομικών στο Βερολίνο μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα για τις μελλοντικές εξελίξεις εκδήλωση, με θέμα τις αιτίες της πρόσφατης οικονομικής επιβράδυνσης στη Γηραιά Ήπειρο.
Στην ημερίδα αυτή βασικός ομιλητής ήταν ο Hyun Song Shin, επικεφαλής οικονομικός αναλυτής της διοίκησης της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών, της επονομαζόμενης BIS.
Τι είναι η BIS επί της ουσίας; Η Κεντρική Τράπεζα των Κεντρικών Τραπεζών.
Γι'αυτό και η παρουσία του Hyun Song Shin κατόπιν μάλιστα γερμανικής πρόσκλησης είχε εξαιρετική σημασία, αλλά και σημειολογία, καθώς ένας από τους πιο σεβαστούς αναλυτές της «Τράπεζας των Τραπεζών» κλήθηκε να απαντήσει στο πιο κομβικό ερώτημα που αφορά ολόκληρη την Ευρωζώνη σαν οικονομικό χώρο.
Τι φταίει και επιβραδύνει το ευρωπαϊκό όχημα;
Το βασικό συμπέρασμα της ομιλίας του ήταν ότι η χαλαρή νομισματική πολιτική ήταν όντως απαραίτητη και βοήθησε το τραπεζικό σύστημα να στηρίξει τις οικονομίες, ώστε αυτές με τη σειρά τους να στηρίξουν τη ζήτηση, την καταναλωτική δαπάνη και την απασχόληση και να αποφύγουμε τα χειρότερα. Όμως η ανάπτυξη είναι μια άλλη ιστορία. Προϋποθέτει ταυτόχρονα ανάληψη δράσης για επενδύσεις με κρατική μάλιστα πρωτοβουλία.
Φαντάζεστε σε ένα, ως επί το πλείστον γερμανικό ακροατήριο, να υποστηρίζει ο εκπρόσωπος της BIS ότι μαζί με τη δημοσιονομική χαλάρωση χρειάζονται ταυτόχρονα αυξημένες δημόσιες επενδύσεις;
Αυτό και αν ήταν ένα επίσημο κάλεσμα στη γερμανική κυβέρνηση για άμεση ανάληψη δράσης για αύξηση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων.
Ήταν επίσης ένα κάλεσμα προς την ΕΚΤ για συνέχιση της πολιτικής χαλάρωσης μέσω διατήρησης χαμηλών επιτοκίων και φυσικά της ανακύκλωσης των επενδύσεων του QE. (σ.σ με προφανή συμπεράσματα για τους traders της αγοράς συναλλάγματος)
Όσον αφορά τις πραγματικές επενδύσεις, ανέδειξε όσα εδώ και καιρό ενστερνιζόμαστε σαν στήλη.
Είπε συγκεκριμένα ότι «Οι εταιρείες έχουν επωφεληθεί από τα χαμηλά μακροπρόθεσμα επιτόκια για να δανειστούν μακροπρόθεσμα μέσω των κεφαλαιαγορών και έχουν χρησιμοποιήσει τα έσοδα από χρηματοοικονομικές συναλλαγές, είτε για εξαγορές, είτε για την αγορά ιδίων μετοχών.... όχι όμως για να επεκτείνουν την παραγωγική τους δραστηριότητα».
Εν ολίγοις, οι πραγματικές επενδύσεις παρά το τεράστιο πρόγραμμα νομισματικής χαλάρωσης από την ECB υπήρξαν υποτονικές, με αποτέλεσμα μόλις πάγωσε το QE –δηλαδή έσφιξαν οι όροι πίστωσης-η μεταποίηση και το εμπόριο αμέσως επιβραδύνθηκαν.
Όπως πολύ εμπνευσμένα κατέληξε ο Hyun Song Shin: «Αυτές οι σκέψεις μας οδηγούν να προσέξουμε τη σημασία της σύνθεσης της ζήτησης και του ρόλου της δημοσιονομικής πολιτικής. Όταν δημιουργούνται οι κατάλληλες ευκαιρίες για μακροπρόθεσμες δημόσιες επενδύσεις, τα δημοσιονομικά κίνητρα - μέσω επενδυτικών σχεδίων που εκμεταλλεύονται τα χαμηλά μακροπρόθεσμα επιτόκια - μπορεί αυτό να είναι ένας τρόπος να αναπροσανατολιστεί η οικονομία προς την εγχώρια δραστηριότητα...».
Το γεγονός ότι η όλη διοργάνωση ήταν μια γερμανική πρωτοβουλία μας κάνει να αναρωτιόμαστε αν όντως η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης είναι έτοιμη να κάνει το μεγάλο βήμα, ειδικά τώρα που αισθάνεται τόσο κοντά της την ανάσα της επιβράδυνσης.
Η κυβέρνηση θα ακούσει άραγε τις συμβουλές του εκλεκτού της BIS και θα απαντήσει με περισσότερες δαπάνες και φορολογικές περικοπές;
Ας ελπίσουμε ότι είμαστε κοντά σε αυτές τις κομβικές αποφάσεις, αλλιώς η Γερμανία κινδυνεύει να παραμείνει εγκλωβισμένη μεταξύ της ασθενούς ανάπτυξης και της απειλής αποσταθεροποιητικών γεγονότων και μαζί της ολόκληρη η Ευρωζώνη.
