Είναι άλλο ζήτημα το πως θα καλυφθεί η ζημιά που προκάλεσε η πανδημία. Και διαφορετικό θέμα τα όσα πρέπει να γίνουν στα αμέσως επόμενα χρόνια. Για να δημιουργηθούν ευκαιρίες. Να προκληθούν επενδύσεις. Να ανοίξουμε θέσεις εργασίας. Να χτίσουμε κοινόχρηστα έργα. Να βελτιώσουμε τις κρατικές υποδομές. Ζητήματα σπουδαία επειδή διορθώνουν σοβαρές αδυναμίες του παρελθόντος. Εξοπλίζουν το κράτος, τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και, τελικά, την χώρα με εργαλεία προόδου υψηλότατου κόστους. Με άλλα λόγια, η χρηματοδότηση της μετα-Covid εποχής ανοίγει προοπτικές που κανείς δεν είχε σκεφτεί μέχρι πριν λίγο καιρό.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει, μέχρι στιγμής, δώσει την απάντηση που αρμόζει σε μια κοινότητα πλουσίων και, θέλω να πιστεύω, φιλόδοξων κρατών. Όταν συγκρίνουμε την ευρωπαϊκή απάντηση με τον δυναμισμό που εμπνέει το σχέδιο Μπάιντεν στις Ηνωμένες Πολιτείες αντιλαμβανόμαστε πόσο περισσότερο πρέπει να δουλέψουμε στην κατεύθυνση μιας πιο ομοσπονδιακής Ευρώπης. Αν πάλι συγκρίνουμε με όσα συνέβησαν στην τριετία 2009-2011, θα πρέπει να δεχτούμε ότι έγινε ένα σπουδαίο βήμα. «Πάλι καλά», όπως είχε παρατηρήσει φίλος παλαιός κι εξαιρετικός γνώστης της ιστορίας της Ένωσης.
Σε κάθε περίπτωση, το Ταμείο Ανάκαμψης, ο προϋπολογισμός για το Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) και τα ειδικά κονδύλια για τις ανάγκες αντιμετώπισης της πανδημίας είναι πολλά χρήματα. Η ορθολογική χρήση τους προσφέρει απροσδόκητη ευκαιρία για την Ελλάδα.
Κυρίως επειδή η μερίδα του λέοντος θα πάει στις νεότερες γενιές. Αυτές που δεν γνώρισαν τις καλές εποχές των γονέων τους και συνθλίβονται μέσα σε τρεις συνταρακτικές κρίσεις: χρηματοοικονομική, πολιτική και πανδημική. Έχει λοιπόν ιδιαίτερη σημασία ότι τα 4/5 του Ταμείου θα στηρίξουν την απόκτηση παραγωγικών ικανοτήτων και ανθρώπινων δεξιοτήτων στην τεχνολογία, την πράσινη οικονομία και τη βελτίωση των δομών υγείας και παιδείας. Εκεί βρίσκονται οι δουλειές που φέρνουν νέο εισόδημα και πολλαπλασιάζουν την αρχική προσπάθεια.
Πέραν της επιστροφής στην «κανονικότητα» ζητούμενο είναι να αφήσουμε πίσω τις, δυστυχώς, πολλές πλευρές του «κακού εαυτού» μας. Να πετάξουμε από πάνω μας τη μιζέρια που υπερασπίζονται όσοι θέλουν να μας περικλείσουν σε κρατικοδίαιτες και αυταρχικές καταστάσεις. Η χώρα οφείλει να συνεχίσει με θάρρος στο δρόμο της βαθύτερης ένταξής μας στην παγκόσμια κοινότητα. Ώστε να αποδείξουμε ότι είμαστε ικανοί -γιατί πραγματικά είμαστε- να σταθούμε ισάξια, μαζί και δίπλα στους καλύτερους. Η προσπάθεια ξεκινά αύριο το πρωί.
* Ο Μπάμπης Παπαδημητρίου είναι δημοσιογράφος, βουλευτής (ΝΔ).
